COVID-19
COVID-19 |
Leerlijn spoedeisende zorg | |
---|---|
Auteur | |
Stage |
1e Huisartsstage |
KBA | |
Competenties | |
Leerplek |
Inhoud
Relevantie
Wegens de COVID-19-crisis zijn veel onderwijsactiviteiten verplaatst naar Zoom-bijeenkomsten of uitgesteld. Ondertussen zorgt de crisis voor veel onrust en veranderingen, waarbij aanpassingsvermogen en flexibiliteit van je gevraagd wordt. Daarnaast komt er een lading informatie op je af waarvan de betrouwbaarheid niet altijd te achterhalen is.
De opleidingsmogelijkheden in de huisartsenpraktijk zijn op dit moment wisselend: Het 'gewone' patiëntenaanbod is gering. Consultvoering per telefoon, of via beeldbellen, neemt een grote vlucht. COVID-19 en palliatieve zorg is een belangrijk onderwerp voor de huisarts. Rondom COVID-19 wordt veel gereorganiseerd in de praktijk. Soms is er extra tijd beschikbaar voor zelfstudie.
Doel
In deze tijden willen wij jullie graag houvast geven bij het vinden van betrouwbare informatie die door derden wordt verstrekt tav COVID-19; daarnaast verwijzen we naar beschikbare relevante informatie op onze eigen Wiki, en naar andere zelfstudie-mogelijkheden.
Praktijkleren
Op diverse momenten tijdens de opleiding worden video-opnames van consulten gebruikt. In de huidige omstandigheden van mondmaskers en toename van telefonische en webconsulten is er behoefte aan een heldere lijn over het gebruik van opnames voor de diverse doeleinden in de opleiding:
Voor pre-toets en overige niet-toetsgebonden (video-)opnames om te bespreken in de groep/met docenten en opleiders:
- Gebruik van video-opnames waarbij aios en patiënt een mondmasker dragen = akkoord
- Gebruik van video-(beeldscherm)opnames van een beeldbelconsult waarbij alleen de aios, alleen de patiënt of beiden in beeld zijn = akkoord
- Gebruik van een geluidsopname van een telefonisch consult = akkoord
Voor BasisConsultvoeringsToets (BCT) of Consultvoeringstoets (CVT):
- Gebruik van video-opnames waarbij aios/patiënt een mondmasker dragen = akkoord
- Gebruik van video-(beeldscherm)opnames van een beeldbelconsult = akkoord, mits zowel de aios als de patiënt voldoende zichtbaar in beeld zijn (helaas bieden niet alle systemen deze mogelijkheid)
- Gebruik van een geluidsopname van een telefonisch consult = niet akkoord
Aios dienen opnames die zij voor de pre-toets hebben gebruikt regelmatig ook in voor de BCT of CVT. Voor beeldschermopnames van beeldbelconsulten kan dat dus alleen als aios en patiënt zichtbaar in beeld zijn.
Betreft: Procedure registratie en evaluatie van leer-/werkactiviteiten tijdens de Corona-crisis
Zie ook bijlage en Registratieformulier van leer-/werkactiviteiten
16 april 2020
Beste aios, Op veel stageplaatsen is het patiënten-aanbod door de Corona-crisis flink veranderd. Dat heeft invloed op wat je wel en niet tijdens de stage kan leren. Je leert veel over Corona-gebonden zorg, en breder, (huisartsen-) zorg in crisissituaties. Door het wegblijven van veel patiënten bestaan er bij zowel de aios als de opleiding ook zorgen over het behalen van de ‘gewone’ leer- en opleidingsdoelen. Een vraag daarbij is of bepaalde stages verlengd zouden moeten worden. Op 14 april hebben de hoofden van de huisartsopleidingen besloten dat de aios hun al vastgelegde individuele opleidingsschema volgen. De overgang naar de volgende stage gaat dus in principe gewoon door. Niet gehaalde leerdoelen kunnen mogelijk in volgende stages worden gerealiseerd. In het derde jaar evalueren de aios, opleider en docent samen of de aios voldoende competent is in de breedte van het vak. Een eventuele verlenging wordt dan pas aangevraagd. Onderhandelingen met de RGS zijn gaande om dit ook nog in het laatste kwartaal te mogen doen. De beperkte capaciteit van de huisartsopleidingen noopt tot terughoudendheid bij het toekennen van verlengingen.
Het eventuele gesprek over verlenging van de opleiding willen we graag voeren op basis van een concrete registratie van leer-/werkactiviteiten. Hierin kan zichtbaar worden wat je allemaal (extra) hebt geleerd en waar nog hiaten zijn. De registratie is dus alleen van belang voor aios in stages waarin de aios, de opleider en/of de docent zorgen heeft over de hoeveelheid en diversiteit van patiënten waaraan de aios kan leren.
