Opleidingsplan AMA

AMA
	Teamleider AMA-module; Sanne Kateman
	Coördinator AMA-module; Mark Holthuis
	Assistent teamleider; Carolien van der Storm
	AMA-module; Handleiding AMA-module; Opleidingsplan AMA; Verplichtingen AMA-module; Instituutsreglement AMA-module; Informatie voor opleiders;

Inleiding

De huisartsopleiding is een competentiegerichte¹ opleiding; de zes maanden durende module Huisartsgeneeskunde voor AMA's is ook op die manier vormgegeven.

Praktijkervaring wordt opgedaan bij een door de opleiding geselecteerde erkende opleidingspraktijk. Een keer per week is er een terugkomdag met cursorisch onderwijs, op het instituut of soms online.

Na afloop van deze module kan de AMA:

op wetenschappelijk verantwoorde en kritische wijze de basisprincipes van de huisartsgeneeskunde uitvoeren.
individuele casus zelfstandig (medisch) beoordelen en hierover adviseren conform de medische standaarden.
schriftelijk bij andere disciplines relevante expertise aanvragen.
het advies/de beoordeling zelfstandig toelichten en verantwoorden aan de patiënt, collega’s en overige betrokken hulpverleners.
zorginhoudelijke informatie op verantwoorde wijze presenteren en overdragen.

Omdat de AMA zich in relatief korte tijd veel huisartsgeneeskundige stof en vaardigheden eigen moet maken, zijn hierin keuzes gemaakt. Anders dan in de reguliere huisartsopleiding komen de volgende onderwerpen niet als zelfstandige thema’s in het cursorisch onderwijs aan de orde: bedrijfsvoering en management, spoedeisende geneeskunde, infectieziekten, preventie, arbeid en gezondheid. Als daartoe aanleiding bestaat wordt hier in de opleidingspraktijk, en in de uitvoering van de praktijkopdrachten, wél aandacht aan besteed.
Huisartsgeneeskunde is contextgeneeskunde; de patiënt wordt gezien in diens maatschappelijke en sociale context. Klachten worden bekeken in relatie tot het dagelijks functioneren.

_{1) Een competentie is de geïntegreerde toepassing van kennis, vaardigheden, attitudes en inzichten tijdens het beroepsmatig functioneren. Competentie profiel van de AMA; PVH-werkgroep september 2016.}

Afronding module Huisartsgeneeskunde
Als aan alle eisen van de module voldaan is ontvangt de AMA een certificaat.

Vrijstelling huisartsopleiding
Wanneer in een later stadium de arts wordt toegelaten tot de reguliere huisartsopleiding, kan deze in aanmerking komen voor een verkorting van de duur van de huisartsopleiding van maximaal een jaar: zes maanden voor de huisartsstage en zes maanden voor de klinische stage. Voorwaardes zijn dat de stages gevolgd zijn in een erkende huisartspraktijk/opleidingsinstelling en dat de kennis up-to-date gehouden is.

De huisartsgeneeskunde binnen Defensie

In de krijgsmacht is er geen sprake van een huisarts in de zin zoals die civiel wordt gebruikt. De militair arts komt zelden aan huis, noch is hij de arts van het huisgezin. De militair arts doet wel huisartsenwerk.

Specifieke kenmerken van de militaire eerstelijns geneeskunde zijn:

De militair is verplicht gebruik te maken van de geboden zorg.
De geboden zorg is geïntegreerde¹ zorg.
De zorg wordt geboden nabij de werkplek, hetgeen niet noodzakelijk nabij het woonadres is.
Er is regelmatig wisseling van artsen.
De leeftijdsopbouw van de patiëntpopulatie wijkt sterk af van dei van de huisartspraktijk.

_{1) Curatief, bedrijfsgeneeskundig, preventief, individueel en collectief.}

Algemene uitgangspunten

Opleidingspraktijk als vertrekpunt
Gedurende de module combineert de AMA werkervaringen met een toenemend scala (verbreding) aan vaardigheden die naar verwachting steeds beter beheerst worden (verdieping). Theorie en praktijk wisselen elkaar af en zijn inhoudelijk sterk op elkaar afgestemd. In de module staat de de combinatie leren/werken centraal, ondersteund door gerichte aandacht voor de wetenschappelijke vorming (evidence-based medicine) én het systematisch met anderen reflecteren op opgedane ervaringen.

Hulpverleningsproces als kern
De kern van de opleiding is dat deze plaatsvindt in de opleidingspraktijk. De AMA leert aan de hand van patiëntencontact in een eindverantwoordelijke rol de kerncompetenties van het huisartsenvak kennen. De AMA verwerft zo inzicht in het brede spectrum van de meest voorkomende huisartsgeneeskundige klachten en aandoeningen en bekwaamt zich in het vormgeven van het hulpverleningsproces (intake, diagnose, therapeutisch beleid) en de daarvoor vereiste specifieke communicatieve vaardigheden. Daarna vindt verbreding en verdieping plaats door het inzetten van reeds verworven competenties bij meer complexe klachten en aandoeningen.

Actieve leerhouding
Van de AMA's wordt een actieve bijdrage verwacht bij het inrichten en vormgeven van de eigen opleiding, zowel in de huisartspraktijk als in het terugkomdagonderwijs. Tijdens het cursorisch onderwijs staat uitwisseling met groepsleden en docenten centraal. Er zullen leeropdrachten gegeven worden die door middel van audio-/video-opnamen ter bespreking aan de opleider en aan de groep worden gepresenteerd.

Didactische uitgangspunten

Zelfsturend leren
De onderwijsactiviteiten worden afgestemd op het natuurlijke leerproces en de behoefte van de AMA’s. Daarbij zijn hun ervaringen in de praktijk richtinggevend. Tevens zal aansluiting gezocht worden bij de persoonlijke leerstijl van de individuele AMA.

