Zoeken van literatuur - Therapie

Leerlijn kennis en wetenschap
Auteur	Hans van der Wouden;
Stage	1e Huisartsstage;
Competentie;	6.1 EBM;
Type	Opdracht
	Opdrachten; Kritisch lezen; Selecteren van abstracts; Zoeken van literatuur - Diagnostiek; Zoeken van literatuur - Therapie; Keek of fake?; Het beste beleid;

Inhoud

1 Doel
2 Aanvangsniveau
3 Activiteit
4 Leermateriaal
5 Resultaat
6 Tijd
7 Nabespreking

Doel

Het lezen van vakliteratuur is belangrijk, maar volledig bijblijven met de wetenschappelijke ontwikkelingen is onmogelijk, gezien de enorme hoeveelheid relevante publicaties. Richtlijnen en standaarden, mits up-to-date, kunnen een goede handleiding zijn, maar zijn niet voor elke klacht of ziekte beschikbaar. Het enige alternatief lijkt soms te zijn om te vertrouwen op de eigen ervaring of de deskundigheid van collega’s. Dit zal vaak, maar niet altijd, tot een bevredigende oplossing van lastige klinische vragen en problemen leiden. De huisarts die zelfstandig ‘Best evidence’ kan beoordelen, kan patiënten tot steun zijn door recente en goede informatie te leveren en in overleg met te patiënt te komen tot goed onderbouwde beslissingen betreffende de zorg. De doelstelling van deze opdracht is de aios vertrouwd te maken met het formuleren van een concrete vraagstelling op basis van een klinisch probleem en hiervoor relevante wetenschappelijke literatuur op te sporen via het Internet.

Aanvangsniveau

Kennis: Geen specifieke kennis vereist.
Houding: De aios streeft naar wetenschappelijke onderbouwing van beslissingen betreffende therapie (als aanvulling op beschikbare kennis en expertise)
Vaardigheden: De aios heeft enige handigheid met ‘surfen’ op het Internet en beheerst basale computervaardigheden. De aios heeft toegang tot de medische bibliotheek met zijn VUmc-account.

Activiteit

Beschrijf een dilemma of vraag waar je recent in de praktijk mee te maken hebt gehad. Het gaat het om problemen of twijfel betreffende therapie. Er zijn geen restricties ten aanzien van de diagnose of aard van de behandeling (afwachten, advisering, medicatie, verwijzing, etc.).
Formuleer een gerichte zoekvraag in de vorm van een PICO (Patiënt, Interventie, Comparison, Outcome; zie Scholten et al, hoofdstuk 2). Bedenk Engelstalige zoektermen waarmee je in PubMed of een andere elektronische database kunt zoeken naar informatie over de vraag.
Zoek relevante publicaties via het Internet. Probeer verschillende zoektermen uit en experimenteer met het combineren van zoektermen, aanbrengen van limits en het gebruik van MESH termen.
Selecteer niet meer dan 5 publicaties die het meest informatief lijken te zijn voor de casus. Het selecteren op basis van de abstracts is voldoende voor deze opdracht.
Voor het beantwoorden van de PICO aan de hand van de geselecteerde publicaties is de abstract vaak niet informatief genoeg. Wanneer je een volledig artikel wilt inzien: via de website van de Bibliotheek van de VU zijn een groot aantal tijdschriften elektronisch beschikbaar (e-journals). Veel van die tijdschriften kun je alleen inzien via toegang met je VUmc account. Zorg dat dit werkt.
Er is een aparte opdracht voor het prioriteren en beoordelen van abstracts: Selecteren van abstracts.

Leermateriaal

Scholten RJPM, Assendelft WJJ, Offringa M. Inleiding in evidence-based medicine. 4de druk. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum; 2013.

Hoofdstuk 2: De juiste vragen stellen
Hoofdstuk 3: Zoeken en selecteren van literatuur.
Handleidingen voor het zoeken van literatuur via PubMed of de Cochrane Library.
Lijst met electronische bronnen voor het zoeken van literatuur via het Internet (website HO)

Resultaat

Een verslag (1-2 A4, of een presentatie in Powerpoint of Prezi) waarin het volgende is opgenomen:

Korte beschrijving van het therapeutisch probleem.
Beschrijving van de PICO.
Beschrijving van de zoekstrategie: welke bronnen zijn geraadpleegd, welke zoektermen zijn gebruikt, welke stappen zijn genomen om de zoekstrategie aan te scherpen of uit te breiden.
Korte samenvatting van de resultaten: wat voor publicaties zijn gevonden: richtlijn, review, onderzoeksverslag? Deugdelijk uitgevoerd? Wat zeggen de resultaten?
Evaluatie: is de gevonden informatie relevant voor de casus? Lijken er voldoende overeenkomsten te zijn met patiënt, de interventie en zijn de beschreven uitkomsten relevant voor je probleem?
Hoe zou je de resultaten van je zoekactie uitleggen aan de patiënt?

Tijd

In totaal 2 uur, bestaande uit:

Beschrijving klinisch probleem en formuleren PICO: 20 minuten
Zoeken van literatuur via Internet en selecteren van maximaal 5 abstracts: 30 minuten
Gerichte informatie destilleren uit geselecteerde abstracts/volledige artikelen: 40 minuten
Schrijven verslag: 30 minuten.

Nabespreking

Het verslag (antwoordformulier) wordt opgenomen in het portfolio en tevens verzonden naar Hans van der Wouden. Hij geeft feedback over de opdracht en kan tijdens de uitvoering van de opdracht worden geconsulteerd. De opdracht wordt tevens nabesproken met de hao of de docent. Leerpunten uit het gesprek (t.a.v. formuleren van de vraag, resultaten van de zoekactie, medisch-inhoudelijke aspecten van de casus en uitleggen van resultaten aan de patiënt) worden in het verslag opgenomen.

De bouwstenen in de leerlijn kennis en wetenschap

De leerlijnen

Leerlijn kennis en wetenschap
Auteur	Hans van der Wouden
Stage	1e Huisartsstage
Competentie	6.1 EBM
Type	Opdracht
Opdrachten Kritisch lezen Selecteren van abstracts Zoeken van literatuur - Diagnostiek Zoeken van literatuur - Therapie Keek of fake? Het beste beleid