We wensen je een leerzame tijd toe, en waar nodig sterkte!
Nettie Blankenstein
Procedure: Hieronder staat beknopt beschreven hoe je als aios je stage-activiteiten registreert en, samen met opleider en docent, evalueert. Voor een didactische verantwoording wordt verwezen naar de bijlage van dit document op de Wiki. Zoals daar beschreven staat, hebben –zelfsturende- aios, naast de docenten en opleiders, een belangrijke rol in het monitoren en evalueren van hun competentie-ontwikkeling. Naast het opleidingsplan met de KBA’s speelt het Individueel OntwikkelPlan daarin een grote rol. Dat was al zo, en dat wordt in deze tijd extra zichtbaar en belangrijk. Registratie en evaluatie van leer-/werkactiviteiten
- De aios stelt zich op de hoogte van de opleidingsdoelen per stage; ze raadpleegt de stagehandleidingen, de Thema’s met KBA’s, en de Combel-indicatoren (zie de Wiki)
- De aios stelt zich individuele leerdoelen per stage om de opleidingsdoelen te behalen en legt deze vast in het Individueel OntwikkelPlan (IOP)
- De aios bespreekt in voortgangsgesprekken met opleiders en docenten in hoeverre zij haar leerdoelen heeft kunnen behalen, wat zij daarnaast extra heeft geleerd, en wat er te leren overblijft
- Bij de eindbeoordeling van de stages idem: hierbij maakt de aios, samen met opleider en docenten, een inschatting of, en hoe, eventuele lacunes in een volgende stage verholpen kunnen worden
- Ter ondersteuning van deze inhoudelijke evaluaties registreert de aios de volgende zaken op het daarvoor bestemde formulier:
- Naam, periode, naam stageplaats
- Per dag globaal aantal patiëntencontacten (live, telefoon, anders), gestelde diagnoses (ICPC), KBA’s waaraan gewerkt is
- Per maand globaal: daadwerkelijke aanwezigheid; 0-100%*, globaal: mate van begeleiding (consultaties, observaties, leergesprekken) vergeleken met de normale situatie; 0-100%
- bedoeld wordt het percentage van een voltijdse aanstelling. In de evaluatie wordt dan besproken in hoeverre dat overeenkwam met de officiële (deeltijd-) aanstelling
- Bijlage bij procedure registratie en evaluatie van leer-/werkactiviteiten
- Registratieformulier van leer-/werkactiviteiten
- In het kader van onderwijs op gepaste afstand heeft de Huisartsopleiding Nederland het Protocol Vaardigheden op Afstand opgeschreven. Hierin staan verschillende werkvormen en tips beschreven voor het aanleren van nieuwe medische (basisarts- en huisarts-specifieke) vaardigheden in COVID-tijd, toepasbaar voor op de praktijk en TKD.
23-4-2020
Beste aios,
In de eerste en de tweede huisartsstage zijn er korte periodes van 1 à 2 weken waarin de aios zelfstandig de praktijk doet. De opleider is dan afwezig en een andere ervaren huisarts fungeert als achterwacht om zo nodig mee te overleggen. Voor een onderbouwing en beschrijving van de zelfstandige periode zie de Wiki-pagina Zelfstandige periode.
De zelfstandige periodes zijn voor de meeste groepen gepland in juni en november en vallen dan samen met de opleiders-meerdaagse in Doorn. Deze meerdaagse gaat in juni 2020 niet door wegens de corona-crisis. Begin april hebben wij als opleiding aan alle aios en opleiders laten weten dat ook de zelfstandige periode in juni 2020 vanwege de onoverzichtelijke situatie is afgelast.
Inmiddels zijn we al weer een paar weken verder. Aios en opleiders hebben iets meer beeld van de corona-gerelateerde druk op de praktijk alsmede van de langzaam weer op gang komende ‘gewone zorg’. Dit beeld is natuurlijk nog wankel en kan snel veranderen. Toch bereiken ons al weer vragen van aios en opleiders of de zelfstandige periode in juni toch niet, eventueel in aangepaste vorm, door kan gaan. Wij staan daar als opleiding positief tegenover, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
Vanwege de grote verschillen tussen praktijken en regio’s laten wij het aan de aios en opleider over om, eventueel bijgestaan door de docent, te beoordelen of en in hoeverre een zelfstandige periode mogelijk is. Een aantal overwegingen speelt daarbij een rol: A. Is het thans mogelijk om als aios je leerdoelen in een zelfstandige periode te behalen? B. Is het verantwoord om het onvoorspelbare patiënt-aanbod helemaal aan de aios over te laten? C. Is het belangrijk om de zelfstandige periode in juni door te laten gaan?