Competentiegericht
De module ondersteunt de geïntegreerde ontwikkeling van het vermogen van de AMA’s om in wisselende situaties vorm en inhoud te geven aan het huisartsgeneeskundig handelen. Daarmee wordt benadrukt dat de opleiding gericht is op de ontwikkeling, verbreding en verdieping van brede, beroepsgerichte competenties volgens een opbouwende moeilijkheidsgraad.

Competenties

De huisartsgeneeskundige competenties in de module zijn gericht op het uitvoeren van de taken van een militair arts. De competenties zijn afgeleid van de competenties van de huisarts.

Taakgebieden

Vakinhoudelijk handelen

Interpreteert de klacht binnen de context De context bestaat uit fysieke, psychische, sociale, culturele en levensbeschouwelijke achtergronden van de patiënt, diens levensfase en gezondheidsgeschiedenis. De AMA betrekt deze factoren bij zijn interpretatie van de hulpvraag.

Past het diagnostisch, therapeutisch arsenaal van het vakgebied doelgericht en evidence-based toe De AMA past de relevante NHG-standaarden en andere huisartsgeneeskundige richtlijnen toe. De AMA onderbouwt de klinische besluitvorming op rationele wijze. De AMA kiest diagnostische en therapeutische interventies, rekening houdend met de belasting voor de patiënt en de beschikbaarheid van zorgvoorzieningen. Waar van toepassing besluit de AMA tot het afzien van behandeling (‘watchful waiting’).

Levert op gestructureerde wijze eerstelijnszorg De AMA beheerst een nader te specificeren deel van het huisartsgeneeskundig spectrum van probleemverheldering, anamnese, lichamelijk en aanvullend onderzoek, signalering, diagnostiek, voorlichting en advies, behandeling, preventie, begeleiding en verwijzing. De AMA selecteert doelgericht elementen uit dit spectrum en stemt de toepassing ervan af op de individuele hulpvraag.

Arts-patiëntcommunicatie

Bouwt effectieve behandelrelaties met patiënten op De AMA creëert in Arts-Patiëntcontacten een vertrouwenwekkende sfeer en stimuleert de patiënt om te reageren op de gestelde vragen en de geboden informatie. De AMA toont betrokkenheid bij patiënt en familie en legt daarmee een basis voor een vertrouwensrelatie.

Past communicatietechnieken/- en middelen toe naar de stand van het vakgebied De AMA past zinsbouw en woordkeus aan bij leeftijd, geslacht, etnische en culturele achtergrond, en emotie van de patiënt. De AMA licht de opbouw van het consult helder toe.

Betrekt de patiënt actief bij de besluitvorming De AMA exploreert het referentiekader van de patiënt door actief te luisteren en de hulpvraag te verhelderen. Hij stimuleert de patiënt om te reageren op de gestelde vragen, de werkhypothese en de geboden informatie. Bespreekt de uitvoerbaarheid van het voorgenomen beleid.

Samenwerken

Draagt bij aan effectieve intra- en interdisciplinaire samenwerking en ketenzorg De AMA heeft inzicht in de zorgketen van individuele patiënten, onderkent de vakgebieden van zorgverleners en respecteert hun meningen en rollen en stelt zijn deskundigheid ter beschikking. De AMA participeert constructief in overlegstructuren en stelt daarbij prioriteiten op basis van daadwerkelijke behoeftes in de zorg en de grootte van de overlap in zorggebied met andere zorgverleners.

Past samenwerkingsvaardigheden doelgericht toe De AMA beheerst technieken voor het doelmatig ontwikkelen en onderhouden van samenwerkingsrelaties met collegae en andere zorgverleners ten behoeve van onderzoek, behandeling en beleid. Enerzijds presenteert de AMA zijn inzichten en stelt kritische vragen, anderzijds staat de AMA open voor inzichten van andere zorgverleners.

Verwijst doelgericht op basis van actueel inzicht in de expertise van andere zorgverleners De AMA kent de grenzen van zijn deskundigheid en vakgebied en heeft een actueel overzicht van beschikbaarheid en toegankelijkheid van andere zorgverleners. De AMA draagt informatie over patiënten zorgvuldig over en draagt waar mogelijk gedurende de module huisartsgeneeskunde de verantwoordelijkheid voor de continuïteit van de zorg voor de patiënt.

Organiseren

De AMA past organisatievaardigheden toe ten behoeve van het functioneren van de huisartsvoorziening, binnen een systeem van kwaliteitseisen. Dit komt tot uiting in de onderstaande indicatoren.
De AMA zorgt voor continuïteit en draagt zonodig adequaat over.
De AMA maakt duidelijke werkafspraken met andere medewerkers in de praktijk en stelt afspraken zonodig bij.
De AMA gaat adequaat met de tijd om, zodat afgesproken taken binnen een bepaalde tijdslimiet uitgevoerd worden.
De AMA analyseert (bijna) fouten in zijn/ haar zorg aan patiënten en zorgt voor verbetering Draagt zorg voor heldere verslaglegging van elk patiëntcontact.
De AMA maakt gebruik van patiëntgerelateerde gegevensbestanden en elektronische informatieoverdracht.

Maatschappelijk handelen

Bevordert de gezondheid van individuele patiënten en groepen patiënten De AMA is alert op determinanten van ziekte. Hij herkent, waardeert en reageert op psychosociale, economische en biologische factoren die de gezondheid van patiënten beïnvloeden. De AMA verwerkt informatie over relevante gezondheidsfactoren in zijn zorg.

Handelt volgens de relevante wettelijke regelgeving De AMA is op de hoogte van de relevante wettelijke regelgeving, werkt in overeenstemming met de eigen juridische positie en die van patiënten en onderkent daarbij de gevolgen voor het medisch handelen.

Handelt kostenbewust De AMA onderkent het financiële aspect van onderzoeken, behandelingen en medicaties en kiest voor de minst dure optie bij gelijkwaardigheid van alternatieven ten aanzien van het beoogde effect. De AMA oefent invloed uit op patiënten om onnodige verwijzingen te voorkomen.

