Tijdig spreken over het levenseinde

Leerlijn palliatieve zorg
Auteur	Rinel van Beest Anneke Zwijnenburg
Stage	1e Huisartsstage Klinische stage CZ stage GGZ stage 2e Huisartsstage
KBA	1. Palliatieve en stervensfase-gesprek
Competenties	Communicatie
Leerplek	Leergesprek Praktijkleren Zelfstudie

Relevantie

Het sleutelbegrip in de Palliatieve zorg is communicatie, tussen patiënt en zijn naasten, tussen  patiënt/ naasten en hulpverleners, tussen de verschillende hulpverleners, gedurende het gehele proces en op het juiste moment.

De handreiking "Tijdig spreken over het levenseinde" en het rapport "Niet alles wat kan hoeft" kunnen leidraad zijn voor het (leer)gesprek met de opleider en de bespreking in de groep. De aios krijgt een indruk van de huidige visie van de beroepsgroep ten aanzien van deze onderwerpen en kan, samen met opleider en de groep, onderzoeken wat zijn eigen kennis, (gesprek)vaardigheden en attitude zijn.

Doel

Ervaren wat het gesprek/ de gesprekken met een patiënt in deze fase kan opleveren voor het inzetten van goede zorg en begeleiding in de laatste fase.

Onderwijsactiviteiten

Het afnemen van een interview volgens de AAA-Lijst met reflectieverslag.

Bronnen

• KNMG handreiking Tijdig spreken over het levenseinde (2012) om met de patiënt het gesprek aan te gaan over grenzen, wensen en verwachtingen rond het levenseinde, inclusief patiënten brochure en bespreekchecklist.
• KNMG rapport Niet alles wat kan hoeft (2015) gaat o.a. in op de vragen "Wanneer houdt medisch ingrijpen op om zinvol te zijn en is andere zorg passender?" en "Staan arts en patiënt stil bij de kwaliteit die het leven voor de patiënt heeft na een voorgenomen behandeling?".

De bouwstenen in de leerlijn palliatieve zorg

Balanceren tussen betrokkenheid en distantie Begeleiden van families in de palliatieve zorg Beschikbaar en bereikbaar in de palliatieve zorg Communiceren met meerdere personen Communiceren over euthanasie en palliatieve sedatie Consultatieteam palliatieve zorg De essentie van communicatie in de laatste levensfase Euthanasie - de praktische procedure Euthanasie - eigen grenzen Euthanasie in complexe situaties Euthanasie; richtlijnen, wetten en cijfers Fases palliatieve zorg - herkennen en bespreken Goed gesprek over het levenseinde Niet alles wat kan hoeft Omgaan met de stervensfase in verschillende culturen Palliatieve fase - besluitvorming Palliatieve fase - hoop Palliatieve fase - pijn Palliatieve fase - veelvoorkomende symptomen Palliatieve sedatie - indicatie en uitvoering Praktijkopdracht - Palliatieve zorg Rouw Tijdig spreken over het levenseinde Zorgpad Stervensfase

De leerlijnen

Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's

Kort

Spoed

Chron

Ouderen

Kind

Psych

ALK

Pall

Preventie

Praktijk

Korte episode zorg

Spoedeisende zorg

Chronische zorg

Complexe ouderenzorg

Zorg voor het kind

Psychische klachten

ALK

Palliatieve zorg

Preventie

Praktijkmanagement

Categorie: Competentiegebieden

Medisch handelen

Communicatie

Maatsch. handelen

Wetenschap

Professionaliteit

Medisch handelen

Communicatie

Maatschappelijk handelen

Wetenschap

Professionaliteit

Categorie: Overige aandachtsgebieden

Diversiteit

Seksualiteit

Innovatie

Diversiteit

Seksualiteit

Innovatie