Brontekst bekijken van Rouw


{{Header - Leerlijn palliatieve zorg}}

{| class="infobox leerlijn-pall"
! {{Titelbalk - Leerlijn palliatieve zorg}}
|-
|'''Auteur'''
|
{{Auteur - Rinel van Beest|Rinel van Beest}}
{{Auteur - Anneke Zwijnenburg|Anneke Zwijnenburg}}
|-
|'''Stage'''
|
{{stage - 1e Huisartsstage}}
{{stage - CZ stage}}
{{stage - 2e Huisartsstage}}
|-
|'''KBA'''
|
{{KBA 8.7 - Rouwbegeleiding}}
|-
|'''Competenties'''
|
{{Competentiegebied 7 - Professionaliteit}}
|-
|'''Leerplek'''
|
{{Toepassing - Leergesprek}}
{{Toepassing - Praktijkleren}}
{{Toepassing - Zelfstudie}}
|}
=== Relevantie ===
Rouw is het geheel van lichamelijke, emotionele, cognitieve, spirituele en gedragsmatige reacties dat optreedt na het verlies van een persoon met wie een betekenisvolle relatie bestond. Jaarlijks sterven in Nederland tussen de 135.000 en 140.000 personen en zij laten ongeveer 500.000 nabestaanden achter. 

Als huisarts ben je vaak al betrokken voorafgaand aan het overlijden, waarbij je naast de patiënt ook de naasten begeleid in het proces. In de periode na het overlijden wordt verwacht dat je in staat bent om gecompliceerde of gestagneerde rouw te herkennen en te begeleiden, of te verwijzen waar nodig.

=== Doel ===
Het herkennen van normale rouw en gecompliceerde rouw. <br />
Kennis hebben van eigen omgang met verlies. 

=== Gebruiksaanwijzing ===
Deze bouwsteen biedt achtergrondliteratuur en een beknopt overzicht van handige websites over rouw.

=== Onderwijsactiviteiten ===
==== Literatuur ====
* Lees [https://palliaweb.nl/getmedia/39e075d1-12fd-49db-bf08-c2e4aede1a55/Landelijke-richtlijn-rouw.pdf  de landelijke richtlijn rouw van het IKNL]. In deze richtlijn staat ook een vragenlijst die je kunt gebruiken bij vermoeden van gecompliceerde rouw. Ga na hoe je tot nu toe hebt gehandeld bij palliatieve patiënten en hun naasten. Zou je naar aanleiding van de richtlijn dingen anders doen? Zo ja, wat dan?
* Ga voor jezelf na hoe jij omgaat of bent omgegaan met rouwsituaties in jouw verleden. Herken je de ‘rouwtaken’? Hoe ga je zelf om met verlies?
* [https://www.pallialine.nl/zingeving-en-spiritualiteit Pallialine; richtlijn zingeving en spiritualiteit] biedt in de eerste plaats een handreiking om onderscheid te kunnen maken tussen: (A) situaties waarin volstaan kan worden met alledaagse ''aandacht ''voor levensvragen in de zorg, (B) situaties waar patiënten behoefte aan ''begeleiding ''hebben op het terrein van levensvragen of een normale worsteling doormaken waarbij begeleiding door een deskundige toegevoegde waarde kan hebben, en (C) situaties waar de worsteling met levensvragen tot een existentiële crisis leidt die vraagt om ''crisisinterventie'' door een geestelijk verzorger, medisch maatschappelijk werker of psycholoog. In de tweede plaats worden handvatten gegeven om in deze te onderscheiden situaties goede zorg te bieden.
* [https://www.ncj.nl/richtlijnen/alle-richtlijnen/richtlijn/?richtlijn=6&rlpag=642 Begeleiding van gezin bij overlijden van kind]: informatieve richtlijn van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. 
==== Artikelen ====
* [[media:Interview_met_Dirk_de_Wachter.pdf|Interview met Dirk de Wachter over zijn boek ''De kunst van het ongelukkig zijn''.]] De Wachter: ‘Ik wil het ongeluk op de kaart zetten. Maar het is beslist een hoopvol en optimistisch boek. Ongeluk en verdriet verbinden, verdiepen, maken het leven rijker, geven het meer zin en betekenis. De zin van het bestaan zit in de zorg voor andermans geluk.’
* [[media:Luisteren_bij_rouw_Keirse_2003.pdf|Luisteren bij rouw uit ''Helpen bij verlies en verdriet'' (Kierse).]] Enkele suggesties om je de kunst van het luisteren eigen te maken.
==== Websites ====
* [https://www.huisarts-migrant.nl/rituelen-rond-sterven-en-rouw/ Huisarts - Migrant]: omgang met sterven en rouw binnen verschillende culturen en religies]
* [http://www.troostvoortranen.nl/ Troost voor tranen]: informatieve website die zicht richt op multiculturele rouw bij jongeren
* [http://www.in-de-wolken.nl In de Wolken]: informatieve website met boeken en brochures
* [https://achterderegenboog.nl/ Achter de regenboog]: stichting voor rouwhulp bij kinderen. 
* [https://www.oudersoverledenkind.nl/ OOK]: stichting voor ouders van overleden kinderen.
* [http://www.stichtingstem.info/ Stichting Stem] biedt handvatten om te kunnen aansluiten bij de leef- en denkstijl van de zorgvrager en zijn of haar naasten. 

==== Bronnen ====
* [https://www.iknl.nl/ Integraal kankerinstituut Nederland]
* [https://www.pallialine.nl Pallialine]
* [https://ncj.nl Nederlands Centrum Jeugdgezondheid]

{{Footer - Leerlijn palliatieve zorg}}