Kennis en wetenschap

Toetst medische informatie op wetenschappelijk verantwoorde onderbouwing De AMA werkt op basis van huisartsgeneeskundig relevant wetenschappelijk onderzoek en gebruikt rationele onderbouwingen bij de klinische besluitvorming. Hiertoe beoordeelt hij de methodologische kwaliteit van de literatuur en stelt zich op de hoogte van de actuele huisartsgeneeskundige richtlijnen.

Handelt volgens de relevante wettelijke regelgeving De AMA is op de hoogte van de relevante wettelijke regelgeving, werkt in overeenstemming met de eigen juridische positie en die van patiënten en onderkent daarbij de gevolgen voor het medisch handelen.

Handelt kostenbewust De AMA onderkent het financiële aspect van onderzoeken, behandelingen en medicaties en kiest voor de minst dure optie bij gelijkwaardigheid van alternatieven ten aanzien van het beoogde effect. De AMA oefent invloed uit op patiënten om onnodige verwijzingen te voorkomen.

Professionaliteit

Houdt persoonlijke en professionele rollen in evenwicht De AMA accepteert verantwoordelijkheden weloverwogen en stelt prioriteiten. De AMA houdt betrokkenheid en distantie in een gezonde balans.

Werkt systematisch en doelbewust aan verbetering van zijn beroepsmatig functioneren De AMA maakt eigen persoonlijk en professioneel handelen bespreekbaar en stelt verbeterpunten vast op basis van de verkregen feedback. Hij stelt door middel van reflectie periodiek de persoonlijke leerbehoefte vast, neemt planmatig deel aan deskundigheidsbevordering en evalueert het effect.

Gaat binnen het kader van de beroepsethiek bewust om met voorkomende verschillen in normen en waarden De AMA handelt conform de geldende beroepscode; hij gaat respectvol om met geconstateerde verschillen in normen en waarden mits ze niet strijdig zijn met de geldende ethische en medische gedragsregels.

Toetsing

Het beoordelen van het feitelijk handelen staat centraal. Het handelen in contacten met patiënten krijgt de meeste aandacht. Formele beoordelingen van de vorderingen ten aanzien van de competenties staan niet op zich, maar worden steeds gevolgd door vervolgafspraken over leren/verbeterpunten en staan niet op zich. Er wordt aandacht besteed aan de te verwachten groei (voortgangstoetsing).

De selectieve toetsing wordt gebaseerd op de uitkomsten van meerdere meetmethoden.

Toetsing dient drie doelen:

Het geeft inzicht in de eigen competenties en vorderingen en stuurt daardoor mede de eigen leeragenda.
Het stuurt de onderwijsagenda van de AMA en het opleidingsinstituut.
Het vormt de onderbouwing van de selectieve beslissingen.

Domein en mate van dekking
De competenties bepalen op welke aspecten van het functioneren de toetsing betrekking heeft. De ComBeL (Competentie BeoordelingsLijst) meet de vorderingen van alle competenties.

Objecten van toetsing
Het feitelijk handelen staat centraal bij de toetsing. Reflectie op het handelen completeert het beeld dat de beoordelaars zich vormen van de vorderingen. Wanneer er twijfel is worden aanvullende toetsen afgenomen.

Momenten van toetsing
Het systeem van toetsen wordt gezien als onderdeel van het leren en omvat onderstaande toetsen:

De ComBeL, de onderlegger voor het voortgangsgesprek, wordt tweemaal uitgevoerd.
De Landelijke Huisartsgeneeskundige Kennistoets (LHK) wordt tweemaal afgenomen.
Presentatie van meerdere consulten aan de huisartsopleider en docenten/onderwijsgroep.
Presentatie van een of meerdere voordrachten/referaten.
Presentatie overzicht van de patiëntcontacten.
Presentatie consultopnames aan de huisartsopleider en de docenten/onderwijsgroep.
Presentatie resultaten van (praktijk)opdrachten aan de huisartsopleider en de docenten/onderwijsgroep.

S = Selfassessment; C = ComBeL zelf invullen; H = Voortgangsgesprek hao; D = Voortgangsgesprek docent

Beoordelaars

De huisartsopleider is bij het beoordelen zeer belangrijk omdat deze de AMA het meest ziet.
De docenten leiden hun indruk van inzet en competentie af uit het gedrag tijdens het cursorisch onderwijs en de resultaten van de praktijkopdrachten.
De AMA’s beoordelen elkaar in peerassessmentsessies of tijdens spreekuurobservatie.

Beslissingen
De oordelen die direct van invloed zijn op de voortgang zijn vastgelegd in het examenreglement (zie verderop). De beoordelaars leggen hun oordeel vast in het beoordelingsformulier, op basis van de ComBeL. De teamleider beoordeelt de resultaten en geeft het hoofd van de huisartsopleiding advies over te nemen beslissingen bij voortgang en afronding van de module.

Dossier
Het opleidingsinstituut legt van elke AMA een beoordelingsdossier aan waarin de structurele resultaten worden opgeslagen. Het dossier is toegankelijk voor direct betrokkenen.

Verplichtingen AMA Tijdens en na afloop van de module toont de AMA aan de hand van onderstaande prestaties aan dat de competenties behaald zijn:

Landelijke Huisartsgeneeskundige Kennistoets

Eind maart en september wordt de LHK afgenomen. De tweede toets wordt afgenomen na afloop van de module. Beide toetsen maken deel uit van de beoordeling. Na het ontvangen van de uitslag van de tweede toets stelt de teamleider het eindadvies op.

Opdrachten

Bij de start van de module worden op de terugkomdag afspraken gemaakt over de presentaties en onderwerpen. Elke AMA voert meerdere opdrachten uit. De opdrachten die onderdeel uitmaken van de profielopleiding Beleid en Advies zijn geïntegreerd in de module.

Videotoetsing

De AMA dient opgenomen consulten in die beoordeeld worden door een externe beoordelaar. De consulten dienen aan bepaalde voorwaarden te voldoen.

