Infectieziekten: verschil tussen versies

Uit Wiki HOVUmc

Ga naar: navigatie, zoeken

Versie van 5 jun 2020 om 13:03

Leerlijn spoedeisende zorg
Auteur	Daphne Beemsterboer
Stage	1e Huisartsstage Klinische stage 2e Huisartsstage
KBA	1. Toestandsbeeld
Competenties	Medisch handelen Aandachtsgebied diversiteit
Leerplek	Zelfstudie

IN ONTWIKKELING

Relevantie

De wereld is de afgelopen decennia steeds kleiner voor ons geworden. De mogelijkheden om te reizen, tijdelijk in het buitenland te werken of je elders te vestigen (al dan niet uit veiligheidsoverwegingen) zijn toegenomen. Dit maakt dat bepaalde ziektes, die eerder alleen in bepaalde gebieden voorkwamen, zich nu ook kunnen verspreiden en elders ter wereld zich kunnen manifesteren.

Doel

Inzicht geven in verschillende infectieziekten die zich mogelijk acuut kunnen manifesteren. Deze zullen in de differentiaal diagnose opgenomen moeten worden bij anamnestisch verdachte patiënten.

Gebruiksaanwijzing

Deze bouwsteen kan voor zelfstudie of naslagwerk gebruikt worden.

Onderwijsactiviteiten

Deze bouwsteen geeft inzicht in differentiaal diagnostische overwegingen bij acute klachten van bepaalde geïmmigreerde, reizende of anderszins anamnestisch verdachte patiënten.

