Brede klachtexploratie met SCEGS

Leerlijn ALK
Auteur	Dick Walstock Annemarie Semeijn
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
KBA	1. Consult ALK
Competenties	Medisch handelen Communicatie Professionaliteit
Leerplek	Leergesprek Praktijkleren Onderwijsprogramma Zelfstudie

Relevantie

Uit onderzoek blijkt dat, als een (huis)arts de eerste minuten van het consult de patiënt laat praten en enkel aanmoedigt door te gaan daarmee, de (huis)arts zeer relevante informatie te horen krijgt. Niet alleen nuttige anamnestische/somatische informatie maar met name ook allerhande gedachten over en eigen verklaringen voor de klachten. Deze kunnen zeer relevant blijken in het verloop van het consult. Vaak noemt de patiënt spontaan ook gevolgen van de klachten of wat anderen er van zeggen en denken. Dat is ‘gratis’ SCEGS-informatie.....

Voor de verdere begeleiding en behandeling is het van groot belang dat arts en patiënt het eens zijn over wat er aan de hand is: een verklaring of een gezamenlijke definitie van het probleem.

Doelen

Samen met de patiënt samen komen tot een verklaring voor de klachten of een gezamenlijke probleemdefinitie.

De SCEGS als kapstok gebruiken om breed informatie te verzamelen:

• Door een brede klachtexploratie er voor zorgen dat de patiënt zich echt gehoord voelt.
• Deze werkwijze blijkt vaak efficiënt: patiënten vertellen spontaan (belangrijke) zaken waar je zelf nooit naar zou vragen.
• Realiseer je daarbij dat het acroniem SCEGS geen vraag-volgorde inhoudt.

Gebruiksaanwijzing

SOLK patiënten op je spreekuur zien (spreek dit af met je opleider en de assistente). Het oefenen van stiltes aan het begin van het consult en het gebruiken van SCEGS. Gebruik hiervoor het Schema SCEGS inventarisatie met voorbeeldvragen.

Onderwijsactiviteiten

Het SOLK consult met een patiënt uit een IK-cultuur.

• Houdt aan het begin van (ieder) consult de eerst 2-3 minuten je mond.
• Moedig de patiënt aan spontaan zijn verhaal te vertellen door actief te luisteren, te knikken en uitingen als, ‘mmhh’, ‘ga verder’ en ‘ja’.
• Registreer voor jezelf (en noteer eventueel) wat de patiënt allemaal al gezegd heeft en ga voor jezelf na:
  • Welke SCEGS-informatie heb ik nu al?
  • Heeft de patiënt zelf al mogelijke verklaringen of verbanden genoemd/geopperd?
  • Welke onderdelen vd SCEGS zijn nog NIET aan de orde geweest?
• Vraag actief naar de nog ontbrekende (SCEGS-)informatie.
• Vraag z.n. actief naar eigen verklaringen van de patiënt voor de klachten.

Het SOLK consult met een patiënt uit een WIJ-cultuur.

• Begin bij patiënten met als achtergrond een zogenaamde ‘wij-cultuur’ met 2-3 minuten stilte etc. (zoals hierboven omschreven)
• Bij het actief vragen naar de nog ontbrekende (SCEGS-)informatie werkt het in de praktijk soms beter om via een 'omtrekkende beweging' te vragen naar cognities en emoties:
  • Vraag éérst naar de gedrags- en sociale aspecten vd klachten. Naar gevolgen van de klachen.
  • Vraag naar wat (belangrijke) anderen van de klachten vinden of zeggen.
  • Dat maakt het gemakkelijker om in tweede instantie eventueel naar emoties en cognities te vragen.
• Probeer dit eens uit in een consult en noteer wat het je oplevert.