Voortgangsgesprek huisartsopleider

Tenminste twee keer vindt in het kader van educatieve toetsing aan de hand van de ComBeL een formeel voortgangsgesprek plaats met de huisartsopleider. Er wordt gekeken naar het functioneren, zowel in de praktijksituatie als tijdens de leergesprekken.

Voortgangsgesprek docent

Tenminste eenmaal vindt in het kader van educatieve toetsing een formeel voortgangsgesprek plaats met een van de docenten. Er wordt gesproken over het IOP, observaties tijdens de terugkomdag, aanwezigheid, inzet en resultaten, de videobeoordeling en de resultaten van praktijkopdrachten. De AMA maakt hiervan een verslag en laat dit ondertekenen door de docent.

Standaardprocedure
Na ontvangst van de uitslag van de tweede LHK vindt de definitieve beoordeling plaats en wordt de module formeel afgerond.

Bij de selectieve toetsing worden betrokken:

De uitslag van de LHK.
Het advies ten aanzien van de beoordeling door de huisartsopleider.
Het advies ten aanzien van de beoordeling door de docent.

Op basis van deze informatie wordt het hoofd geadviseerd, die de volgende beslissingen kan nemen:

De opleiding is succesvol verlopen en de AMA ontvangt het door het Hoofd getekende certificaat.
De opleiding is niet succesvol verlopen en de AMA ontvangt geen certificaat.

Het hoofd rapporteert het DGOTC, ic. de Praktijkopleider van Defensie, over de beslissingen en stuurt de certificaten toe van de AMA’s die met succes de module hebben afgerond.

Afwijkende beoordelingen tijdens de module
Beoordelingen die negatieve resultaten opleveren worden gemeld aan de teamleider, deze kan het hoofd adviseren:

de module te staken;
de module onder condities voort te zetten en een definitieve beoordeling te vervroegen;
de module te herhalen (zie Instituutsreglement AMA-module.

Het hoofd informeert het DGOTC over de beslissing.

De rol van de opdrachten

Opdrachten nemen een centrale plaats in. Op basis van de leeragenda wordt de aandacht gericht op een thema dat gerelateerd is aan een van de medische hoofdthema’s uit de module (zie Ondersteunend onderwijs). Opdrachten vormen de schakel tussen het leren in de praktijk en het instituutsonderwijs. Voor het werken aan opdrachten mag de AMA structureel 4 uur per week in de praktijk reserveren. De AMA is verantwoordelijk voor het plannen en bewaken hiervan, in overleg met de opleider.

De module start met werkvormen die als doel hebben het beginniveau vast te stellen. Op basis hiervan wordt in het individuele leertraject accenten geplaatst ten aanzien van het selecteren van bepaalde patiëntengroepen. Aan de hand van de gekozen praktijkopdrachten worden activiteiten afgesproken die toegesneden zijn op de leerwensen. De docenten en de huisartsopleider hebben hierbij een coachende rol: ze toetsen de individuele leerplannen en helpen bij het zoeken van passende leeractiviteiten.

Bij het formuleren en uitvoeren van de opdrachten leveren de docenten feedback op de keuze van het doel en de wijze waarop dit bereikt moet worden. Ook letten zij op de wijze van evaluatie van de behaalde resultaten. De huisartsopleider is actief als coach ten aanzien van de uitvoering en kunnen zelf ook het initiatief nemen om het leren van de AMA in een bepaalde richting te sturen.

De huisartsopleider wordt door de AMA geïnformeerd over de actuele thema’s in de module. De leergesprekken vinden gericht plaats en gaan over de thema’s die bij de opleiding op het programma staan, en de voor de AMA relevante aanvullingen daarop.

Randvoorwaarden
Om de praktijkopdrachten te kunnen uitvoeren beschikt de AMA over een eigen werkplek op de praktijk en heeft via het computernetwerk van de praktijk toegang tot het HIS.

De communicatie over opleidingsactiviteiten vindt voor een groot deel plaats via de elektronische leeromgeving.

Voor zelfstudie heeft de AMA toegang tot recente huisartsgeneeskundige literatuur. Naast de NHG-standaarden zijn hierbij van belang: het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, Huisarts en Wetenschap, het Geneesmiddelenbulletin en Medisch Contact.

Ondersteunend onderwijs

Tijdens het cursorisch onderwijs zullen tijdens de feedbackmomenten de resultaten besproken worden met groepsleden en docenten. In het cursorisch onderwijs zullen meerdere leeropdrachten gegeven worden.

Door zelf onderwijs te geven wordt het leerrendement dat uit een opdracht gehaald kan worden geoptimaliseerd. Deze onderwijsvorm heeft daarom een vaste plaats gekregen in deze module.

Hoofdthema’s
Het onderwijs is een gecomprimeerde versie van het programma voor aios in het eerste jaar van de huisartsopleiding. Er worden vier hoofdthema’s behandeld:

Thema 1: Acute klachten
Thema 2: Veelvoorkomende klachten
Thema 3: Veelvoorkomende chronische klachten
Thema 4: Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK)

Deze hoofdlijnen geven richting aan de inbreng van casuïstiek en verdiepingsonderwijs. Actuele zaken kunnen ervoor zorgen dat de vooraf bepaalde agenda aangepast wordt.

Daarnaast zijn er doorlopende leerlijnen gebaseerd op het competentieprofiel:

Integratie van vakinhoudelijk handelen en arts-patiëntcommunicatie
Evidence Based Medicine (EBM; wetenschappelijke vorming)
Medische ethiek en professionaliteit

Cursorisch onderwijs
Het cursorisch onderwijs vindt plaats tijdens ca. 20 terugkomdagen. Het terugkomdagonderwijs start om 9.30 uur en eindigt rond 16.30 uur. Er zijn drie terugkomdagen waarop de huisartsopleider het zogenoemde parallelonderwijs volgt. Die dagen neemt de AMA de praktijk waar.

