Infectieziekten: verschil tussen versies
(verschillende infecties toegevoegd) |
(in ontwikkeling verwijderd (aanvullingen kunnen later nog wel toegepast worden)) |
||
Regel 28: | Regel 28: | ||
{{Toepassing - Zelfstudie}} | {{Toepassing - Zelfstudie}} | ||
|} | |} | ||
− | |||
=== Relevantie === | === Relevantie === | ||
− | |||
De wereld is de afgelopen decennia steeds kleiner voor ons geworden. De mogelijkheden om te reizen, tijdelijk in het buitenland te werken of je elders te vestigen (al dan niet uit veiligheidsoverwegingen) zijn toegenomen. Dit maakt dat bepaalde ziektes, die eerder alleen in bepaalde gebieden voorkwamen, zich nu ook kunnen verspreiden en elders ter wereld zich kunnen manifesteren. | De wereld is de afgelopen decennia steeds kleiner voor ons geworden. De mogelijkheden om te reizen, tijdelijk in het buitenland te werken of je elders te vestigen (al dan niet uit veiligheidsoverwegingen) zijn toegenomen. Dit maakt dat bepaalde ziektes, die eerder alleen in bepaalde gebieden voorkwamen, zich nu ook kunnen verspreiden en elders ter wereld zich kunnen manifesteren. | ||
=== Doel === | === Doel === | ||
Regel 433: | Regel 431: | ||
( - ) <small>Komt mogelijk voor. Soms afhankelijk van het stadium van de ziekte.</small> | ( - ) <small>Komt mogelijk voor. Soms afhankelijk van het stadium van de ziekte.</small> | ||
+ | |||
+ | Aan bovenstaande kunnen geen rechten worden ontleend. | ||
==== Bronnen ==== | ==== Bronnen ==== |
Versie van 10 jun 2020 om 13:07
Leerlijn spoedeisende zorg | |
---|---|
Auteur | |
Stage | |
KBA | |
Competenties | |
Leerplek |
Inhoud
Relevantie
De wereld is de afgelopen decennia steeds kleiner voor ons geworden. De mogelijkheden om te reizen, tijdelijk in het buitenland te werken of je elders te vestigen (al dan niet uit veiligheidsoverwegingen) zijn toegenomen. Dit maakt dat bepaalde ziektes, die eerder alleen in bepaalde gebieden voorkwamen, zich nu ook kunnen verspreiden en elders ter wereld zich kunnen manifesteren.
Doel
Inzicht geven in verschillende infectieziekten die zich mogelijk acuut kunnen manifesteren. Deze zullen in de differentiaal diagnose opgenomen moeten worden bij anamnestisch verdachte patiënten.
Gebruiksaanwijzing
Deze bouwsteen kan voor zelfstudie of naslagwerk gebruikt worden.
Onderwijsactiviteiten
Deze bouwsteen geeft inzicht in differentiaal diagnostische overwegingen bij acute klachten van bepaalde geïmmigreerde, reizende of anderszins anamnestisch verdachte patiënten.
Tabel 1 Infectieziekten
Ziekte | Incubatietijd in dagen | Koorts | Abdominale klachten | Pulmonale klachten | Andere klachten | Epidemiologie | Besmettings-wijze |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Afrikaanse Trypanosomiasis (slaapziekte) | 5 - 500 | ●
intermitterend |
koorts volgend op een pijnlijke zweer. aangezichtsoedeem, encefalitis | Sub-Sahara Afrika | Parasiet: beet van geïnfecteerde Tseetsee-vlieg | ||
Amoebiasis | 28 - 42 | - | - | leverabces | Wereldwijd (gebrekkige sanitaire voorzieningen en hygiëne) | Parasiet: direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel | |
Antrax miltvuur | 2 – 6 (1 – 56) | - | -
abdominale vorm: bloederige diarree en heftige buikpijn |
- wolsorteerders-ziekte: hemoptoë | huidvorm (95%) of orofaryngeale vorm | Afrika, Azië, Amerika, Europa (rondom Middellandse zee) | Bacterie: via geïnfecteerde dieren / dierproducten / aerogeen |
Bof
Rijksvaccinatie |
16 -18 (12 - 25) | ● | ● | Parotitis | Wereldwijd | Virus: druppelinfectie uit neus- en keelholte | |
