Brontekst bekijken van Leidraad voor het leren dienstdoen


{{Header - Leerlijn spoedeisende zorg}}

{| class="infobox leerlijn-spoed"
! {{Titelbalk - Leerlijn spoedeisende zorg}}
|-
|'''Auteur'''
|
{{Auteur - Daphne Beemsterboer}}
|-
|'''Stage'''
|
{{stage - 1e Huisartsstage}}
{{stage - 2e Huisartsstage}}
|}
=== Relevantie ===
De opleidingssetting op de huisartsenpost is anders dan in een dagpraktijk. Door de samenwerking met andere artsen en assistenten en de toenemende (acute) zorgvraag van onbekende patiënten maakt het soms lastig om adequaat op te leiden. Huisartsopleiding Nederland heeft daarom een leidraad ontwikkeld voor het leren dienstdoen op de huisartsenpost. 

*[[:Media:Leidraad voor het leren dienstdoen 2022.pdf|Leidraad voor het leren dienstdoen]] (versie 2022)

=== Doel ===
De Leidraad voor het leren dienstdoen (kortweg Leidraad Diensten) geldt als uitvoeringsregeling voor het leren dienstdoen op de huisartsenpost. Uitgangspunt hierbij is het waarborgen van het gezamenlijke doel: het adequaat opleiden van aios tot het leveren van spoedzorg. Hoe zorgen we gezamenlijk voor de meest optimale opleidingsklimaat op de huisartsenposten?

=== Werkzaamheden op de huisartsenpost ===
Werkzaamheden van de huisarts op de huisartsenpost zijn te verdelen in '''vier''' rollen en taken:
* De rol van '''consultarts:''' ziet de patiënten die naar de huisartsenpost komen na voorafgaande triage. De consulten betreffen vooral veel voorkomende, kortdurende klachten die door de patiënten als spoedeisend ervaren worden. Het morbiditeitpatroon tijdens het dienstdoen is vergelijkbaar met dat van een inloopspreekuur en van de spoedgevallen in een huisartspraktijk overdag. Ondanks het feit dat er in toenemende mate op de post medische informatie vanuit de huisartspraktijk beschikbaar komt, is de onbekendheid met de voorgeschiedenis en het medicatiegebruik van de patiënt een moeilijkheidsfactor in deze rol. Verder komt de aios vaker dan in de opleidingspraktijk ernstige ziektebeelden en spoedeisende situaties tegen. Bovendien kan tijdens deze Avond-Nacht-Weekend diensten (ANW-diensten) het omgaan met tijdsdruk een belangrijke factor zijn.
* De rol van '''visitearts:''' wordt vooral geconfronteerd met spoedgevallen, exacerbaties van bestaande ziektes en vastgelopen hulpverleningssituaties. In korte tijd kan de aios verschillende, vaak ernstige ziektebeelden zien. Goede samenwerking met chauffeur, ambulancedienst en de tweede lijn is hier belangrijk. Beheersing van Basic Life Support- technieken en ABCDE-systematiek is een vereiste.
* De taken van '''instroommanagement:''' triëren, autoriseren, superviseren.
* De rol van '''regiearts:''' De regiearts rol is voorbehouden aan ervaren huisartsen, die hiervoor een speciale opleiding gevolgd hebben, en behoort niet tot de opleidingsdoelen van de opleiding. De regiearts heeft meer taken en bevoegdheden dan een telefoonarts. Een voorbeeld is het aansturen van andere artsen op de post en van visite rijdende huisartsen.
Voor elk van de rollen (consult- en visitearts) en de taken van instroommanagement (triëren, autoriseren, superviseren) moet de aios de benodigde kennis, vaardigheden en attitude verwerven, geconcretiseerd in de zogenoemde '''Kenmerkende Beroepsactiviteiten (KBA’s)'''. Opleider en aios bepalen aan de hand van de KBA’s waar '''leerpunten''' liggen.<br />
Het leren samenwerken met chauffeur, ambulancedienst, tweede lijn en thuiszorgorganisaties is bij alle rollen en taken van groot belang.

=== Bekwaam worden in dienstdoen op de HAP ===
Op veel huisartsenposten vindt geen toedeling van rollen plaats en vervult de huisarts tijdens de dienst meerdere rollen. Het dienstdoen op de huisartsenpost biedt aan aios de gelegenheid om zich te bekwamen in alle drie de rollen en de uitvoering van de bijbehorende KBA’s. 
<br /><br />
De opleider superviseert de aios tijdens de diensten. Het niveau van supervisie is afhankelijk van de ontwikkeling van de aios. Er zijn vier niveaus van supervisie:
#De aios observeert de opleider.
#De opleider observeert de aios: directe supervisie.
#De aios werkt zonder directe supervisie met ad hoc observatie. De opleider is direct fysiek beschikbaar.
#De aios werkt met supervisie op afstand. De opleider is niet meer fysiek aanwezig, maar wel beschikbaar en bereikbaar. Nabespreking op initiatief van aios en/of opleider.
<br />
De ontwikkeling van aios in het dienstdoen op de HAP en de mate van supervisie die nodig is, worden besproken tijdens de voortgangsgesprekken van jaar 1 in maand 5 en 9, van jaar 3 in maand 4 of 4 maanden voor het einde van de opleiding. Hierbij kunnen opleider en aios gebruik maken van de aandachtspuntenlijst: [[:Media:Aandachtspunten VG dienstdoen.pdf|Aandachtspunten voortgangsgesprek Dienstdoen op de huisartsenpost]].
<br /><br />
De aios mag op de huisartsenpost pas werken met supervisie op afstand na het behalen van de Bekwaamheidsverklaring HAP ‘supervisie op afstand’. Deze bekwaamheidsverklaring wordt afgegeven als de aios naar het eigen oordeel en het oordeel van de opleider bekwaam is om alle rollen en taken op de huisartsenpost te vervullen én beschikt over een adequaat timemanagement. Het streven is dat deze verklaring halverwege jaar 3 door de aios wordt behaald. Hiervan kan worden afgeweken als dit beter past bij het leerproces van de aios (na overleg en met instemming van aios, opleider en groepsbegeleider).
<br />
==== Kernpunten uit de leidraad ====
{{Kernpunten leidraad dienstdoen}}
<br />