|
|
| Regel 15: |
Regel 15: |
| | <span style="font-size:20px; font-weight:500;">De bouwstenen in de leerlijn interculturaliteit</span> | | <span style="font-size:20px; font-weight:500;">De bouwstenen in de leerlijn interculturaliteit</span> |
| | {{Bouwstenen - Leerlijn interculturaliteit}} | | {{Bouwstenen - Leerlijn interculturaliteit}} |
| − |
| |
| − | === Inleiding ===
| |
| − |
| |
| − | "If we were to reduce [...] culturally informed care to one activity that even the busiest clinician should be able to find time to do, it would be to routinely ask patients (and where appropriate family members) what matters most to them in the experience of illness and treatment. The clinicians can then use that crucial information in thinking through treatment decisions and negotiating with patients."
| |
| − | <sub>uit: [http://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.0030294 Anthropology in the Clinic: The Problem of Cultural Competency and How to Fix It]</sub>
| |
| | | | |
| | <youtube>https://youtu.be/tyaEQEmt5ls</youtube> | | <youtube>https://youtu.be/tyaEQEmt5ls</youtube> |
| − |
| |
| − | Hieronder geven we een eerste overzicht van doelen per fase van de opleiding met daarbij passende (hopelijk) nuttige materialen. Deze materialen zullen steeds verder aangevuld worden.
| |
| − |
| |
| − | '''Suggestie voor KEEK op de WEEK''':
| |
| − |
| |
| − | [https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14739879.2019.1591170 "''Our culturally complex world''"] - Val Was, Education for Primary Care, Volume 30, 2019 - Issue 2
| |
| − |
| |
| − | ''" [https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/ras-speelt-ten-onrechte-rol-in-klinische-besluitvorming.htm ‘Ras’ speelt ten onrechte rol in klinische besluitvorming"]'' - dr. Alana Helberg-Proctor, MEDISCH CONTACT 14 | 4 APRIL 2019
| |
| − |
| |
| − | Veel '''nuttige informatie''' vindt u ook op http://www.pharos.nl/ , [http://www.huisarts-migrant.nl/ www.huisarts-migrant.nl] en in het boek [https://www.nhg.org/winkel/producten/zorg-voor-laaggeletterden-sociaal-kwetsbaren-en-migranten-de-huisartsenpraktijk "''Zorg voor laaggeletterden, migranten en sociaal kwetsbaren in de huisartspraktijk"'']''.''
| |
| − |
| |
| − | "In Nederland wordt van zorgprofessionals verwacht dat zij vraaggericht werken. Een aspect daarvan is dat zorgprofessionals goed kunnen omgaan met culturele achtergronden en verschillen in beleving van patiënten en cliënten. Zij krijgen in hun werk met mensen uit allerlei culturen te maken. In Nederland wonen immers mensen van maar liefst 190 verschillende nationaliteiten. Zorgprofessionals moeten alle mensen passende zorg kunnen bieden. In de kennisbundel [https://www.zorgvoorbeter.nl/docs/PVZ/Onderwijs/Intercultureel_vakmanschap_nov_2013.pdf "intercultureel vakmanschap in de zorg"] vindt u actuele informatie hierover. Het is bedoeld voor '''docenten''' in Zorg en Welzijn.
| |
| − |
| |
| − | === Inhoudsopgave ===
| |
| − | * Eerste huisartsstage
| |
| − | * Overige stages
| |
| − | * Tweede huisartsstage
| |
| − | '''Contactpersoon'''
| |
| − |
| |
| − | [mailto:s.mennink@vumc.nl Sylvia Mennink], Huisarts
| |
| − |
| |
| − | [mailto:m.jacobs@vumc.nl Mariël Jacobs], Docent GW
| |
| − |
| |
| − | == Eerste huisartsstage ==
| |
| − | Observeer jezelf m.a.w. wat zijn mijn ideeën/ bewust maken van eigen cultuur cq verschillen tussen mensen.
