GGZ stage
| GGZ-stage |
|---|
|
Onderwijscoördinatoren |
|
Teamleider |
|
Assistent teamleider |
|
GGZ-stage |
Inhoud
Handleiding GGZ-stage
Na de 1e huisartsstage volgt de aios een aantal externe stages. De GGZ-stage is een keuzestage die standaard wordt aangeboden. Aios kunnen, gemotiveerd en in overleg, een andere keuze maken. Deze keuze moet rond de 6e maand van de 1e huisartsstage gemaakt worden.
Deze handleiding biedt een praktische beschrijving van het praktijkleren en het instituutsonderwijs tijdens de GGZ-stage. Voor de overkoepelende handleiding verwijzen we naar de pagina Huisartsopleiding VUmc.
Doelen en globale inhoud
Uit het Landelijk opleidingsplan: in de stage GGZ gaat het om ontwikkeling van de klinische competenties op het gebied van psychosociale en psychiatrische problematiek die in de huisartspraktijk minder geclusterd voorkomt. Het accent ligt op diagnostiek en behandeling die binnen het bereik van de huisartsenzorg vallen. De opleidingsdoelen worden in het landelijk opleidingsplan beschreven onder het thema:
Dit thema is met de bijbehorende kenmerkende beroepsactiviteiten (KBA's) op de Wiki beschreven. Door de KBA's te bestuderen en met de opleider, de groepsgenoten en de docenten te bespreken krijgt de aios een idee van de stand van de eigen competentieontwikkeling in de breedte en diepte. Op de Wiki zijn er voor veel KBA's onderwijs-bouwstenen te vinden, die behulpzaam zijn voor het terugkomdagonderwijs, voor het leren in de praktijk en voor zelfstudie.
Waarom een GGZ-stage?
De psychiatrische setting, met de inherent hoge prevalentie van de verschillende psychische klachten en aandoeningen, is bij uitstek de plaats voor het in beperkte tijd veel leren rondom diagnostiek en behandeling. De aios leert daarbij consultvoeren bij patiënten met psychische problemen. Dat gaat om zaken als aansluiten bij de patiënt, jezelf als behandelaar effectiever maken, meer de leiding nemen als dat nodig is. Vanuit het perspectief van de huisarts is er in deze setting sprake van weliswaar ernstige maar relatief 'schone' en dus overzichtelijke psychische problematiek. Er is minder verwarring met als lichamelijk beleefde klachten.
Lees hier meer over de geestelijke gezondheidszorg: Document geestelijke gezondheidszorg
Doelen
De doelen van de GGZ-stage zijn:
- Leren diagnosticeren van psychische klachten en aandoeningen.
- Kennismaken met behandelvormen.
- Doelgericht en effectief leren communiceren met patiënten met psychische problemen en hun systeem.
Voor een verdere omschrijving zie de KBA's op de Wiki
Afstemming met de huisartsstages
De aios ziet patiënten met psychische klachten en aandoeningen gedurende de hele opleiding. Tijdens de 1e huisartsstage ligt de focus op de diagnostiek en behandeling/verwijzing bij nieuwe patiënten. Tijdens de GGZ-stage en de 2e huisartsstage verdiept de aios haar kennis en vaardigheden en is er meer aandacht voor patiënten met chronische psychische aandoeningen en persoonlijkheidsstoornissen.
Praktijkleren
De aios leert het vak in de praktijk. Patiëntenzorg en de vragen die daaruit ontstaan sturen voor een groot deel het leren. Daarbij zijn van belang:
- Een voldoende en divers patiëntenaanbod. De aios ziet tijdens de GGZ-stage, afhankelijk van de specifieke stage-inrichting, een breder of smaller aanbod van patiënten met specifieke psychische aandoeningen.
- Een goede balans tussen zelfstandig werken en begeleiding. De aios leert vooral door zelfstandig patiëntenzorg te bieden onder direct beschikbare supervisie. Daarbij is regelmatig overleg met, en observatie door, de stage-opleider cruciaal. Dit garandeert de patiëntveiligheid en maakt het opsporen van blinde vlekken bij de aios mogelijk. Deze balans wordt onder andere mogelijk gemaakt door:
- Ad-hoc-overleg over individuele patiënten.