Brucellose | 30 – 60 (7 - 50) | ● intermitterend | mogelijk gewrichtsklachten | Afrika, Azië, Amerika, Europa (Zuid) | Bacterie: via geïnfecteerde dieren / dierproducten / aerogeen | ||
Buiktyfus | 3 - 28 | ● | ● | huiduitslag (roseolen), relatieve bradycardie, leukopenie met aneosinofilie | Afrika, Zuid- en Zuidoost-Azië, Centraal- en Zuid-Amerika | Bacterie: direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel | |
Chikungunya | 3 -7 (1 – 12) | ● | - | ernstige gewrichtspijn/ huiduitslag/ oogaandoeningen | Afrika, Azië, Amerika, (Europa) | Virus: beet geïnfecteerde mug | |
Dengue | 4 -7 (3 - 14) | - | - | - | gewrichtspijn,exantheem, dengue hemorragische koorts en dengue shock syndroom | (Sub)tropen; Afrika, Azië, Amerika, (Europa) | Virus: beet geïnfecteerde mug |
Difterie
Rijksvaccinatie |
2 - 5 (1 - 7) | - | farynx en omringende structuren, soms de huid, en in zeldzame gevallen andere locaties betreft | Wereldwijd als kinderziekte | Bacterie: aerogeen | ||
Febris recurrens (LBRF) | 8 (5 - 15) | ● intermitterend | - | - | Ethiopië en Zuid-Soedan | Bacterie: beet geïnfecteerde kleerluis | |
Filariasis | 15 - 365 | -
intermitterend |
eosinofilie, lymfoedeem, hydrokele, jeuk, urticaria, visusproblemen. | Warme vochtige tropen | Parasiet: beet geïnfecteerde mug | ||
Gele koorts | 4 (3 – 6) | ● | regelmatig fatale hepatonefritis, hemorragische koorts | Sub-Sahara-Afrika, tropisch Zuid-Amerika | Virus: beet geïnfecteerde mug | ||
Hantavirus | 14 – 21 (3 - 730) | ● | ● | pijn in buik en lage rug (toxische fase) | Afrika, Azië, Amerika, Europa (Noord) | Virus: aerogeen, geïnfecteerd voedsel, indirect contact | |
Hepatitis A | 14 - 49 | ● < 5 jr nauwelijks | ● | icterus | Wereldwijd (gebrekkige sanitaire voorzieningen en hygiëne) | Virus: direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel | |
Hepatitis B | 60 - 90 (28 - 180) | - | - | soms icterus | Wereldwijd | Virus: via besmette lichaamsvloeistoffen, beschadigde huid, slijmvliezen | |
Hepatitis E | 40 (14 - 70) | - | - | icterus | Wereldwijd | Virus: direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel | |
HIV | 14 – 42 | ● | ● | lichtschuwheid, pijn achter de ogen, perifere neuropathie, exantheem | Wereldwijd | Virus: via besmette lichaamsvloeistoffen, verticale transmissie | |
Japanse encefalitis | 5 - 15 | ● | encefalitis | Zuidoost-Azië | Virus: beet geïnfecteerde mug | ||
Kinkhoest | 7 -10 (5 - 21) | - | ● | Hevige hoestbuien | Wereldwijd | Bacterie: druppelinfectie uit neus- en keelholte | |
Legionellose | 5 – 6 (2 – 19) | ● | - | ● | lethargie, verwardheid | Wereldwijd | Bacterie: aerogeen |
Leishmaniasis | 60 - 180 (10 - 3000) | ● intermitterend | cutane leishmaniasis, gewichtsverlies, splenomegalie, lymfadenopathie, hepatomegalie en pancytopenie | Wereldwijd | Parasiet: transversaal | ||
Lepra | 300 - 10.000 | Aantasting van de huid, perifere zenuwen, ogen, testis en bot | Afrika, Azië, Midden- en Zuid-Amerika | Bacterie: aerogeen | |||
Leptospirose | 7 – 12 (2 – 30) | ● | ● | plotseling hevige hoofdpijn, spier- en gewrichtspijnen, overgevoeligheid voor licht, verminderde urineproductie | Wereldwijd,
Vooral vochtige (sub)tropische landen |
Bacterie: door wondjes of slijmvliezen van mond, neus of ogen, mogelijk door water verweekte huid, naar bloed en organen. | |
Malaria | 12 - 17 | ● intermitterend | hoofdpijn, spierpijn | (Sub)tropen | Parasiet: beet geïnfecteerde Anopheles-mug | ||
Mazelen
Rijksvaccinatie |
14 (7 - 18) | ● | ● | conjunctivitis, exantheem, koplikse vlekjes | Wereldwijd | Virus: aerogeen | |
Meningokokken-ziekte
C-Rijksvaccinatie |