De vaste onderdelen van een terugkomdag zijn:

Reflectieonderwijs: de AMA's reflecteren op ervaringen uit de opleidingspraktijk.
Casusbespreking: de AMA's presenteren een inhoudelijk thema, passend bij de fase van de opleiding.
Videoconsult: de AMA's presenteren een eigen consult en ontvangen feedback op de medische inhoud en de arts-patiëntcommunicatie.
Verdiepingsonderwijs: per hoofdthema worden onderwerpen nader uitgewerkt. De deelnemers verdelen de onderwerpen en bereiden in overleg met de docenten het onderwijsprogramma voor.
Aanvullend onderwijs: er wordt tijd ingeroosterd voor specifieke thema’s (m.n. wetenschappelijke vorming en medische ethiek).

Instituutsreglement AMA

Het instituutsreglement geeft nadere regels met betrekking tot de eisen te stellen aan de module Huisartsgeneeskunde in de AMA- opleiding, aan de Algemeen Militair Arts in opleiding, aan de huisartsopleiders en de opleidingspraktijken, aan de afdeling Huisartsopleiding, en aan de geschillenregeling. Ten aanzien van een aantal onderdelen is nadere uitwerking in regelingen of procedurebeschrijvingen gegeven en wordt waar nodig naar deze regelingen of procedurebeschrijvingen verwezen. Het reglement is goedgekeurd door de RGS te Utrecht.

De AMA blijft gedurende de gehele opleiding administratief ingedeeld bij het DGOTC.

Doel Module Huisartsgeneeskunde

De module heeft tot doel AMA's op te leiden tot artsen die in staat zijn om op wetenschappelijk verantwoorde en kritische wijze de basisprincipes van de huisartsgeneeskunde uit te voeren.

Opleidingsprogramma

Tijdens een 6 maanden durende module volgt de AMA het praktijkonderwijs in de huisartspraktijk van een erkende huisartsopleider en wekelijks een terugkomdag bij de afdeling.

Gedurende de eerste 4 weken van de module mogen geen vakantiedagen worden opgenomen. Dat geldt eveneens voor de laatste terugkomdag op de huisartsopleiding.

Theoretisch onderwijs

Gedurende de gehele module vindt gemiddeld één dag per week onderwijs aan de afdeling Huisartsopleiding plaats. Het afdelingsonderwijs vindt voor een belangrijk deel plaats in onderwijsgroepen. De groep wordt over het algemeen begeleid door twee docenten: een huisartsbegeleider en een staflid vanuit een gedragswetenschappelijke discipline.

Wetenschappelijke vorming

In de opleiding komt summier de wetenschappelijke vorming aan bod. Met de wetenschappelijke vorming wordt gestreefd naar het hoog wetenschappelijke niveau dat de huisarts voor de beroepsuitoefening nodig heeft.

Deze vorming dient te leiden tot een kritische afweging en toepassing van resultaten van wetenschappelijk onderzoek in de geneeskunde en in andere disciplines. De wetenschappelijke vorming draagt bij tot de bewustwording van de eigen houding ten aanzien van het deelnemen aan onderzoek door derden.

Indeling/plaatsingsprocedure

Opleidingsplaatsen bij (huisarts)opleiders worden toegewezen door de afdeling. Profielen van de beschikbare opleiders worden beschikbaar gemaakt voor de AMA-groep. De totale groep neemt kennis van de beschikbare opleidingsplaatsen en bepaalt in onderling overleg binnen twee weken de verdeling. De klassenoudste informeert de Huisartsopleiding over de verdeling. De huisartsopleiding informeert de beoogde opleiders over het feit dat de AMA’s contact zullen opnemen voor een kennismakingsbezoek. Wanneer beide partijen na kennismaking besluiten met elkaar in zee te gaan, wordt de koppeling definitief.

Diensten

De AMA dient te voldoen aan de regels van de HDS (huisartsen diensten structuur) waaraan de huisartsopleider deelneemt. Ten aanzien van het doen van diensten gelden de volgende overwegingen: Het (mee)doen van diensten op de Huisartspost (HAP) biedt de gelegenheid aan de AMA om ervaring op te doen met specifieke spoedeisende huisartsgeneeskundige problematiek, die gedurende de dag minder aan bod komt.

In de 6 maanden die de AMA tot zijn beschikking heeft is het aan de huisartsopleider om in te schatten op welke wijze het (mee)doen van diensten optimaal van waarde is voor de opleiding van de AMA. Als richtlijn kan de opleider zich oriënteren op het stuk: Leidraad diensten (Huisartsopleiding Nederland).

Zelfstandige periode (zie opleidingsplan hoofdstuk 6)

De huisartsopleider stelt de AMA in de gelegenheid om de praktijk zelfstandig te voeren gedurende een periode van maximaal 1 week aan het einde van de 4e maand van de module. Daarnaast is de AMA verplicht tijdens het door de Huisartsopleiding voor de huisartsopleider georganiseerde onderwijs (paralleldagonderwijs) de praktijk zelfstandig te voeren. De huisartsopleider draagt zorg voor een huisarts achterwacht, op wie de AMA tijdens het zelfstandig praktijkvoeren ten allen tijde een beroep kan doen. Het is aan de huisartsopleider te beoordelen of en in hoeverre hij het doen van een zelfstandige periode door zijn AMA verantwoord vindt. Variatie in duur, van enkele dagen tot maximaal 1 week is daarom mogelijk. De huisartsopleider dient zijn keuze te onderbouwen.

Additionele stages en externe leerwerkperioden.

Tijdens de periode in de huisartspraktijk kan in overleg met de huisartsopleider besloten worden tot additionele activiteiten zoals korte stages bij 1e of 2e lijnvoorzieningen in de gezondheidszorg.

Onderbreking van de opleiding

De module dient ononderbroken te worden gevolgd. Onderbreking van de opleiding door ziekte en zwangerschap langer dan twee weken dient door het hoofd van de afdeling Huisartsopleiding van het VU medisch centrum te worden gemeld aan Defensie. Over de gevolgen van deze onderbreking wordt nader beslist door het DGOTC na overleg met het hoofd van de Huisartsopleiding. Tijdens ziekte kunnen geen terugkomdagen worden gevolgd.

