Suïcidaliteit - Bespreken en risico inschatten: verschil tussen versies

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers; Dick Walstock;
Stage	1e Huisartsstage; GGZ stage; 2e Huisartsstage;
KBA	4. Suïcidaliteit;
Competenties	Medisch handelen; Communicatie; Organiseren; Maatschappelijk handelen;
Toepassing	Praktijkleren; Leergesprek; Onderwijsprogramma; Zelfstudie;

Huidige versie van 14 feb 2022 om 15:01

Relevantie

Het aantal doden door suïcide (ruim 1600 in 2015) is groter dan het aantal verkeersslachtoffers (621 in 2015). Onder jongeren (tussen 10-17) is suïcide de belangrijkste doodsoorzaak. Huisartsen durven het vaak niet bespreekbaar te maken, uit angst daarmee suïcide uit te lokken. Deze angst is onterecht. Het bespreekbaar maken is juist een belangrijke interventie om suïcide te voorkomen. Maar hoe doe je dat?

Doelen

Je weet wannéér en bent in staat óm suïcide bespreekbaar te maken tijdens een spreekuurconsult. De aios kan daarbij een goede risicotaxatie maken.

Subdoelen

Je hebt zicht op incidentie en prevalentie van suïcidaliteit in de huisartspraktijk.
Je hebt zicht op risicofactoren en beschermende factoren bij suïcide.
Je kunt alarmsignalen goed uitvragen en tot een risicotaxatie komen.
Je kent het verschil in aanpak van acute en chronische suïcidaliteit.
Je kent de route naar de crisisdienst, kunt effectief consulteren en weet wanneer door te verwijzen.

Gebruiksaanwijzing

Deze bouwsteen is gebouwd rondom de expertise van een (gast)docent die meer kan vertellen over suïcide. Mochten aios behoefte hebben om hierover meer geschoold te worden, dan kan onderstaande onderwijsactiviteit als leidraad dienen.

Onderwijsactiviteit

Voorbereiding voor de terugkomdag

Twee weken voorafgaand aan het onderwijs worden de vragen die aios over dit onderwerp hebben geïnventariseerd. Deze vragen worden doorgestuurd naar de (eventuele gast)docent
Aios lezen (een of meer van de) onderstaande artikelen:
- Arts moet naar suïcidale gedachten vragen, Interview René Diekstra, Medisch Contact september 2016
- Suïcide onder adolescenten, Rolieke Cents, Anne Marije Los en Patrick Bindels, H&W maart 2016
- Suïcidepreventie richtlijnen voor tijdige en goed georganiseerde hulp, Ad J.F.M. Kerkhof en Albert M. v Hemert, NTvG juli 2013
Achtergrondinformatie is te vinden op:
- https://vraagmaar.113.nl/online-training/
- https://www.depressie.nl/achtergrondinformatie/cultuurverschillen

Rolverdeling

Rol gastdocent: inhoudelijk expert (bijvoorbeeld docent via 113 of kaderarts GGZ)
Rol groepsdocent: bewaakt rol gastdocent (is er voldoende interactie), bewaakt de tijd en het groepsproces tijdens onderwijs.

Programma

Opening:

Wat is jullie ervaring met dit thema? Wat roept het bij je op?

Onderwijs met behulp van presentatie door de gastdocent. Onder andere kan aan bod komen:

Achtergrondinformatie mbt suïcidaliteit.
Risicotaxatie aan de hand van aantal risicofactoren.
Suïcidaliteit bij de borderline persoonlijkheidsstoornis: wat is er anders?

Oefenen rollenspel met als doel:

Suïcide bespreekbaar maken en ernst van de situatie in kaart brengen.
Aios oefenen (met verschillende casus) in groepjes van twee of drie, geobserveerd door de (gast)docent en/of mede-aios.

Evaluatie:

Wat heb je ervan geleerd?
Wat ga je in het vervolg anders doen?

