Opleidingsplan AMA

Voorwoord

Het opleidingsplan Module Huisartsgeneeskunde AMA (Algemeen Militair Arts) beschrijft de module Huisartsgeneeskunde die de AMA’s volgen tijdens hun 2-jarige opleiding tot AMA. De module Huisartsgeneeskunde is hiervan een geïntegreerd onderdeel.

De gehele opleiding wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van het Defensie Gezondheidszorg Opleidings- en Trainingscentrum (DGOTC).

dr. A.H. Blankenstein, huisarts Hoofd Huisartsopleiding VUmc

Inleiding

De huisartsopleiding is een competentiegerichte¹ opleiding. De invulling van de kerncompetenties is in 2006 vastgesteld en in 2016 herzien. De module Huisartsgeneeskunde voor de AMA is naar het voorbeeld van de Huisartsopleiding competentiegericht vorm gegeven.

Gedurende 6 maanden volgt u de module Huisartsgeneeskunde bij het VUmc en doet u praktijkervaring op bij een (door de opleiding) geselecteerde erkende opleidingspraktijk. In deze periode heeft u 1 dag per week een terugkomdag met cursorisch onderwijs op de Huisartsopleiding VUmc.

Na afloop van deze periode kunt u:

• Op wetenschappelijk verantwoorde en kritische wijze de basisprincipes van de huisartsgeneeskunde uitvoeren.
• Individuele casus zelfstandig (medisch) beoordelen en hierover adviseren conform de medische standaarden.
• Schriftelijk bij andere disciplines relevante expertise aanvragen.
• Het advies/ de beoordeling zelfstandig toelichten en verantwoorden aan de patiënt, collega’s en overige betrokken hulpverleners.
• Zorginhoudelijke informatie op verantwoorde wijze presenteren en overdragen.

De AMA moet zich gedurende de module in relatief korte tijd veel huisartsgeneeskundige stof en vaardigheden eigen maken. Dit noopt tot het maken van keuzes.

De volgende onderwerpen komen anders dan in de reguliere huisartsopleiding, niet als zelfstandige thema’s in het cursorisch onderwijs aan de orde: bedrijfsvoering en management, spoedeisende geneeskunde, infectieziekten, preventie, arbeid en gezondheid.

Tijdens het werk in de opleidingspraktijk wordt er steeds wanneer daartoe aanleiding bestaat wél aandacht aan besteed evenals in de uitvoering van de praktijkopdrachten. Huisartsgeneeskunde is contextgeneeskunde. De patiënt wordt gezien in diens maatschappelijke en sociale context. Klachten worden bezien in relatie tot het dagelijks functioneren, waarbij participatie aan werk een wezenlijk element is.

De huisartsgeneeskunde binnen Defensie

In de krijgsmacht is er geen sprake van een huisarts in de zin zoals die civiel wordt gebruikt. Dit zit al in het woord AMA besloten; de militair arts komt zelden aan huis, noch is hij de arts van het huisgezin. De militair arts doet wel huisartsenwerk.

Specifieke kenmerken van de militaire eerstelijns geneeskunde zijn:

• De militair is verplicht gebruik te maken van de geboden zorg.
• De geboden zorg is geïntegreerde² zorg.
• De zorg wordt geboden nabij de werkplek, hetgeen niet noodzakelijk nabij het woonadres is.
• Er is regelmatig wisseling van artsen.

Defensie wordt in het kader van de Kwaliteitswet Zorginstellingen als een zorginstelling aangemerkt waarop de wet van toepassing is. Een belangrijke voorwaarde voor de kwaliteit van zorg is de aandacht voor goede opleidingen en waar mogelijk civiele registratie van de werkers in de (militaire) gezondheidszorg. De AMA die zelfstandig operationeel inzetbaar is voor de Marine, de Landmacht en de Luchtmacht heeft werkzaamheden op het gebied van operationele geneeskunde, eerstelijns gezondheidszorg, arbeid en gezondheid, community medicine en bedrijfsvoering. De AMA zal alle voorkomende medische problemen, in de kazerne en tijdens operationele inzet, volgens algemeen geaccepteerde standaarden moeten kunnen afhandelen. Omdat huisartsgeneeskundige taken een belangrijk onderdeel vormen van de taakomschrijving van de AMA is de module Huisartsgeneeskunde sinds het ontstaan van de AMA- opleiding een belangrijk onderdeel van deze opleiding. De opleiding bestaat uit modules en cursussen, die zoveel mogelijk ook afzonderlijk civiel erkend zijn, waaronder de module Huisartsgeneeskunde van 26 weken.