Evaluatie en toetsing (zie opleidingsplan)

Tijdens de module vindt voortdurend evaluatie en toetsing van de vorderingen van de AMA plaats. De evaluatie heeft een meer educatieve dan selectieve doelstelling. Bij deze evaluaties wordt gebruik gemaakt van kennis-, vaardigheden- en consultvoeringstoetsen. De AMA is verplicht aan deze toetsen deel te nemen.

Eindevaluatie

Aan het eind van de module vindt een individuele beoordeling plaats, gericht op de vraag of de AMA met succes de module heeft gevolgd.

Overeenkomst met de afdeling Huisartsopleiding van het VU medisch centrum

De AMA sluit een overeenkomst, zie instituutsreglement hoofdstuk 5, met de Huisartsopleiding van het VU medisch centrum, waarbij hij zich schriftelijk akkoord verklaart met hetgeen ten aanzien van de module Huisartsgeneeskunde in dit afdelingsreglement is vastgelegd.

Algemene regels t.a.v. het praktische deel van de opleiding

Verantwoordelijkheid

De AMA werkt tijdens de leerwerkperioden onder verantwoordelijkheid van de huisartsopleider, onverlet de eigen verantwoordelijkheid van de AMA als arts. Zie Modelinstructie aios en anios in zorginstellingen januari 2017’.

Werkzaamheden

De AMA verricht alle werkzaamheden die tot de normale taak van de betreffende huisartsopleider behoren. Hieronder valt het doen van keuringen in beginsel niet.

Werktijden

Werktijden worden in overleg met de huisartsopleider vastgesteld. De werktijden dienen in overeenstemming te zijn met de regeling arbeidsvoorwaarden.

Studietijd

De AMA dient wekelijks vier uur te besteden aan zelfstudie en voorbereiding op de terugkomdag.

Praktijkregels en gewoonten

De AMA voegt zich naar de gewoonten en regels van de opleidingspraktijk.

Terugkomdagen en cursorisch onderwijs

De AMA dient deel te nemen aan het onderwijs dat vanwege de afdeling Huisartsopleiding van het VU medisch centrum wordt georganiseerd.

Leergesprekken

De huisartsopleider en de AMA houden dagelijks een leergesprek waarin het leren van de AMA centraal staat. Deze leergesprekken kunnen zowel taakgericht, persoonsgericht als procesgericht zijn. De AMA zorgt voor planning en agendering.

Regeling avond- en weekenddiensten

Als de huisartsopleider deelneemt in een grootschalige HDS, dan neemt de AMA deel aan 5-8 diensten per kwartaal samen met de opleider.

Indien de diensten van de huisartsopleider niet in een grootschalige HDS geregeld zijn dan gelden de volgende regels:

Het aantal diensten van de AMA is gemaximeerd op één avonddienst per week en één weekenddienst van ten hoogste 48 uur achtereen per 4 weken.
Voorafgaand aan de terugkomdag wordt geen dienst verricht.

Werkzaamheden niet in het kader van de opleidig

Het is de AMA toegestaan om in de vrije tijd nevenfuncties te vervullen. De AMA dient echter over de tijdsbesteding van de nevenfuncties te overleggen met het hoofd van de Huisartsopleiding. Indien de opleiding naar het oordeel van het hoofd Huisartsopleiding van het VU medisch centrum wordt geschaad, dient de AMA de nevenfunctie neer te leggen op straffe van beëindiging van de opleiding.

Betaling

Het is de AMA niet toegestaan betaling te vragen of te ontvangen voor werkzaamheden die in werktijd en/of in het kader van de opleiding worden verricht.

Verzekering

De AMA dient zich te verzekeren tegen beroepsaansprakelijkheid. Defensie is uitsluitend aansprakelijk voor in opdracht uitgevoerde werkzaamheden van de militair, dus ook voor werkzaamheden direct voortvloeiend uit de module (spreekuren, visites, ingrepen). Keuringen en nevenwerkzaamheden, maar ook bijvoorbeeld hulpverlening buiten de diensturen vallen hier niet onder. De AMA dient dan ook een zogenaamde beperkte beroepsaansprakelijkheid-verzekering voor artsen in loondienst af te sluiten.

Reiskosten

De AMA is tijdens de module gedetacheerd vanuit het DGOTC, waarbij de plaats van de huisartspraktijk wordt aangemerkt als plaats van tewerkstelling in de zin van het verplaatsingskostenbesluit Defensie. Vergoeding van kosten voor het dagelijks heen en weer reizen vindt plaats op basis van dit besluit.

Vakantieregeling

Afspraken over vakantie worden in overleg met de huisartsopleider ingepland en vervolgens zo snel mogelijk doorgegeven aan het cluster AMA op het DGOTC (bij voorkeur voor de aanvang van de module) om afgeboekt te kunnen worden van de militaire verlofkaart. Bij voorkeur wordt een vakantie genoten in de periode dat de praktijk gesloten is. Indien de AMA in een dergelijke periode geen vakantie wenst, dient hij in overleg met de Huisartsopleiding een alternatieve invulling te regelen, bijvoorbeeld in de vorm van een oriënterende stage.

Algemene regels betreffende het theoretisch deel van de opleiding

Verantwoordelijkheid

De afdeling Huisartsopleiding van het VU medisch centrum is verantwoordelijk voor het opleidingsprogramma, zowel wat betreft de organisatie als de inhoud van het praktisch en theoretisch gedeelte van de module Huisartsgeneeskunde.

Theoretisch onderwijs

Het theoretisch onderwijs vindt plaats op de terugkomdagen, in de vorm van cursussen en in de vorm van ander geprogrammeerd onderwijs. Deelname aan het theoretisch onderwijs is verplicht. Het theoretisch onderwijs is nader beschreven in het opleidingsplan van de afdeling Huisartsopleiding van het VU medisch centrum.

