Wetenschap en leefstijlgeneeskunde
| Leerlijn preventie | |
|---|---|
| Auteur | |
| Stage | |
| KBA | |
| Competenties |
Communicatie |
| Leerplek | |
Inhoud
Relevantie
‘Leefstijlgeneeskunde’ brengt nogal wat discussie met zich mee. Aan de ene kant veelbelovend, aan de andere kant is het effect omstreden. Sommige huisartsen vinden het dan ook niet hun taak patiënten te begeleiden bij leefstijlverandering. Onlangs is het thema preventie aan bod gekomen tijdens de Woudschoten Conferentie.
Doel
- Je vormt je een mening ten aanzien van leefstijl en de rol van de huisarts.
- Je bent bekend met een aantal grote studies naar het effect van leefstijlinterventies.
Subdoelen
- Je verzamelt (wetenschappelijk onderbouwde) argumenten.
- Je gaat een discussie aan met jouw opleider/collega’s over het nut van aanbieden van leefstijlinterventies.
Gebruiksaanwijzing
Verdiep je in de wetenschappelijke ondersteuning en vorm je eigen mening met betrekking tot de algemene rol van de huisarts, en jouw individuele rol, in leefstijlgeneeskunde of de visie over wat voorhuisarts jij wilt zijn.
Onderwijsactiviteit 1 is bedoeld als zelfstudie. Onderwijsactiviteiten 2 en 3 doe je samen met jouw opleider in een leergesprek, eventueel samen met een ander aios-opleider-koppel.
- Bundel Wetenschappelijk bewijs Leefstijlgeneeskunde
- https://www.vektis.nl/intelligence/publicaties/factsheet-chronische-aandoeningen-bij-40-plussers
- https://www.rivm.nl/leefstijlmonitor
- https://www.vtv2018.nl/leefstijl-en-omgeving
- Groepsinterventie Keer Diabetes 2 om publicatie
- Handboek leefstijlgeneeskunde
- https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/03/ontzieken-gezond-gaan-leven-als-medicijn-a3985651
- https://www.nhg.org/thema/preventie-de-huisartsenpraktijk-0
- https://www.henw.org/artikelen/preventie-de-huisartsenpraktijk-kom-beweging
Onderwijsactiviteit 1
Sta eens stil bij de volgende punten, als voorbereiding op de volgende onderwijsactiviteiten:
- De schatting is dat je jaarlijks 2 miljard euro kunt besparen met leefstijlgeneeskunde als medicijn bij DM2.
- De geschatte zorgkosten voor 2040 verdubbelen naar 174 miljard euro.
- Er zijn 8,8 miljoen chronische zieken in Nederland (niet-overdraagbaar).
- Jaarlijks sterven er 35.000 mensen aan de gevolgen van roken, overmatig alcoholgebruik, te weinig bewegen en ongezonde voeding.
Onderwijsactiviteit 2
Voorbereiding
Bereid je voor op een discussie met je opleider over het thema preventie in de spreekkamer. Alternatief: vraag een ander aios-opleider mee te doen.
Leergesprek
Plan met jouw opleider een leergesprek in en bespreek:
- Wat doen jullie op dit moment aan leefstijlinterventie in de praktijk?
- Doen jullie ook mee aan programma’s als ‘Keer diabetes om’? Welke? Waarom wel/niet? Wat vinden jullie daarvan?
- Loop samen de patiënten van je/jullie ochtendspreekuur langs: bij wie heb je een leefstijlinterventie ingezet of bij wie zou je dat willen doen? Kies 1 patiënt. Hoe pak je dat aan? Hoeveel tijd ben je ermee kwijt? Denk je dat het zin heeft? (Max 15 min)
De preventieparadox
Preventieprogramma’s voor de hele bevolking zijn op macro niveau gezien effectiever dan acties die gericht zijn op mensen met een verhoogd risico. Het rendement van effectieve preventie is echter voor het individu gering.
De preventieparadox is dan deze schijnbare tegenstelling dat preventieve maatregelen op bevolkingsniveau een grotere gezondheidswinst opleveren, maar relatief weinig - en zelfs zonder zekerheid - voor het afzonderlijke individu.
Na het doornemen van onderstaande bronnen
- heb je inzicht in het verschijnsel preventieparadox;
- ben je je bewust van jouw invloed als huisarts op de individuele preventie;
- begrijp je de werking tussen preventie op bevolkingsniveau en in de spreekkamer;
- denk je na over je eigen visie hoe je deze kennis inzet in je werk als huisarts.
Bekijk onderstaande bronnen, en bedenk vragen die je in de groep zou kunnen bespreken. Denk ook aan relevante thema's uit het huidige debat, bijvoorbeeld de rol van preventieve maatregelen bij de corona pandemie.