De bouwstenen in de leerlijn psychische klachten

De leerlijnen

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-<br />
+{{Header - Leerlijn psychische klachten}}
-{| class="infobox-leerlijn-6"
+{| class="infobox leerlijn-psych"
 ! {{Titelbalk - Leerlijn psychische klachten}}
 |-
 |'''Auteur'''
 |
-{{auteur - Anouk Bogers|Anouk Bogers}}<br />
+{{auteur - Anouk Bogers}}
-{{auteur - Dick Walstock|Dick Walstock}}<br />
+{{auteur - Dick Walstock}}
 |-
 |'''Stage'''
 |
-{{stage - 1e Huisartsstage}}<br />
+{{stage - 1e Huisartsstage}}
-{{stage - Klinische stage}}<br />
+{{stage - GGZ stage}}
-{{stage - CZ stage}}<br />
-{{stage - GGZ stage}}<br />
 {{stage - 2e Huisartsstage}}
 |-
 |'''KBA'''
 |
-{{KBA 6.1 - Spanningsklachten}}<br />
+{{KBA 6.4 - Suïcidaliteit}}
-{{KBA 6.2 - Angst- en stemmingsklachten}}<br />
-{{KBA 6.3 - Acute psychiatrie}}<br />
-{{KBA 6.4 - Suïcidaliteit}}<br />
-{{KBA 6.5 - Verslaving}}<br />
-{{KBA 6.6 - Psychotrauma}}<br />
-{{KBA 6.7 - Persoonlijkheidsstoornissen}}<br />
-{{KBA 6.8 - Afwijkend gedrag bij kinderen}}
 |-
 |'''Competenties'''
 |
-{{Competentiegebied 1 - Medisch handelen}}<br />
+{{Competentiegebied 1 - Medisch handelen}}
-{{Competentiegebied 2 - Communicatie}}<br />
+{{Competentiegebied 2 - Communicatie}}
-{{Competentiegebied 3 - Samenwerken}}<br />
+{{Competentiegebied 4 - Organiseren}}
-{{Competentiegebied 4 - Organiseren}}<br />
+{{Competentiegebied 5 - Maatschappelijk handelen}}
-{{Competentiegebied 5 - Maatschappelijk handelen}}<br />
-{{Competentiegebied 6 - Kennis en wetenschap}}<br />
-{{Competentiegebied 7 - Professionaliteit}}
 |-
 |'''Toepassing'''
 |
-{{Toepassing - Praktijkleren}}<br />
+{{Toepassing - Praktijkleren}}
-{{Toepassing - Leergesprek}}<br />
+{{Toepassing - Leergesprek}}
-{{Toepassing - Onderwijsprogramma}}<br />
+{{Toepassing - Onderwijsprogramma}}
 {{Toepassing - Zelfstudie}}
-|-
-|'''Trefwoord'''
-|
-Volgt
 |}
 === Relevantie ===
+Het aantal doden door suïcide (ruim 1600 in 2015) is groter dan het aantal verkeersslachtoffers (621 in 2015). Onder jongeren (tussen 10-17) is suïcide de belangrijkste doodsoorzaak. Huisartsen durven het vaak niet bespreekbaar te maken, uit angst daarmee suïcide uit te lokken. Deze angst is onterecht. Het bespreekbaar maken is juist een belangrijke interventie om suïcide te voorkomen. Maar hoe doe je dat?
 === Doelen ===
+Je weet wannéér en bent in staat óm suïcide bespreekbaar te maken tijdens een spreekuurconsult. De aios kan daarbij een goede risicotaxatie maken.
 ==== Subdoelen ====
+* Je hebt zicht op incidentie en prevalentie van suïcidaliteit in de huisartspraktijk.
+* Je hebt zicht op risicofactoren en beschermende factoren bij suïcide.
+* Je kunt alarmsignalen goed uitvragen en tot een risicotaxatie komen.
+* Je kent het verschil in aanpak van acute en chronische suïcidaliteit.
+* Je kent de route naar de crisisdienst, kunt effectief consulteren en weet wanneer door te verwijzen.
 === Gebruiksaanwijzing ===
+Deze bouwsteen is gebouwd rondom de expertise van een (gast)docent die meer kan vertellen over suïcide. Mochten aios behoefte hebben om hierover meer geschoold te worden, dan kan onderstaande onderwijsactiviteit als leidraad dienen.
+=== Onderwijsactiviteit ===
+'''Voorbereiding voor de terugkomdag'''
+* Twee weken voorafgaand aan het onderwijs worden de vragen die aios over dit onderwerp hebben geïnventariseerd. Deze vragen worden doorgestuurd naar de (eventuele gast)docent
+* Aios lezen (een of meer van de) onderstaande artikelen:
+** [https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/arts-moet-naar-suicidale-gedachten-vragen.htm Arts moet naar suïcidale gedachten vragen], Interview René Diekstra, Medisch Contact september 2016
+** [https://www.henw.org/artikelen/suicide-onder-adolescenten Suïcide onder adolescenten], Rolieke Cents, Anne Marije Los en Patrick Bindels, H&W maart 2016
+** [https://www.ntvg.nl/artikelen/suïcidepreventie Suïcidepreventie richtlijnen voor tijdige en goed georganiseerde hulp], Ad J.F.M. Kerkhof en Albert M. v Hemert, NTvG juli 2013
+* Achtergrondinformatie is te vinden op:
+** https://vraagmaar.113.nl/online-training/
+** https://www.depressie.nl/achtergrondinformatie/cultuurverschillen
+'''Rolverdeling'''
+* Rol gastdocent: inhoudelijk expert (bijvoorbeeld docent via 113 of kaderarts GGZ)
+* Rol groepsdocent: bewaakt rol gastdocent (is er voldoende interactie), bewaakt de tijd en het groepsproces tijdens onderwijs.
+'''Programma'''
+Opening:
+* Wat is jullie ervaring met dit thema? Wat roept het bij je op?
+Onderwijs met behulp van presentatie door de gastdocent. Onder andere kan aan bod komen:
+* Achtergrondinformatie mbt suïcidaliteit.
+* [[Media:Risicotaxatie.pdf|Risicotaxatie]] aan de hand van aantal risicofactoren.
+* Suïcidaliteit bij de borderline persoonlijkheidsstoornis: wat is er anders?
+Oefenen rollenspel met als doel:
+* Suïcide bespreekbaar maken en ernst van de situatie in kaart brengen.
+* Aios oefenen (met verschillende casus) in groepjes van twee of drie, geobserveerd door de (gast)docent en/of mede-aios.
+Evaluatie:
+* Wat heb je ervan geleerd?
+* Wat ga je in het vervolg anders doen?
 {{Footer - Leerlijn psychische klachten}}

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers Dick Walstock
Stage	1e Huisartsstage GGZ stage 2e Huisartsstage
KBA	4. Suïcidaliteit
Competenties	Medisch handelen Communicatie Organiseren Maatschappelijk handelen
Toepassing	Praktijkleren Leergesprek Onderwijsprogramma Zelfstudie