Afronding Stage Huisartsgeneeskunde

Na het met succes afronden van de module ontvangt de AMA het certificaat waarmee hij/zij kan aantonen aan de eisen van de module te hebben voldaan.

Vrijstelling huisartsopleiding

Wanneer in een later stadium de arts wordt toegelaten tot de reguliere huisartsopleiding, kan deze in aanmerking komen voor een verkorting van de duur van de huisartsopleiding. Indien de module Huisartsgeneeskunde is gevolgd in een door RGS of MRC erkende huisartspraktijk of opleidingsinstelling, kan deze verkorting geven van zes maanden huisartsstage in de huisartsopleiding, de module SEH een verkorting van zes maanden klinische stage.

De door de AMA aangevraagde vrijstelling zal pas toegekend worden na instemming van de opleider van de opleidingsplek waar de AMA de huisartsstage volgt, zie Vrijstellingsreglement - Individualisering opleidingsduur.

_{1) Een competentie is de geïntegreerde toepassing van kennis, vaardigheden, attitudes en inzichten tijdens het beroepsmatig functioneren. Competentie profiel van de AMA, PVH werkgroep september 2016.}

_{2) Curatief, bedrijfsgeneeskundig, preventief, individueel en collectief.}

Algemene uitgangspunten

Opleidingspraktijk als vertrekpunt

Het ‘werken-leren’ karakter van de opleiding is vertrekpunt voor de opleiding. In de opleidingspraktijk staan de AMA’s centraal. Gedurende de module Huisartsgeneeskunde combineren zij hun werkervaringen met een toenemend scala (verbreding) aan vaardigheden die naar verwachting steeds beter beheerst worden (verdieping). Theorie en praktijk wisselen elkaar af en zijn inhoudelijk sterk op elkaar betrokken. Kenmerkend is dan ook, dat in de module de combinatie leren/werken en de ondersteuning daarvan door gerichte aandacht voor de wetenschappelijke vorming (evidence-based medicine) én het systematisch met anderen reflecteren op opgedane ervaringen centraal staan.

Hulpverleningsproces als kern

De kern van de opleiding is dat deze plaatsvindt in de opleidingspraktijk. De AMA leert aan de hand van het contact met patiënten in een eindverantwoordelijke rol de kerncompetenties van het huisartsenvak kennen. Gedurende de module verwerft hij zo inzicht in het brede spectrum van de meest voorkomende huisartsgeneeskundige klachten en aandoeningen en bekwaamt zich in het vormgeven van het hulpverleningsproces (intake, diagnose, therapeutisch beleid) en de daarvoor vereiste specifieke communicatieve vaardigheden. Daarna vindt verbreding en verdieping plaats door het inzetten van reeds verworven competenties bij enkele meer complexe klachten en aandoeningen.

De functie van het Opleidingsplan is richting te geven aan het kwalificatieproces van AMA’s door te borgen dat binnen de module gericht aandacht wordt besteed aan de vele aspecten van het huisartsgeneeskundig handelen. Dit kan o.a. middels het uitvoeren van gerichte opdrachten in de opleidingspraktijk en in het cursorisch onderwijs.

Actieve leerhouding

Tijdens de module Huisartsgeneeskunde wordt een actieve bijdrage gevraagd van de AMA voor het inrichten en vormgeven van de opleiding. Zowel in de huisartspraktijk als in het terugkomdagonderwijs wordt een actieve houding verwacht en kan de AMA voor een groot deel zelf invulling geven aan het leerproces. Tijdens het cursorisch onderwijs zullen tijdens de evaluatie de resultaten uitgewisseld worden met groepsleden en docenten.

Bij het cursorisch onderwijs zullen voortdurend leeropdrachten gegeven worden die door middel van audio/video-opnamen ter bespreking aan de opleider en aan de groep worden gepresenteerd. Deze onderwijsvorm heeft een vaste plaats gekregen in deze module.

Didactische uitgangspunten