- https://www.theguardian.com/world/2020/apr/26/virologist-christian-drosten-germany-coronavirus-expert-interview
- https://theconversation.com/a-strange-paradox-the-better-we-manage-to-contain-the-coronavirus-pandemic-the-less-we-will-learn-from-it-135268
- Eerste omschrijving verschijnsel preventieparadox; Sir Geoffrey Rose. 1981. ‘Strategy of prevention: lessons from cardiovascular disease’. British Medical Journal, 282, 1847-1851.
- Rose revisited; 2001. https://web.archive.org/web/20060621190144/http://ije.oxfordjournals.org/cgi/content/full/30/3/442
- Epidemiologische benadering en schattingen van effect preventieparadox. Louise Gunning-Schepers. 1998 Dwalingen in de methodologie. De preventieparadox: weinigen met hoog risico versus velen met matig risico
- Lees mee met de discussie op H&W; link naar oorspronkelijke artikel te vinden in https://www.henw.org/artikelen/preventieparadox-ingezonden
- Prevention Paradox: Why We are Failing to Prevent Disease, Uitgelegd in een paar minuten (3.26min)
- Kunnen jullie je vinden in de mening van de auteur van het ingezonden artikel Preventieparadox? Hoe ver vind je dat jouw taak als huisarts gaat?
Op de Woudschotenconferentie vastgestelde kerntaak van de huisarts ten aanzien van preventieve zorg is
Huisartsen vinden primaire preventie van groot belang, waarbij zij zich richten op geïndiceerde en zorg gerelateerde preventie op individueel niveau. De overheid is met name verantwoordelijk voor bredere, populatiegerichte preventietaken en kan hier andere zorgverleners dan huisartsen voor inschakelen.
Bron: huisartsvandetoekomst.nl
- Zijn jullie het eens of oneens? Bepaal ieder voor zich jullie standpunt ten aanzien van leefstijlinterventie door de huisarts en in het algemeen.
Onderwijsactiviteit 3
Voorbereiding
Bereid je voor op een discussie met jouw opleider ten aanzien van het nut van leefstijlinterventies in de spreekkamer. Vind je dat je er als huisarts wel of niet jouw tijd in moet stoppen? Alternatief: samen met een andere koppel zijn jullie aan deze opdracht begonnen (zie onderwijsactiviteit 2). Spits op in 2 teams, opleiders versus aios of het ene versus het ander koppel, alles mag.
Een partij/team verdedigt en het andere bestrijdt de stelling het is noodzakelijk om aandacht te besteden aan leefstijlinterventies in de spreekkamer.
Prik een datum voor een (duo-)leergesprek. Indien afstand een probleem is kun je ook videobellen.
Bereid jullie goed voor middels het verzamelen van argumenten. Verdiep je in voorhanden zijnde wetenschappelijke artikelen; zijn leefstijlinterventies wetenschappelijk bewezen of juist niet? Wat wil dat zeggen?
Leergesprek
Ga tijdens het leergesprek in discussie/debat.
Bronnen
- Lifestyle 4 Health
- Vektis
- RIVM
- Volksgezondheid Toekomst Verkenning
- BMJ Nutrition, Prevention & Health
- NRC
- NHG
- Huisarts en wetenschap
De bouwstenen in de leerlijn preventie
De leerlijnen
Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
| Kort | Spoed | Chron | Ouderen | Kind | Psych | ALK | Pall | Preventie | Praktijk |
| Korte episode zorg |
| Spoedeisende zorg |
| Chronische zorg |
| Complexe ouderenzorg |
| Zorg voor het kind |
| Psychische klachten |
| ALK |
| Palliatieve zorg |
| Preventie |
| Praktijkmanagement |
Categorie: Competentiegebieden
| Medisch handelen | Comm |
Maatsch. handelen | Weten |
Profess |
| Medisch handelen |
| Communicatie |
| Maatschappelijk handelen |
| Wetenschap |
| Professionaliteit |
Categorie: Overige aandachtsgebieden
| Diversiteit | Seksuali |
Innovatie |
| Diversiteit |
| Seksualiteit |
| Innovatie |
- Leerlijn preventie
- Bouwsteen
- Auteur - Esther van Vlaanderen
- Auteur - Marianne Hanneman
- 1e Huisartsstage
- 2e Huisartsstage
- KBA 9.2 - Leefstijl
- Competentiegebied 2 - Communicatie
- Competentiegebied 4 - Organiseren
- Competentiegebied 5 - Maatschappelijk handelen
- Competentiegebied 6 - Kennis en wetenschap
- Toepassing - Leergesprek
- Toepassing - Zelfstudie