Begeleiding

Het onderwijs vindt voor een belangrijk deel plaats in groepen van gemiddeld 12 AMA's. Begeleiding vindt plaats door docenten; de AMA dient de aanwijzingen van de docenten met betrekking tot het onderwijs op te volgen. De docenten zijn de eerst aangewezenen bij opleidingsproblemen.

Afwezigheid door o.a. ziekte

De AMA dient afwezigheid en herstel te melden aan het onderwijssecretariaat van de afdeling Huisartsopleiding van het VU medisch centrum, de huisartsopleider en defensie. De onderwijsassistente zal de docenten op de hoogte stellen. De AMA zorgt dat hij voor overleg bereikbaar is. Afwezigheid langer dan twee weken leidt tot aanpassing van het opleidingsprogramma.

Bibliotheek

De boeken die als bron gebruikt worden voor de Landelijke Huisartsgeneeskundige Kennistoets zijn ter inzage (geen uitleen) beschikbaar op de afdeling Huisartsopleiding (van de afdeling Huisartsopleiding van het VU medisch centrum).

Reiskosten

Deelname aan het theoretisch onderwijs kan worden beschouwd als een dienstreis, waarop het verplaatsingskostenbesluit Defensie van toepassing is.

Vaccinaties

De AMA dient tegen Hepatits-B te zijn gevaccineerd, indien hij dat nog niet is, dient hij zich zo snel mogelijk alsnog te laten vaccineren.

Erkenning

De huisartsopleiding VUmc werkt met erkende huisartsopleiders. De huisartsopleider sluit een overeenkomst met de afdeling Huisartsopleiding van het VU medisch centrum.

Verantwoordelijkheden met betrekking tot de patiëntenzorg in de huisartsopleiding

Het is belangrijk dat in navolging van de opleidingsinrichtingen, ook voor de huisartsopleidingspraktijken een 'instructie voor huisartsen in opleiding’ wordt opgesteld, waarin de medische verantwoordelijkheden en bevoegdheden van op te leiden artsen en de huisartsopleider worden omschreven. Door de RGS is daartoe een modelinstructie ontwikkeld en vastgesteld. De modelinstructie is de basis waarop huisartsopleider en AMA de verantwoordelijkheden ten aanzien van de patiëntenzorg in de opleidingspraktijk vastleggen.

Inzet huisartsopleider

De besluitvorming ten aanzien van de feitelijke inzet van een huisartsopleider is voorbehouden aan het hoofd van de afdeling Huisartsopleiding VUmc.

Aanwijzingen voor de huisartsopleider

De huisartsopleider is gehouden de aanwijzingen van het hoofd van de afdeling Huisartsopleiding van het VU medisch centrum ten aanzien van de opleiding in acht te nemen en op te volgen. Bij het niet opvolgen van de aanwijzingen van het hoofd is deze gerechtigd de overeenkomst met de huisartsopleider te beëindigen.

Scholing, training en overleg

Huisartsopleiders die actief bij de AMA- opleiding zijn betrokken dienen per module ten minste twee terugkomdagen Parallelonderwijs te volgen. Het niet of in onvoldoende mate deelnemen aan de didactische scholing en training kan leiden tot beëindiging van de overeenkomst met de huisartsopleider. Naast scholing en training neemt de huisartsopleider zonodig deel aan overleg met de staf van de afdeling Huisartsopleiding van de het VU medisch centrum. Ook kunnen AMA- opleiders deelnemen aan de meerdaagse cursussen (leergangen) in juni en november.

Opleidingsactiviteiten

De huisartsopleider houdt dagelijks een leergesprek met de AMA. Wekelijks wordt een thema-gesprek gehouden. De huisartsopleider geeft zijn medewerking aan de voorbereiding van de AMA door de terugkomdag in voorkomende gevallen voor te bespreken. De huisartsopleider bespreekt de vorderingen regelmatig aan de hand van het IndividueeleOntwikkelingsplan (IOP) van de AMA. De huisartsopleider observeert de AMA regelmatig. De huisartsopleider brengt op verzoek van de staf verslag uit van zijn bevindingen. De huisartsopleider geeft de AMA de gelegenheid tot vier uur studie per week t.b.v. het uitwerken van opdrachten.

Diensten en compensatie

De regeling rondom diensten is afgeleid van de reguliere huisartsopleiding. Afhankelijk van de deskundigheid stelt de huisartsopleider de AMA in de gelegenheid meer of minder zelfstandig diensten mee te doen. De gewerkte uren tijdens de dienst gelden als werkuren en worden volledig gecompenseerd. Voorafgaand aan een avonddienst en na afloop van een nachtdienst mag de AMA aanspraak maken op 2 uur rust. Als vergoeding voor een avonddienst mag de AMA 2 uur extra vrij en als vergoeding van een 24- uurdienst mag de AMA 4 uur vrij claimen, op te nemen in overleg met de opleider. De compensatie-uren mogen niet worden gespaard.

Tijdens de diensten is de huisartsopleider op elk moment beschikbaar en inzetbaar voor ondersteuning van de AMA. Het doel van deze werkzaamheden is de AMA te leren dienst te doen. Het is niet verenigbaar met de doelstellingen van de module dat de AMA de diensten zelfstandig doet als waarneming. De huisartsopleider behoudt de verantwoordelijkheid.

Voorzieningen in de opleidingspraktijk

De huisartsopleider draagt zorg voor een zorgvuldig bijgehouden en inzichtelijk registratiesysteem voor patiëntgegevens. De huisartsopleider draagt zorg voor de mogelijkheid en de gelegenheid om

in de praktijk audio- en video-opnames te maken en weer te geven ten behoeve van de opleiding.

Vervanging bij afwezigheid

De huisartsopleider draagt zorg voor een waarnemend huisartsopleider bij kortdurende afwezigheid door ziekte of vakantie. De huisartsopleider dient een opleidingsplan op te stellen in samenspraak met de AMA en legt dit plan ter goedkeuring voor aan het hoofd van de huisartsopleiding.

Indien de huisartsopleider langer dan vier weken aansluitend niet beschikbaar is schakelt het hoofd van de Huisartsopleiding van het VU medisch centrum een andere huisartsopleider in.