| |
| − |
| |
| − | Dat je als arts ook de neiging hebt om mensen in hokjes te delen, dat dat helpt om het overzichtelijk te maken, te normaliseren.
| |
| − |
| |
| − | Wat je eigenlijk doet is je eigen ideeën projecteren, je denkt voor de ander. Je vult in o.b.v. wat je zelf gewend bent en je zelf gewoon vindt.
| |
| − |
| |
| − | Het is een gegeven dat mensen dit doen. Dit is een hele menselijke manier, dit is jouw eigen logica. We willen voorbij het sociaal wenselijke.
| |
| − |
| |
| − | '''Doel'''
| |
| − |
| |
| − | In de verhouding tot de patient je altijd realiseren: dit is een ander persoon met eigen gewoontes/gebruiken/cultuur/normen. Wat we de aios mee willen geven dat je nieuwsgierig blijft naar de ander.
| |
| − |
| |
| − | '''Hoe'''
| |
| − |
| |
| − | Concrete thema's waar we een discussie aan op kunnen hangen waarin aios ontdekken dat ze onderling ook anders denken, een ander mensbeeld hebben. Dat ze zich bewust worden van hun eigen normen en waarden, veroorzaakt door opvoeding/achtergrond/levensbeschouwing. Vb.
| |
| − | * Religie
| |
| − | * Donorschap
| |
| − | * Abortus/abortuspil
| |
| − | * Slecht nieuws gesprek''' '''
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | ! colspan="1" |Fasering
| |
| − | ! colspan="1" |Thema
| |
| − | ! colspan="1" |Materiaal
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |'''Inwerken'''
| |
| − | | colspan="1" |'''Introductie:'''
| |
| − | * Eigen opvattingen
| |
| − | * Individuele cultuur vs groepscultuur
| |
| − | * religie
| |
| − | * Abortus /abortuspil
| |
| − | * Donorschap
| |
| − | * Diversiteit
| |
| − | | colspan="1" |[https://www.pharos.nl/kennisbank/het-culturele-interview-in-het-kort/ Het culturele interview]
| |
| − |
| |
| − | 'Oud worden ver van huis': Film uit 1984 over Nederlanders die in de jaren '50 geëmigreerd zijn en vergelijkbare problemen hebben als huidige migranten. Op te vragen via de [https://vu.on.worldcat.org/oclc/64104469 Universiteitsbibliotheek]
| |
| − |
| |
| − | [http://www.npo.nl/rot-op-met-je-religie/18-01-2017/VPWON_1269199 Video: 'Rot op met je religie' - bezoek aan abortuskliniek]
| |
| − |
| |
| − | 'Leerlijn Interculturalisatie en diversiteit van Petra Verdonk febr 14'
| |
| − |
| |
| − | Website over belang cultuur en familieachtergrond van Kitlyn Tjin-a-Djie: [http://www.beschermjassen.nl beschermjassen]
| |
| − | |-
| |
| − | | rowspan="2" |'''1e helft'''
| |
| − | | colspan="1" |'''Acute problematiek & veelvoorkomende aandoeningen'''
| |
| − | * Sociale kaart
| |
| − |
| |
| − | * Laaggeletterdheid
| |
| − | | colspan="1" |
| |
| − | [http://www.begrijpjelichaam.nl/ www.begrijpjelichaam.nl]
| |
| − |
| |
| − | http://www.zanzu.be/
| |
| − |
| |
| − | LHV Toolkit laaggeletterdheid: https://www.lhv.nl/service/toolkit-laaggeletterdheid
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |'''Consultvoering.'''
| |
| − | * Transculturele communicatie
| |
| − |
| |
| − | * Slecht nieuws gesprek
| |
| − | | colspan="1" |
| |
| − | Communicatie bij culturele verschillen
| |
| − | * [https://www.tvcn.nl/blogs/non-verbale-communicatie-in-verschillende-culturen/ nonverbale communicatie]
| |
| − | * [http://www.uva.nl/content/nieuws/persberichten/2015/10/cultuurverschillen-belangrijke-communicatiebarriere-bij-huisarts.html Cultuurverschillen belangrijke communicatiebarrière bij huisarts] - promotieonderzoek Mw. S. Schinkel: ''“What do you think I should do?”. Understanding Intercultural Medical Communication in General Practice.''