Ad A: het is waarschijnlijk moeilijk te voorspellen wat het patiëntaanbod zal zijn. De aios leert mogelijk minder dan gemiddeld in sommige thema’s en meer dan gemiddeld in andere. Het is daarom extra van belang om na afloop te evalueren welke leerdoelen behaald zijn en welke er over blijven. Ad B: zoals altijd moeten de aios én de opleider van tevoren het vertrouwen hebben dat de aios de zelfstandige periode goed aan kan. Voor de aios die in maart 2020 gestart zijn, en vaak nog weinig ‘gewone’ huisartservaring hebben opgedaan, zal deze vraag extra relevant zijn. Als hierover twijfels zijn betrekken de aios en de opleider eventueel de docent hierbij. Afwijkend van de normale situatie vindt de opleiding het vanwege de onvoorspelbaarheid van de zorgvraag niet verantwoord dat de opleider voor de aios onbereikbaar en niet inzetbaar is. Als de situatie erom vraagt moet de opleider deels of volledig inzetbaar zijn. Dit ter beoordeling aan de aios en de opleider. Als zij er samen niet uit komen betrekken zij de docent hierbij. Ad C: De opleiding vindt de zelfstandige periode van belang voor de opleiding van de aios. Dat geldt in principe ook nu. Vanwege de bijzonder omstandigheden zijn “light-versies” mogelijk. De aios en opleider zorgen voor een goede verslaglegging waaruit blijkt hoe zelfstandig de zelfstandige periode was en welke leerdoelen de aios heeft behaald. Als aios en opleider besluiten dat er nu geen plaats is voor de zelfstandige periode noteert de aios de overwegingen in het portfolio/IOP.
Wij hopen dat dit bericht voldoende houvast biedt bij jullie afwegingen ten aanzien van de komende zelfstandige periode.
Met vriendelijke groet,
Nettie Blankenstein
Telefonische triage/consulten
Gedurende deze COVID-19 crisis zullen ook meer niet-COVID-19 gerelateerde consulten telefonisch worden afgehandeld. Dit vraagt speciale vaardigheid van je als huisarts. Hieronder volgt verschillende informatie/ onderwijs ten aanzien van telefonische triage en consulten.
- Stroomschema Covid-19: telefonische triage voor huisartsen.
- Bouwsteen Telefonische triage: in de opleidingspraktijk.
- Bouwsteen Telefonische triage: op de huisartsenpost.
- Bouwsteen Telefonische triage: oefenen met NTS.
- Bouwsteen Consulten op afstand: beeldbellen/ videoconsulten.
- Bouwsteen Consulten op afstand: per telefoon of e-consult.
- NHG triagewijzer.
- Powerpoint-presentatie: telefonische consultvoering door Kathy van den Boom.
- Mogelijkheden voor de inzet van digitale communicatiemiddelen zoals beeldbellen. Zie ook het keuzetabel beeldbelapplicaties.
- Stappenplan voor contact op afstand met ongeneeslijk zieke patiënten.
- Tip: met HAO om-en-om telefonisch spreekuur doen.
- Tip: video-opname van telefonisch consult (toestemming van patiente is hierbij wel vereist). Zie ook videoplatform.
Zelfstudie
In deze tijd is er vaak meer ruimte, en ook meer noodzaak voor zelfstudie. Zie hier voor een niet COVID-gerelateerd overzicht van e-learning-modules.
COVID-19 informatie
Richtlijnen COVID-19
- Samenvattingskaart COVID-19
- Stroomschema Covid-19: telefonische triage voor huisartsen.
- Stroomschema Fysieke beoordeling en beleid bij COVID-19.
- Stroomschema Diagnostiek & behandeling Corona.
- In het NHG-dossier Coronavirus (COVID-19) vind je adviezen voor de huisartsprakijk. Deze adviezen zijn aanvullend op de informatie van instanties zoals RIVM/Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding, GGD en de overheid. Het NHG stemt alle informatie af met het RIVM. De adviezen en maatregelen zijn erop gericht om de reguliere gezondheidszorg en zorg voor zieke mensen zo goed mogelijk doorgang te laten vinden.
- Het dossier coronavirus van de LHV.
- Richtlijnen RIVM zorgmedewerkers buiten het ziekenhuis.
Actuele informatie COVID-19
- RIVM actuele informatie Corona virus.
- Website van NICE . Hier wordt een overzicht gegeven van het aantal (actuele) opnamen met een COVID-19 infectie op de Nederlandse IC’s. Voor het samenstellen van dit overzicht zijn zij afhankelijk van data-aanlevering door de deelnemende IC’s.