Nevenfuncties/waarneming (niet in het kader van de opleiding)

Het is de huisartsopleider niet toegestaan de AMA in te zetten ten behoeve van nevenfuncties van de AMA- opleider. Het is de huisartsopleider niet toegestaan de AMA te betalen voor werkzaamheden die de AMA in werktijd en/of in het kader van de opleiding verricht.

Waarneming van de praktijk of het verrichten van diensten buiten het kader van de opleiding door de AMA, is niet toegestaan.

Voortijdige beëindiging leerwerkperiode

Voortijdige beëindiging van de leerwerkperiode door de huisartsopleider is slechts mogelijk wanneer daar zeer dringende redenen voor zijn. De huisartsopleider kan de leerwerkperiode van een AMA uitsluitend voortijdig beëindigen na overleg met de docenten en/of het hoofd van de Huisartsopleiding van het VU medisch centrum. Alvorens een beslissing te nemen proberen opleider, AMA en groepsbegeleider eventuele conflicten op te lossen. Zonodig wordt hierbij het hoofd van de Huisartsopleiding van het VU medisch centrum ingeschakeld. Ten aanzien van voortijdige beëindiging is een procedure beschreven in "Procedure voortijdige beëindiging opleiding".

Evaluatie opleiderschap

De huisartsopleider werkt mee aan de evaluatie en de beoordeling van de door hem gegeven opleiding. De resultaten van evaluatie en beoordeling worden door het hoofd van de Huisartsopleiding van VU medisch centrum beschikbaar gesteld aan de visitatiecommissie ten behoevevan de hervisitatieprocedure.

Privacybescherming

Informatieverstrekking door de huisartsopleider over de AMA aan derden buiten het kader van de module Huisartsgeneeskunde AMA behoeft vooraf instemming van de AMA. Dit geldt ook voor situaties na afloop van de module huisartsgeneeskunde.

Opleidingsprogramma

Het opleidingsinstituut is gehouden het opleidingsprogramma volgens de geldende opleidingseisen vorm te geven en uit te voeren.

Betrokkenheid AMA's en opleiders bij het onderwijs

De Huisartsopleiding betrekt AMA's en opleiders bij het vormgeven en het uitvoeren van het onderwijs.

Evaluatie van het onderwijs

De Huisartsopleiding evalueert het gegeven onderwijs. In samenwerking met de andere afdelingen Huisartsopleiding wordt de huisartsopleiding op landelijk niveau geëvalueerd.

Onderzoek van het onderwijs

De Huisartsopleiding verricht wetenschappelijk onderzoek op het gebied van het onderwijs betreffende de huisartsopleiding.

Parallelgroepsonderwijs, didactische scholing en training huisartsopleiders

Behalve Parallelgroepsonderwijs over de opleiding van individuele AMA's, draagt de Huisartsopleiding zorg voor didactische training en scholing van de opleiders, zowel in de vorm van een introductiecursus voor beginnende opleiders als in de vorm van regelmatig terugkerend onderwijs. De huisartsopleiding evalueert het docentenoverleg en de scholing en training van opleiders en opleidingsinrichtingen. De gegevens uit deze evaluaties worden gebruikt bij de beoordeling van opleiders.

Geweld jegens AMA's

Tijdens de opleiding wordt aandacht besteed aan agressie en geweld in de huisartspraktijk, met als doelstelling AMA's te leren agressie en geweld zo mogelijk te voorkomen of vroegtijdig te herkennen, en te leren hiermee om te gaan. De Huisartsopleiding beschikt over een klachtenregeling, welke kan worden toegepast wanneer een AMA is geconfronteerd met geweld. De klachtenregeling is opgenomen op de website http://www.hovumc.nl/ombudsman. De huisartsopleider dient bij aanvang van de module huisartsgeneeskunde de AMA inzicht te geven in de gegevens over potentieel gewelddadige patiënten waarmee de AMA geconfronteerd kan worden alsook de beleidsafspraken, bv. in de HAGRO, die daarover bestaan.

Onenigheid, geschillen en conflicten

Bij enig conflict dat rechtstreeks te maken heeft met de opleiding wordt eerst door de direct betrokkenen (AMA, huisartsopleider, groepsdocenten) gepoogd het conflict tot oplossing te brengen. Indien de direct betrokkenen niet tot een voor alle betrokkenen aanvaardbare oplossing kunnen komen, wordt het conflict schriftelijk voorgelegd aan het hoofd van de Huisartsopleiding van het VU medisch centrum. Het hoofd doet na hoor en wederhoor een uitspraak.

Geschillenregeling

Indien één of meer van de betrokkenen zich niet kan verenigen met de uitspraak van het hoofd van de Huisartsopleiding van de Vrije Universiteit kan een geschil aanhangig worden gemaakt. Daarbij is de geschillenregeling hoofdstuk G van Besluit CHVG no.1-1994 van toepassing.

Het Defensie Gezondheidskundig Opleidings- en Trainingscentrum (DGOTC)

Stelt in overleg met de Huisartsopleiding de startdata vast van de module Huisartsgeneeskunde.

Zorgt dat tijdig per cursus de aantallen AMA's bekend zijn.
Zorgt dat namen en regiovoorkeur van de AMA's bekend zijn.
Participeert in de didactische evaluaties van de module teneinde de resultaten van de module te kunnen toetsen aan de doelstellingen van de AMA- opleiding als geheel.
Is verantwoordelijk voor de personeelszorg.
Overlegt in voorkomende gevallen met het hoofd van de Huisartsopleiding in geval van conflicten en andere bijzondere gevallen.
Treedt eventueel op als intermediair in geschillen

Toets \ maand	1	2	3	4	5	6	7*
LHK	1^e						2^e
ComBeL		1^e			2^e
Advies						+
Video		+	+	+	+	+
Praktijkopdrachten		+	+	+	+	+
Peerassessment				+
Zelfbeoordeling	S	C	C		C	C
Voortgangsgesprek		H	D		H	D