Farmacotherapie in de huisartsopleiding
Inleiding
Farmacotherapie is tijdens het dagelijkse werk in de huisartspraktijk voortdurend aan de orde. Deze pagina biedt een overzicht van hoe farmacotherapie aan bod kan komen binnen de opleiding.
Tijdens Fase 1 is het advies om de kennis over bijwerkingen en interacties van de meest voorgeschreven middelen te leren kennen.
Tijdens Fase 2 wordt het iets complexer en wordt medicatie bij ouderen/complexe zorg patiënten besproken. Denk aan nierinsufficiëntie, polyfarmacie, medicatie bij ouderen etc.
Onderstaand een overzicht van onderwijsmaterialen. De eerste twee bouwstenen (medicatieveiligheid en methodiek van medicatiebeoordeling) zijn een basis voor verantwoord medicatiegebruik.
- Leerlijn complexe ouderenzorg
- Medicatieveiligheid. De basis voor verantwoord medicatie voorschrijven, het voorkomen van medicatiefouten, het gesprek aangaan met patiënten over medicatiegebruik, medicatieoverdracht, samenwerking apotheek.
- Methodiek van medicatiebeoordeling, met o.a. een stappenplan en een beoordelingsformulier.
- Mondzorg bij ouderen, o.a. orale bijwerkingen van medicatie.
- Duizeligheid bij ouderen, een medicatiereview met apotheker
- Leerlijn korte episode zorg
- Stimulatie zelfzorg patiënt, o.a. zelfzorg medicatie
- Visitetas
- Leerlijn spoedeisende zorg (en ook de STARtclass)
- Leerlijn chronische zorg
- Diabetes en ramadan - Medicatie en leefstijl
- DM - Insulinetherapie
- Video diabetes medicamenteuze therapie en de nieuwe standaard
- Astma en COPD - Relevante richtlijnen
- CVRM voor beginners
- Chronische zorg en seksualiteit, invloed van o.a. medicatie op seksualiteit bij diabetes, HVZ en COPD.
- Leerlijn preventie
- Farmacogenetisch profiel, indicaties welke middelen farmacogenetisch onderzoek, invloed farmacokinetiek
- Microbioom en antibiotica
- Leerlijn palliatieve zorg
- Palliatieve fase - pijn, o.a. samenvattingskaart richtlijn pijn
- Palliatieve fase - veelvoorkomende symptomen
- Palliatieve sedatie - indicatie en uitvoering
- Euthanasie - de praktische procedure
- Leerlijn psychische klachten
- Aandachtsgebied seksualiteit
- Leerlijn maatschappelijk handelen
- Abortuspil via de huisarts
- Zorg aan onverzekerden, hoe gaat het voorschrijven van medicatie?
- Planetaire gezondheid en de huisartsenzorg, in actie over medicatieresten in grondwater en oppervlaktewater.
In de huisartspraktijkopdracht Polyfarmacie: leerlijn complexe ouderenzorg
- Praktijkopdracht - Polyfarmacie. Aios begeleidt 2 patiënten met polyfarmacie en multimorbiditeit en maakt hier een verslag van.
- Deelname FTO
- Meelopen apotheker
- Leergesprek herhaalmedicatie
- Leergesprek specifieke medicatie, bijv. geneesmiddelgroep
- Tijdens de CZ-stage wordt themaonderwijs gegeven door gastdocent en apotheker (Philip Vos). Hij bespreekt o.a. de STOP-START criteria.
- Voorafgaand aan de themamiddag wordt gevraagd de standaarden door te nemen en specifiek vragen te stellen over medicatie.
Tijdens de landelijke tweedaagse in jaar 3 staat op dag 2 (farmaco)genetica op het programma.
- PICO met medicatie als onderwerp
- Keek op de week kan gaan over medicatie, bv voorschrijven opioïden, antidepressiva, of kosten en vergoeding van medicatie, milieubelasting medicatie, schrijf je als huisarts wel/ geen medicatie voor bij ADHD etc.
- Op de terugkomdag navragen bij aio wat de behoefte is ten aanzien va het bespreken van medicatie. Waar zitten de wensen van de groep
- Presentaties van kwalen, medicatie als onderdeel
- Communicatie over farmacotherapie met patiënt en eventueel mantelzorgers
- Gezondheidsklachten duiden als bijwerking
- Samenwerking ten aanzien van verantwoord medicijn gebruik
- Therapietrouw
- Prijs/vergoeding medicatie
- Wel/geen antibiotica voorschrijven
- Lijst bijwerkingen en interacties van veel voorgeschreven medicamenten doornemen (bv iedere aios bereidt 2 middelen voor)
- Casuïstiek besprekingen/Klinisch redeneren waarbij medicatie een rol speelt, welke afwegingen zijn er geweest om tot dit middel te komen?
- Aios die de polyfarmacie keuzeopdracht uitvoeren dit in de groep laten bespreken
Tijdens paralleldagen kan met opleiders worden besproken hoe in de opleidingspraktijk medicatie aan bod kan komen:
- In Fase 2 wordt aanbevolen om een aantal medicatie reviews te doen
- Meedoen aan FTO (zelf een keer voorbereiden?)
- Tijdens het leergesprek aandacht hebben voor de medicatie keuze
- Bespreken hoe het uitleggen van medicatie ging bij bijvoorbeeld patiënten met een licht verstandelijke beperking. Of bij een cognitieve stoornis. Hoe communiceer je te verwachten problemen met de apotheker. Wat is de rol van POH bij goed medicatiegebruik?
- Welke middelen zijn altijd voorradig in de behandelkamer?
- Hoe wordt omgegaan met herhaalmedicatie, gaat dat goed, wanneer niet, etc.