Kritisch lezen

Leerlijn kennis en wetenschap
Auteur	Hans van der Wouden;
Stage	1e Huisartsstage;
Competentie;	6.3 Deskundigheidsbevordering;
Type	Opdracht
	Opdrachten; Kritisch lezen; Selecteren van abstracts; Zoeken van literatuur - Diagnostiek; Zoeken van literatuur - Therapie;

Inhoud

1 Doel
- 1.1 Aanvangsniveau
2 Activiteit
- 2.1 Leermateriaal
3 Resultaat
4 Tijd
5 Nabespreking

Doel

Het lezen en kritisch beoordelen van vakliteratuur is belangrijk. De huisarts die zelfstandig ‘Best evidence’ kan beoordelen, kan patiënten tot steun zijn door recente en goede informatie te leveren en in overleg met te patiënt te komen tot goed onderbouwde beslissingen betreffende de zorg.

De kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek kan echter sterk variëren. Onderzoek dat niet goed is opgezet of uitgevoerd kan ongeldige (invalide) resultaten opleveren. Dit zou kunnen betekenen dat een incorrect of onvoldoende antwoord op de onderzoeksvraag wordt verkregen. Het is dan ook belangrijk vaardigheden te ontwikkelen voor het kritisch beoordelen en interpreteren van wetenschappelijke literatuur. Leerdoelen van deze opdracht zijn:

Opfrissen van/vertrouwd worden met enkele wetenschappelijke begrippen.
Leren beoordelen van de wetenschappelijke kwaliteit van een artikel in grote lijnen.
Leren interpreteren van de resultaten van een wetenschappelijk artikel.
Kunnen uitleggen aan leken/patiënten van de resultaten van een wetenschappelijk artikel.

Aanvangsniveau

Kennis: Basale kennis betreffende wetenschappelijke begrippen en onderzoeksmethoden.

Houding: De aios streeft naar wetenschappelijke onderbouwing van beslissingen betreffende therapie (als aanvulling op beschikbare kennis en expertise).

Activiteit

Deze opdracht wordt door de aios-groep gezamenlijk uitgevoerd.
Eén of twee aios selecteren een wetenschappelijk artikel aan de hand van een dilemma of vraag waar ze recent in de praktijk mee te maken hebben gehad. Het kan gaan om problemen of twijfel betreffende therapie of diagnostiek, maar ook over risicofactoren voor het ontstaan van een ziekte (etiologie), consultvoering, praktijkorganisatie, bijwerkingen van therapie, of prognose.
Eén van de medewerkers van de onderzoeksgroep Huisartsgeneeskunde is beschikbaar voor advies en begeleiding. Neem hiervoor enkele weken voor bespreking van een artikel contact op met Hans van der Wouden of met Nettie Blankenstein.
Tijdens de bijeenkomst presenteren de aios kort het klinisch probleem, de geformuleerde vraag en - in grote lijnen - de inhoud van het geselecteerde artikel. In samenspraak met de onderzoeker wordt het artikel doorgenomen. Als leidraad voor de beoordeling kan één van de checklisten worden gebruikt die via de website van het Dutch Cochrane Centre beschikbaar zijn (zie Leermateriaal). De resultaten van het artikel worden besproken (interpretatie en relevantie). De onderzoeker licht - waar nodig - wetenschappelijke begrippen toe. Er wordt nagedacht over de wijze waarop de resultaten zouden kunnen worden uitgelegd aan een patiënt.

Leermateriaal

Inleiding in Evidence Based Medicine. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten/Diegem: 2003 (ISBN 90-313-4006-5). Hoofdstuk 4 (paragraaf afhankelijk van het gekozen artikel).
Checklisten voor beoordelen van wetenschappelijke publicaties: Dutch Cochrane Centre kies Downloads en selecteer de lijst die past bij het soort onderzoek dat je wilt beoordelen.

Resultaat

Het artikel plus de ingevulde checklist wordt opgenomen in het portfolio.

Tijd

Voorbereiding

Opvragen en rondsturen van een artikel op basis van een voorgaande zoekopdracht, plannen van de bijeenkomst met onderzoeker (1 of 2 aios): 30 minuten. De voorbereiding kan ook uitgebreider uitgevoerd worden in de vorm van een opdracht, bijvoorbeeld:
- Zoeken van literatuur - Diagnostiek
- Zoeken van literatuur - Therapie.
Lezen van het artikel ter voorbereiding (ieder individueel): 45 minuten.

Groepsdiscussie

Plenair bespreken van het artikel: 60 minuten.

Totaal

± 2 uur

Nabespreking

Het artikel met de ingevulde checklist komt in het portfolio van elk groepslid en hoeft niet inhoudelijk getoetst te worden. Groei van het portfolio komt in de voortgangsgesprekken aan de orde.

De bouwstenen in de leerlijn kennis en wetenschap

De leerlijnen

Leerlijn kennis en wetenschap
Auteur	Hans van der Wouden
Stage	1e Huisartsstage
Competentie	6.3 Deskundigheidsbevordering
Type	Opdracht
Opdrachten Kritisch lezen Selecteren van abstracts Zoeken van literatuur - Diagnostiek Zoeken van literatuur - Therapie