- Nepnieuws en coronacomplotten: wat is het en hoe ga je ermee om?
- Casuïstiek: "ik weet niet wat lock-down betekent"
- Coronavaccinatie: video's met vragen en antwoorden. Specialisten geven antwoord op de meest gestelde vragen over vaccineren.
Extra informatie COVID-19:
- Coronaportaal met verschillende verwijzingen naar COVID-19 gerelateerde informatie.
- Webinars COVID-19.
- Huiduitslag bij corona / COVID-19
- Conjunctivitis en COVID-19 volg NHG-Standaard Rood oog en oogtrauma voor diagnostiek en beleid
- Samenvattingskaart COVID-19
- Stroomschema Covid-19: telefonische triage voor huisartsen.
- Stroomschema Fysieke beoordeling en beleid bij COVID-19.
- Stroomschema Diagnostiek & behandeling Corona.
- COVID-19 en psychiatrie
- Video en aanvullende informatie: omgaan met coronastress bij vluchtelingen.
- COVID-19 informatie in verschillende talen, of specifiek Arabisch.
- COVID-19 informatie voor laaggeletterden.
- Praten over COVID-19 met mensen met een verstandelijke beperking middels deze gespreksleidraad
- Video en aanvullende informatie: omgaan met coronastress bij vluchtelingen en de Q&A over omgaan met coronastress bij vluchtelingen
- Casuïstiek; "ik weet niet wat lock-down betekent"
- Corona en migratie uit het interview met Prof. dr. Charles Agyemang, Hoogleraar Migration, Ethnicity and Health from a global perspective (Amsterdam UMC-UvA), Nieuwsbrief Werkgroep Huisartsgeneeskunde & Internationale Gezondheidszorg, dec. 2020:
- Mensen krijgen vaak gemengde informatie: uit het thuisland en uit Nederland. Dat is verwarrend. Als ze dan de huisarts bellen krijgen ze vaak te horen dat ze thuis moeten blijven bij klachten en wordt er niet altijd doorgevraagd of meer informatie gegeven. Het advies over thuis blijven is gebaseerd op de veronderstelling dat dit niet moeilijk is. De woonsituatie van veel migranten is echter vaak niet te vergelijken met de woonsituatie van een "standaard" Nederlands gezin . De mensen vragen zich dan nog al eens af waarom ze dan de huisarts bellen. Het heeft te maken met vertrouwen. Mensen willen vaak niet dat andere mensen weten dat ze Corona hebben. In sommige migrantenpopulaties heerst een stigma op het hebben van een Covid-19 infectie. Nederlandse hulpverleners weten doorgaans niet dat een migrantenhuishouden vaak niet het "nucleaire gezin" is met alleen ouders en kinderen zoals we het vaak in Nederland zien. Vaak wonen mensen uit meerdere families bij elkaar, of huurt er iemand een kamer. Deze mensen gebruiken allemaal dezelfde keuken en badkamer. Er is vaak weinig privacy. De problemen die Corona kunnen veroorzaken o.a. in de huisvesting m.b.t. zelf-isolatie en zelfzorg, zijn een drempel om zich te laten testen. De huisarts kan een veilige gesprekspartner zijn zodat mensen goed advies kunnen krijgen. Mensen moeten dus weten dat het goed is dat ze bellen, en ook de assistenten in de praktijk zijn belangrijk in de bevestiging dat de patiënten erop kunnen vertrouwen dat er zorgvuldig met hun vragen omgegaan wordt.
Bronnen
- NHG
- Schola Medica
- Website Kaderhuisartsen Spoedzorg
- RIVM
- NICE
- LHV
- Website Federatie Medisch Specialisten
- Coronaportaal.nl
- Kenniscentrum kinder- en jeugdpsychiatrie
- Ministerie van defensie
- Gezondinnederland.info
- Pharos.nl
- Rijksoverheid.nl
- Thuisarts.nl
- Movisie.nl
De bouwstenen in de leerlijn spoedeisende zorg
De leerlijnen
Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
Kort | Spoed | Chron | Ouderen | Kind | Psych | ALK | Pall | Preventie | Praktijk |
Korte episode zorg |
Spoedeisende zorg |
Chronische zorg |
Complexe ouderenzorg |
Zorg voor het kind |
Psychische klachten |
ALK |
Palliatieve zorg |
Preventie |
Praktijkmanagement |
Categorie: Competentiegebieden
Medisch handelen | Comm |
Maatsch. handelen | Weten |
Profess |
Medisch handelen |
Communicatie |
Maatschappelijk handelen |
Wetenschap |
Professionaliteit |
Categorie: Overige aandachtsgebieden
Diversiteit | Seksuali |
Innovatie |
Diversiteit |
Seksualiteit |
Innovatie |