Brontekst bekijken van Geneesmiddelen en zuurstof in spoedsituaties

<br />'''<big>IN ONTWIKKELING</big>'''
{| class="infobox leerlijn-spoed"
! {{Titelbalk - Leerlijn spoedeisende zorg}}
|-
|'''Auteur'''
|
{{Auteur - Daphne Beemsterboer}}
|-
|'''Stage'''
|
{{stage - 1e Huisartsstage}}
{{stage - Klinische stage}}
{{stage - 2e Huisartsstage}}
|-
|'''KBA'''
|
{{KBA 2.1 - Toestandsbeeld}}
|-
|'''Competenties'''
|
{{Competentiegebied 1 - Medisch handelen}}
|-
|'''Leerplek'''
|
{{Toepassing - Zelfstudie}}
|}
=== Relevantie ===
Spoedsituaties kunnen niet alleen voor de patiënt maar ook voor de arts spannend zijn. Een richtlijn voor de diagnostiek en behandeling in spoedsituaties kan dan een goede houvast bieden. 

=== Doel ===
De Farmacotherapeutische richtlijn ‘Geneesmiddelen en zuurstof in spoedeisende situaties’ geeft richtlijnen voor het medicamenteuze beleid inclusief de toediening van zuurstof bij spoedeisende symptomen of aandoeningen. De richtlijn sluit aan bij de ABCDE-methodiek.

=== Gebruiksaanwijzing ===
Deze bouwsteen is gebaseerd op de richtlijn voor diagnostiek en behandeling in spoedsituaties en kan voor zelfstudie of naslagwerk worden gebruikt. 

=== Onderwijsactiviteiten ===
Deze bouwsteen kan je helpen om een houvast te geven t.a.v. diagnostiek en behandeling tijdens spoedsituaties. Je kunt de bouwsteen zelfstandig, op een zelfgekozen tijdstip en in je eigen tempo doornemen. Ook zou je deze bouwsteen kunnen raadplegen als naslagwerk. 

'''Aandoeningen of symptomen met een spoedeisend karakter en een specifiek medicamenteus beleid of indicatie voor zuurstofbehandeling.'''

<div class="panel-group" id="accordion">
<accordion parent="accordion" heading="Acuut respiratoir falen">

'''Diagnostiek''' <br />
Wees alert op (dreigend) respiratoir falen bij een of meer van de volgende kenmerken: 
*Dyspneu in rust, tachypneu bij volwassenen > 25/min, bij kinderen is de grenswaarde afhankelijk van de leeftijd ''tabel 1''. Bij zeer ernstige dyspneu en uitputting neemt de ademfrequentie weer af.
*Gebruik van hulpademhalingsspieren, wat gepaard kan gaan met intercostale intrekkingen en (bij kinderen) neusvleugelen.
*Tachycardie; voor normaalwaarden zie ''tabel 1''. 
*Centrale cyanose (treedt pas op bij lage zuurstofsaturatie; saturatie < 80% (donkere huidskleur < 70%)), bleke of grauwe huidskleur.
*Bewustzijnsveranderingen (sufheid, agitatie, verwardheid, coma).
*Hypoxemie (< 94% of bij COPD ≤ 90%), gemeten door middel van transcutane meting.

'''Beleid'''
*Zorg dat er geen open vuurbronnen zijn: doe sigaret, gaskachel of -fornuis uit.
*Begin bij het vermoeden van respiratoir falen met toediening van '''10 tot 15 liter zuurstof''' (kinderen 10 liter) per minuut (indien beschikbaar) via een '''non-rebreathing masker'''. Let hierbij op voldoende vulling van de zuurstofzak tijdens de inademing (verhoog indien nodig de zuurstofflow).
*Beoordeel na 5 minuten het effect van de zuurstoftoediening. Continueer de zuurstoftoediening indien de streefwaarde (zie hieronder) niet is bereikt.
*Streef bij kinderen en volwassenen naar een '''zuurstofsaturatie tussen de 94 en 98%'''. Bij (volwassen) patiënten met COPD of met een risico op hypercapnie (ernstige obesitas, neuromusculaire ziekten, ernstige thoraxdeformatie) is de streefwaarde tussen de 90 en 92%.
*Dien bij het '''bereiken van de streefwaarde''' de zuurstof toe via een '''neusbril''' en pas de zuurstofflow '''(tot 4 of 6 liter zuurstof/min)''' zo nodig aan op geleide van de zuurstofsaturatie en de (vermoedelijke) diagnose. Behandel indien mogelijk de oorzakelijke aandoening zoals astma/COPD, acuut coronair syndroom, anafylaxie of acuut hartfalen.
*Bel een '''ambulance met U1-indicatie''' bij het vermoeden van respiratoir falen en onvoldoende effect van de behandeling. Indien de behandeling effect heeft, is het verdere beleid afhankelijk van de onderliggende aandoening.
<br />

'''Tabel 1'''
{| class="infobox huisarts1 box cel klein"
!Leeftijd in jaren
!Ademfrequentie per minuut
!Hartslagfrequentie per minuut
|-
|<1
| 30-40
|110-160
|-
|1-2
| 25-35
|100-150
|-
|2-5
| 25-30
| 95-140
|-
|5-12
| 20-25
| 80-120
|-
|>12
| 15-20
| 60-100
|-
|}
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Pseudokroep">
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Ernstige exacerbatie astma/COPD">
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Anafylaxie">
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Acuut hartfalen">
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Ernstige agitatie">
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Hypoglykemie">
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Epileptisch insult/status epilepticus/koortsconvulsie">
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Opiaatintoxicatie">
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Acute pijn/koliekpijn">
</accordion>
<accordion parent="accordion1" heading="Aandoeningen niet of deels beschreven in NHG-Standaarden">
</accordion>
</div>

==== Bronnen ====
* [https://www.nhg.org/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/file5740.pdf Fraanje WL, Giesen PHJ, Knobbe K, Van Putten AM, Draijer LW. Farmacotherapeutische richtlijn Geneesmiddelen en zuurstof in spoedeisende situaties. Huisarts Wet 2012;55(5):210-20.]

{{Footer - Leerlijn spoedeisende zorg}}