Suïcidaliteit - Bespreken en risico inschatten

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers; Dick Walstock;
Stage	1e Huisartsstage; GGZ stage; 2e Huisartsstage;
KBA	4. Suïcidaliteit;
Competenties	Medisch handelen; Communicatie; Organiseren; Maatschappelijk handelen;
Toepassing	Praktijkleren; Leergesprek; Onderwijsprogramma; Zelfstudie;

Relevantie

Het aantal doden door suïcide (ruim 1600 in 2015) is groter dan het aantal verkeersslachtoffers (621 in 2015). Onder jongeren (tussen 10-17) is suïcide de belangrijkste doodsoorzaak. Huisartsen durven het vaak niet bespreekbaar te maken, uit angst daarmee suïcide uit te lokken. Deze angst is onterecht. Het bespreekbaar maken is juist een belangrijke interventie om suïcide te voorkomen. Maar hoe doe je dat?

Doelen

De aios weet wannéér en is in staat óm suïcide bespreekbaar te maken tijdens een spreekuurconsult. De aios kan daarbij een goede risicotaxatie maken.

Subdoelen

De aios heeft zicht op incidentie en prevalentie van suïcidaliteit in de huisartspraktijk.
De aios heeft zicht op risicofactoren en beschermende factoren bij suïcide.
De aios kan alarmsignalen goed uitvragen en kan tot een risicotaxatie komen.
De aios kent het verschil in aanpak van acute en chronische suïcidaliteit.
De aios kent de route naarO de crisisdienst, kan effectief consulteren en weet wanneer door te verwijzen.

Gebruiksaanwijzing

Deze bouwsteen is gebouwd rondom de expertise van een (gast)docent die meer kan vertellen over suïcide. Mochten aios behoefte hebben om hierover meer geschoold te worden, dan kan onderstaande onderwijsactiviteit als leidraad dienen.

Onderwijsactiviteit

Voorbereiding voor de terugkomdag:

Twee weken voorafgaand aan het onderwijs, tijdens de terugkomdag, wordt geïnventariseerd welke vragen de aios hebben over dit onderwerp.
Deze vragen worden doorgestuurd naar de (eventuele) gastdocent
Docent bespreekt voor met de gastdocent zodat deze weet dat de nadruk in het onderwijs ligt bij oefenen in kleine groepen.
Aios lezen thuis enkele van (of alle) onderstaande artikelen:
- Interview René Diekstra, 'Arts moet naar suïcidale gedachten vragen', Medisch Contact september 2016
- Rolieke Cents, Anne Marije Los en Patrick Bindels, Suïcide onder adolescenten, H&W maart 2016
- https://www.depressie.nl/achtergrondinformatie/cultuurverschillen
- Ad J.F.M. Kerkhof en Albert M. Van Hemert, Suïcidepreventie richtlijnen voor tijdige en goed georganiseerde hulp, NTvG juli 2013
- Hoofdstuk 5 van 'Acute psychiatrie' (online)
- https://vraagmaar.113.nl/online-training/

Rolverdeling:

Rol gastdocent: inhoudelijk expert (bijvoorbeeld docent via 113 of kaderarts GGZ)
Rol groepsdocent bewaakt rol gastdocent (is er voldoende interactie), bewaakt de tijd en het groepsproces tijdens onderwijs.

Programma:

Opening:

Wat is jullie ervaring met dit thema? Wat roept het bij je op?

Onderwijs met behulp van presentatie door de gastdocent. Onder andere kan aan bod komen:

Wat is suïcidaliteit?
Risicotaxatie aan de hand van aantal risicofactoren
Suïcidaliteit bij de borderline persoonlijkheidsstoornis: wat is er anders?

Oefenen rollenspel met als doel:

Suïcide bespreekbaar maken en ernst van de situatie in kaart brengen.
Drie verschillende casus. Aios oefenen een kwartier in groepjes van twee of drie en worden geobserveerd door de gastdocent en de docent(en).

Evaluatie:

Wat heb je ervan geleerd? Wat ga je in het vervolg anders doen?

De bouwstenen in de leerlijn psychische klachten

De leerlijnen

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers Dick Walstock
Stage	1e Huisartsstage GGZ stage 2e Huisartsstage
KBA	4. Suïcidaliteit
Competenties	Medisch handelen Communicatie Organiseren Maatschappelijk handelen
Toepassing	Praktijkleren Leergesprek Onderwijsprogramma Zelfstudie