- Geregelde leergesprekken.
- Observaties m.b.v. de Korte praktijkbeoordeling: het KPB-formulier nodigt uit tot gedetailleerde feedback.
- Voortgangsgesprekken halverwege en aan het eind van de stage mbv de Combel GGZ-stage
Cursorisch onderwijs
Tijdens de GGZ-stage zijn er gemiddeld 9 terugkomdagen. De groep is gemengd en bestaat uit aios die de CZ- of de GGZ-stage volgen (of bij vrijstellingen een keuzestage). Bij het themaonderwijs wordt de groep gesplitst naar stage.
De onderwerpen die aan bod komen worden voor een deel bepaald aan de hand van de prevalentie van problematiek in de huisartspraktijk. Daarnaast is er een logische opbouw vanuit de praktijk zoals eerst bijvoorbeeld depressie, angst en vervolgens pas suïcidaliteit.
Tijdens de GGZ-stage is er 6 x themaonderwijs (zie Themaonderwijs in de opleiding): 2 themadagen en 4 themamiddagen. Zowel op de dagen als de middagen komt er één onderwerp aan bod. De onderwerpen zijn gerelateerd aan een belangrijke leerlijn tijdens deze stage: Psychische klachten.
Sommige onderwerpen worden gegeven door de groepsdocenten van de betreffende aiosgroepen, andere door gastdocenten.
Het actuele aanbod van themaonderwijs staat op Canvas: Canvaspagina Themaonderwijs.
Verplichtingen en leeractiviteiten
Een aantal onderdelen van de opleiding is verplicht in de beoordelingscyclus. Hierbij gaat het om toetsen, beoordelingsmomenten en een aantal leeractiviteiten. Deze verplichtingen zijn nodig om een voortgangsadvies of - beslissing te kunnen geven.
Daarnaast is er een aantal activiteiten dat wij als instituut adviseren. Indien gewenst en passend bij de leerbehoefte van de aios kan een docent een andere invulling geven aan deze leeractiviteiten. Het is de verantwoordelijkheid van de aios om de leeractiviteiten tijdig uit te voeren en het eventuele bewijsstuk op tijd aan te leveren. Leerdoelen en -activiteiten legt de aios vast in het Individueel OntwikkelPlan (IOP).
Het overzicht van de verplichtingen in de GGZ-stage staat hier: Verplichtingen.
Het overzicht van de leeractiviteiten in de GGZ-stage staat hier: Overzicht belangrijke leeractiviteiten
Overige onderwerpen voor de terugkomdag
Ontwikkelingen in de GGZ
Evenals in de huisartsengeneeskunde beweegt de GGZ ook voortdurend. Een video van Jim van Os schetst de kern van het toekomstbeeld: over de nieuwe GGZ (vanaf 6:35 stopzetten):
Film ‘How mad are you’
In deze documentaire (voor docenten: zie de docentenomgeving op Canvas: Bestanden: f. GGZ-stage1. Materialen TKD) worden tien vrijwilligers een week lang geobserveerd door een psychiater, sociaal psychiatrisch verpleegkundige en klinisch psycholoog. Vijf van de vrijwilligers hebben een psychiatrische diagnose in het verleden gehad en zijn behandeld (ernstige depressie, bipolaire stoornis, anorexia nervosa, OCD, sociale fobie).
Het doel ervan is te discussiëren over de grenzen van de psychiatrie en hoe ingewikkeld het is om tot een diagnose te komen. Als kijker word je je bewust van je eigen observaties en oordelen.
Mini-college: wat is psychisch lijden?
Mini-college wat is psychisch lijden en wat doe je er aan
Column bespreken
Deze column van psychiater Dirk de Wachter biedt vaak genoeg stof tot discussie: Leven op speedboot TINA
Alternatieven voor dsm5
Volgt
Overzicht stagehandleidingen
| Handleiding 1e Huisartsstage |
Klinische stage |
CZ stage |
GGZ stage |
Handleiding 2e Huisartsstage |