| |
| − | APC casuistiek programma Nijmegen via leerlijnhouders op te vragen
| |
| − | |-
| |
| − | | rowspan="7" |'''2e helft'''
| |
| − | | colspan="1" |'''Veel voorkomende chronische aandoeningen'''
| |
| − | | colspan="1" |Hoofdstuk 10 chronische ziekten boek ‘ zorg voor..’
| |
| − |
| |
| − | Uitleg en goed geneesmiddelen-gebruik bij laaggeletterden: [http://www.pharos.nl/nl/kenniscentrum/veilig-medicijngebruik/veilig-en-verantwoord-medicijngebruik meer info bij Pharos]
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |'''Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK)'''
| |
| − | | colspan="1" |Implementatie SOLK-standaard bij patiënten met migrantenachtergrond: [http://www.pharos.nl/documents/doc/webshop/onzichtbare_pijn-solk.pdf Pharos programma 'Onzichtbare pijn']
| |
| − |
| |
| − | [http://www.pharos.nl/documents/doc/webshop/handreiking_bij_verborgen_psycho-sociale_problemen.pdf Handreiking bij verborgen psychosociale problemen bij patiënten met een migrantenachtergrond] voor voeren anamnestisch gesprek
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |'''Polyfarmacie'''
| |
| − | * Etnische en culturele verschillen in farmacotherapie.
| |
| − | | colspan="1" |
| |
| − | [http://www.huisarts-migrant.nl/etnische-en-culturele-diversiteit-farmacotherapie/ Huisarts-migrant: etnische en culturele diversiteit farmacotherapie]
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |'''Praktijkoverleg POH'''
| |
| − | * Ouderenzorg en cultuur
| |
| − | * Diabetes en ramadan
| |
| − | * Culturele verschillen in chronische zorg
| |
| − | | colspan="1" | [http://www.pharos.nl/documents/doc/ci%20eerste%20lijn%20volledige%20vragenlijst%20sept%202015.pdf NIVEL et al – het culturele interview voor POH GGZ]
| |
| − |
| |
| − | Niet westerse en laagopgeleide ouderen: [http://www.pharos.nl/nl/kenniscentrum/ouderen-en-gezondheid/ouderen-en-gezondheid meer info bij Pharos]
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |'''Praktijkorganisatie'''
| |
| − | * Registratie taalbarriere, contacten, tolk, spreekuurindeling
| |
| − | | colspan="1" | zie tweede fase
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |'''Palliatieve Zorg'''
| |
| − | | colspan="1" |zie tweede fase
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" | '''Professionaliteit'''
| |
| − | | colspan="1" | [https://www.nhg.org/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/toekomstvisie_-_nhg-standpunt_kernwaarden_huisartsgeneeskunde_juli_2011.pdf NHG standpunt kernwaarden huisartsgeneeskunde 2011 "Voor alle mensen"] §3.2 p9
| |
| − | |}
| |
| − |
| |
| − | == '''Overige stages''' ==
| |
| − | Observeer de buitenwereld. Wat valt je op aan diversiteit in de zorg in het ziekenhuis, psychiatrie en chronische zorg t.a.v.:
| |
| − | * Andere culturele achtergrond
| |
| − | * Verschillende levensbeschouwing
| |
| − | * Man/vrouw
| |
| − | * Genderdiversiteit
| |
| − | * Zorg voor ongedocumenteerden/vluchtelingen.
| |
| − | Doel: inzicht in verschillen in gezondheidsvaardigheden tussen patiënten in verschillende settings. Je bewust zijn van wat dat betekent in de verschillende vraagstukken tav het patiënt-zijn, bijv. in:
| |
| − | * '''Spoedeisende hulp'''
| |
| − | * '''Ouderenzorg''', rond het levenseinde. Religie kan een steunende factor zijn, dat je als arts hier ook gebruik van kunt maken.
| |
| − | * '''Verslavingszorg,''' normen en waarden veranderen als je in zo'n verslavingssituatie zit.