3 – 4 (2 – 10) | ● | petechiën, meningitis / sepsis | Wereldwijd | Bacterie: aerogeen | ||
Pest (builenpest 96%) | 2 – 8 | ● | zeer pijnlijke lymfadenitis (builen) | Afrika, Noord en Zuid Amerika, en Azië | Bacterie: beet geïnfecteerde vlo (voornamelijk onder wilde knaagdieren) | ||
Pest (long) | 1 - 3 | ● | ● | ● | Afrika, Noord en Zuid Amerika, en Azië | Bacterie: beet geïnfecteerde vlo (voornamelijk onder wilde knaagdieren) | |
Polio
Rijksvaccinatie |
7 -14 (3 - 35) | - | - | - | Verlammingsverschijnselen (0,5-1%), ‘post-poliosyndroom’ | Pakistan, Afghanistan en Nigeria | Virus: feco-oraal, aerogeen |
Q-koorts | 7 - 32 | ● | - | - | Wereldwijd (uitzondering Nieuw-Zeeland) | Bacterie: aerogeen via aerosolen afkomstig uit placenta en vruchtwater van besmette dieren | |
Ricketsiose | 3 - 20 | ● | - | exantheem | Wereldwijd (verschilt per soort rickettsia) | Bacterie: beet geïnfecteerde luis, mijt, teek, vlo | |
Rift Valley Fever | 2 - 6 | ● | - | zelden retinitis, meningo-encefalitis, hemorragische koorts met hepatitis | Afrika | Virus: via besmette lichaamsvloeistoffen van dieren | |
Schistosomiasis (bilharzia) | 0 - 500 | - | - | - | symptomen afhankelijk van stadium | (Sub)tropen; Afrika, Azië, Amerika | Parasiet: geïnfecteerde zoet-waterslakken voorkomen, de larven penetreren de intacte huid |
Tekenencefalitis | 7 -14 (2 - 28) | ● | vermoeidheid, gegeneraliseerde pijn | Azië, Europa | Virus: beet geïnfecteerde teek, ongepasteuriseerde melk | ||
Trichinellose | 10 -14 (1 - 45) | - | ● | spierpijn, peri-orbitaal en faciaal oedemen, subconjunctivale hemorragie, puntbloedinkjes onder de nagels | Wereldwijd | Parasiet: geïnfecteerd vlees | |
Tuberculose | 56 - ∞ | ● | ● | Vaak symptoomloos, tuberculose cutis | Afrika, Azië, Zuid-Amerika (Wereldwijd) | Bacterie: aerogeen | |
Virale hemorragische koorts - arenavirussen | 9 (5 - 21) | ● | - | - | conjunctivale vaattekening, ulceratie van de buccale slijmvliezen, faryngitis, lymfadenopathie, gegenaraliseerd oedeem | Afrika, Zuid-Amerika | Virus: via besmette weefsels, lichaamsvloeistoffen |
Virale hemorragische koorts -filovirussen (oa Ebolavirus) | 7 (2 – 21) | ● | ● | Conjunctivale vaattekening en roodheid, een deel krijgt petechiën, ecchymosen en mucosale bloedingen | Afrika | Virus: Direct fysiek contact met geïnfecteerde personen of hun lichaamsvloeistoffen | |
Virale hemorragische koorts - Krim-Congo | 4 (1 – 13) | ● | ● | ● | Petechiën, ecchymosen, epistaxis, hematemesis en melena | Afrika, Azië, Europa (Zuid-Oost) | Virus: Beet geïnfecteerde mug |
Westnijlvirus | 2 - 6 (2 - 14) | - | - | soms ernstige neurologische symptomen | Stroomgebied van de Nijl, Afrika, Amerika | Virus: Beet geïnfecteerde mug |
( ● ) Komt voor.
( - ) Komt mogelijk voor. Soms afhankelijk van het stadium van de ziekte.
Aan bovenstaande kunnen geen rechten worden ontleend.
Bronnen
De bouwstenen in de leerlijn spoedeisende zorg
De leerlijnen
Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
Kort | Spoed | Chron | Ouderen | Kind | Psych | ALK | Pall | Preventie | Praktijk |
Korte episode zorg |
Spoedeisende zorg |
Chronische zorg |
Complexe ouderenzorg |
Zorg voor het kind |
Psychische klachten |
ALK |
Palliatieve zorg |
Preventie |
Praktijkmanagement |
Categorie: Competentiegebieden
Medisch handelen | Comm |
Maatsch. handelen | Weten |
Profess |
Medisch handelen |
Communicatie |
Maatschappelijk handelen |
Wetenschap |
Professionaliteit |
Categorie: Overige aandachtsgebieden
Diversiteit | Seksuali |
Innovatie |
Diversiteit |
Seksualiteit |
Innovatie |