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | ! colspan="1" |Fasering
| |
| − | ! colspan="1" |Thema
| |
| − | ! colspan="1" |Materiaal
| |
| − | |-
| |
| − | |'''Inwerken'''
| |
| − | |Zorg voor vluchtelingen
| |
| − | |[https://www.nationaleombudsman.nl/uploads/2013-125_rapport_medische_zorg_vreemdelingen_webversie_0.pdf Rapport Medische zorg vreemdelingen - Ombudsman 2013]
| |
| − | |-
| |
| − | |'''Klinische stage'''
| |
| − | |Culturele diversiteit in spoedsituaties
| |
| − |
| |
| − | Zorg voor ongedocumenteerden
| |
| − | |Programma Nijmegen via leerlijnhouders op te vragen
| |
| − |
| |
| − | [https://www.hetcak.nl/zakelijk/regelingen/onverzekerbare-vreemdelingen Declaratiewijzer onverzekerbare vreemdelingen]
| |
| − |
| |
| − | [http://www.lampion.info/documents/doc/huisartsenzorg_aan_illegale_vreemdelingen-2012.pdf LHV Huisartsenzorg aan illegale vreemdelingen]
| |
| − |
| |
| − | [http://www.huisarts-migrant.nl/mensen-die-illegaal-ongedocumenteerd-nederland-zijn/ Huisarts-migrant:illegaal of ongedocumenteerd in Nederland]
| |
| − |
| |
| − | Folder Dokters van de Wereld over zorg voor ongedocumenteerde migranten
| |
| − | |-
| |
| − | |'''GGZ'''
| |
| − | |
| |
| − | |http://www.ziekofbezeten.marokko.nl/ Website over bijgeloof in Marokkaanse cultuur en interpretaties van psychische aandoeningen''.''
| |
| − |
| |
| − | Casuïstiek: [http://casussen-uit-achterstandswijken.nl/?page_id=355 Vluchtelingen en psychische klachten]
| |
| − | |-
| |
| − | |'''CZ'''
| |
| − | |Zorg in de laatste fase
| |
| − | |Film over zorg aan moslims in de laatste levensfase op de m-schijf: ''m-schijf/ho/video/backup/dvdbackup:vumc2009-kleurbekennen''
| |
| − |
| |
| − | Het Vermoeden: programma o[http://www.npo.nl/het-vermoeden/22-09-2013/POW_00639092?ttype=searchChoice&tevent=%7B%22spvid%22%3A%220%3AiKhwN~VMIVllcEv1OC4a7j7~I_LZ3NBf%22%2C%22contentId%22%3A%22crid%3A%2F%2Fnpo.nl%2Fsearch%22%2C%22comScoreName%22%3A%22npo.zoeken.leven-en-sterven%22%2C%22brand%22%3A%22npoportal%22%2C%22section%22%3A%22npoportal%22%2C%22broadcaster%22%3A%22npo%22%2C%22subBroadcaster%22%3A%22npo%22%2C%22brandType%22%3A%22zenderportal%22%2C%22platform%22%3A%22site%22%2C%22platformType%22%3A%22site%22%2C%22avType%22%3A%22video%22%2C%22channel%22%3A%22geen%22%2C%22query%22%3A%22leven%20en%20sterven%22%2C%22panel%22%3A%22js-search-results-panel%22%2C%22filter%22%3A%7B%22objectType%22%3A%22program%22%7D%2C%22engine%22%3A%22npo-v2%22%2C%22id%22%3A%22crid%3A%2F%2Fnpo.nl%2FPOW_00639092%22%2C%22offset%22%3A227%2C%22max%22%3A240%7D ver een joods hospice]
| |
| − | |}
| |
| − |
| |
| − | == Tweede huisartsstage ==
| |
| − | Hoe verhoud ik me als arts tot de diversiteit in patiënten, wat zijn mijn vaardigheden, hoe zie ik mijn rol hierin als huisarts.
| |
| − |
| |
| − | Doel: aios voelt zich vaardig om in verschillende situaties zich te verhouden tot patiënten met verschillende achtergronden.
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | ! colspan="1" |Fasering
| |
| − | ! colspan="1" |Thema
| |
| − | ! colspan="1" |Materiaal
| |
| − | |-
| |
| − | |'''Inwerken'''
| |
| − | |
| |
| − | |
| |
| − | |-
| |
| − | |'''1e helft'''
| |
| − | |'''Patiënten met (veel voorkomende) chronische ziektes / aandoeningen'''
| |
| − | |Alzheimer-nederland.nl SignaLeren, grenzeloos dementie herkennen: http://signaleren.alzheimer-nederland.nl/
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |
| |
| − | | colspan="1" |'''Psychische problematiek'''
| |
| − | | colspan="1" |Zie onder GGZ stage
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |
| |
| − | | colspan="1" |'''Klantgerichtheid aios'''
| |
| − | * Aandacht voor diversiteit in de (organisatie van de) praktijk?
| |
| − | | colspan="1" |
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |
| |
| − | | colspan="1" |'''Maatschappelijk handelen binnen de beroepsgroep'''
| |
| − | * Culturele sensitiviteit: hoe verhoud ik me als huisarts tot mensen met wie ik een cultuurverschil voel?
| |
| − | | colspan="1" |[http://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.0030294 Anthropology in the Clinic: The Problem of Cultural Competency and How to Fix It]
| |
| − | |-
| |
| − | |'''2e helft'''
| |
| − | |'''Terminale / palliatieve zorg'''
| |
| − | |Artikel Nijmegen via leerlijnhouders op te vragen
| |
| − |
| |
| − | Boek suggestie:"''Een Arts Van de Wereld: Etnische Diversiteit in de Medische Praktijk''" - J.Suurmond,C. Seeleman,et al
| |
| − |
| |
| − | Hst 11 Boek ‘Zorg voor…’
| |
| − |
| |
| − | Film: "Ik heb een dokter in Marokko". Te leen via de onderwijscoördinatoren
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan="1" |
| |
| − | | colspan="1" |'''Praktijkmanagement'''
| |
| − | | colspan="1" |
| |
| − | Versterken van eigen rol en regie van migranten en laagopgeleiden: [http://www.pharos.nl/nl/kenniscentrum/participatie-en-eigen-regie/participatie-en-eigen-regie meer info bij Pharos]
| |
| − |
| |
| − | E-health toepassingen voor laaggeletterden: [http://www.pharos.nl/nl/kenniscentrum/ehealth4all meer info bij Pharos]
| |
| − |
| |
| − | Is jullie praktijk klaar voor laaggeletterden? Een [http://www.pharos.nl/nl/kenniscentrum/laaggeletterdheid-en-gezondheid/is-uw-praktijk-klaar-voor-laaggeletterden-waar-staat-u checklist] van Pharos
| |
| − | |}
| |
| | | | |
| | <div style="font-size: 24px;"> | | <div style="font-size: 24px;"> |
| | Leerlijnoverzicht</div>{{Leerlijnen horizontaal}} | | Leerlijnoverzicht</div>{{Leerlijnen horizontaal}} |
Zowel als dokter als als mens hebben we regelmatig te maken met mensen met wie we een cultuurverschil voelen. Denk aan de verschillen tussen man en vrouw, tussen stad en platteland en uiteraard de verschillen in religieuze of etnische achtergronden. Anderzijds hebben we vaak meer gemeen met elkaar dan we misschien denken. In deze leerlijn willen we aios, docenten en opleiders handvatten bieden om deze verschillen en overeenkomsten eens met elkaar te onderzoeken.