Tabel 1 Infectieziekten

Ziekte	Incubatietijd in dagen	Koorts	Abdominale klachten	Pulmonale klachten	Andere klachten	Epidemiologie	Besmettings-wijze
Afrikaanse Trypanosomiasis (slaapziekte)	5 - 500	● intermitterend			koorts volgend op een pijnlijke zweer. aangezichtsoedeem, encefalitis	Sub-Sahara Afrika	Parasiet: beet van geïnfecteerde Tseetsee-vlieg
Amoebiasis	28 - 42	-	-		leverabces	Wereldwijd (gebrekkige sanitaire voorzieningen en hygiëne)	Parasiet: direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel
Antrax miltvuur	2 – 6 (1 – 56)	-	- abdominale vorm: bloederige diarree en heftige buikpijn	- wolsorteerders-ziekte: hemoptoë	huidvorm (95%) of orofaryngeale vorm	Afrika, Azië, Amerika, Europa (rondom Middellandse zee)	Bacterie: via geïnfecteerde dieren / dierproducten / aerogeen
Brucellose	30 – 60 (7 - 50)	● intermitterend			mogelijk gewrichtsklachten	Afrika, Azië, Amerika, Europa (Zuid)	Bacterie: via geïnfecteerde dieren / dierproducten / aerogeen
Buiktyfus	3 - 28	●	●		huiduitslag (roseolen), relatieve bradycardie, leukopenie met aneosinofilie	Afrika, Zuid- en Zuidoost-Azië, Centraal- en Zuid-Amerika	Bacterie: direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel
Chikungunya	3 -7 (1 – 12)	●	-		ernstige gewrichtspijn/ huiduitslag/ oogaandoeningen	Afrika, Azië, Amerika, (Europa)	Virus: beet geïnfecteerde mug
Dengue	4 -7 (3 - 14)	-	-	-	gewrichtspijn,exantheem, dengue hemorragische koorts en dengue shock syndroom	(Sub)tropen; Afrika, Azië, Amerika, (Europa)	Virus: beet geïnfecteerde mug
Febris recurrens (LBRF)	8 (5 - 15)	● intermitterend	-	-		Ethiopië en Zuid-Soedan	Bacterie: beet geïnfecteerde kleerluis
Filariasis	15 - 365	- intermitterend			eosinofilie, lymfoedeem, hydrokele, jeuk, urticaria, visusproblemen.	Warme vochtige tropen	Parasiet: beet geïnfecteerde mug
Gele koorts	4 (3 – 6)	●			regelmatig fatale hepatonefritis, hemorragische koorts	Sub-Sahara-Afrika, tropisch Zuid-Amerika	Virus: beet geïnfecteerde mug
Hantavirus	14 – 21 (3 - 730)	●	●		pijn in buik en lage rug (toxische fase)	Afrika, Azië, Amerika, Europa (Noord)	Virus: aerogeen, geïnfecteerd voedsel, indirect contact
Hepatitis A	14 - 49	● < 5 jr nauwelijks	●		icterus	Wereldwijd (gebrekkige sanitaire voorzieningen en hygiëne)	Virus: direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel
Hepatitis B	60 - 90 (28 - 180)	-	-		soms icterus	Wereldwijd	Virus: via besmette lichaamsvloeistoffen, beschadigde huid, slijmvliezen
Hepatitis E	40 (14 - 70)	-	-		icterus	Wereldwijd	Virus: direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel
HIV	14 – 42	●	●		lichtschuwheid, pijn achter de ogen, perifere neuropathie, exantheem	Wereldwijd	Virus: via besmette lichaamsvloeistoffen, verticale transmissie
Japanse encefalitis	5 - 15	●			encefalitis	Zuidoost-Azië	Virus: beet geïnfecteerde mug
Legionellose	5 – 6 (2 – 19)	●	-	●	lethargie, verwardheid	Wereldwijd	Bacterie: aerogeen
Lepra
Leptospirose	7 – 12 (2 – 30)	●	●		plotseling hevige hoofdpijn, spier- en gewrichtspijnen, overgevoeligheid voor licht, verminderde urineproductie	Wereldwijd, Vooral vochtige (sub)tropische landen	Bacterie: door wondjes of slijmvliezen van mond, neus of ogen, mogelijk door water verweekte huid, naar bloed en organen.
Malaria	12 - 17	● intermitterend			hoofdpijn, spierpijn	(Sub)tropen	Parasiet: beet geïnfecteerde Anopheles-mug
Mazelen	14 (7 - 18)	●		●	conjunctivitis, exantheem, koplikse vlekjes	Wereldwijd	Virus: aerogeen
Meningokokken-ziekte	3 – 4 (2 – 10)	●			petechiën, meningitis / sepsis	Wereldwijd	Bacterie: aerogeen
Pest (builenpest 96%)	2 – 8	●			zeer pijnlijke lymfadenitis (builen)	Afrika, Noord en Zuid Amerika, en Azië	Bacterie: beet geïnfecteerde vlo (voornamelijk onder wilde knaagdieren)
Pest (long)	1 - 3	●	●	●		Afrika, Noord en Zuid Amerika, en Azië	Bacterie: beet geïnfecteerde vlo (voornamelijk onder wilde knaagdieren)
Q-koorts	7 - 32	●	-	-		Wereldwijd (uitzondering Nieuw-Zeeland)	Aerogeen via aerosolen afkomstig uit placenta en vruchtwater van besmette dieren
Ricketsiose	3 - 20	●	-		exantheem	Wereldwijd (verschilt per soort rickettsia)	Bacterie: beet geïnfecteerde luis, mijt, teek, vlo
Rift Valley Fever	2 - 6	●	-		zelden retinitis, meningo-encefalitis, hemorragische koorts met hepatitis	Afrika	Virus: via besmette lichaamsvloeistoffen van dieren
Schistosomiasis (bilharzia)	0 - 500	-	-	-	symptomen afhankelijk van stadium	(Sub)tropen; Afrika, Azië, Amerika	geïnfecteerde zoet-waterslakken voorkomen, de larven penetreren de intacte huid
Tekenencefalitis	7 -14 (2 - 28)	●			vermoeidheid, gegeneraliseerde pijn	Azië, Europa	Virus: beet geïnfecteerde teek, ongepasteuriseerde melk
Trichinellose	10 -14 (1 - 45)	-	●		spierpijn, peri-orbitaal en faciaal oedemen, subconjunctivale hemorragie, puntbloedinkjes onder de nagels	Wereldwijd	Parasiet: geïnfecteerd vlees
Virale hemorragische koorts (Krim-Congo)	4 (1 – 13)	●	●	●	Petechiën, ecchymosen, epistaxis, hematemesis en melena	Afrika, Azië, Europa (Zuid-Oost)	Virus: Beet geïnfecteerde mug

( ● ) Komt voor.

( - ) Komt mogelijk voor. Soms afhankelijk van het stadium van de ziekte.

Bronnen

De bouwstenen in de leerlijn spoedeisende zorg

De leerlijnen

@@ Regel 42: / Regel 42: @@
 Deze bouwsteen geeft inzicht in differentiaal diagnostische overwegingen bij acute klachten van bepaalde geïmmigreerde, reizende of anderszins anamnestisch verdachte patiënten.
-'''Tabel 1''' Infectieziekten
+<big>'''Tabel 1''' Infectieziekten</big>
 {| class="wikitable infobox huisarts1 box cel klein"
 !<small>Ziekte</small>
@@ Regel 60: / Regel 60: @@
 |
 |
-|<small>koorts volgend op een '''pijnlijke [https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/ttxt/trypanosomiasis.htm zweer]'''. aangezichtsoedeem, encephalitis</small>
+|<small>koorts volgend op een '''pijnlijke [https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/ttxt/trypanosomiasis.htm zweer]'''. aangezichtsoedeem, encefalitis</small>
 |<small>Sub-Sahara Afrika</small>
 |<small>'''Parasiet:'''</small> <small>beet van geïnfecteerde Tseetsee-vlieg</small>
@@ Regel 144: / Regel 144: @@
 |
 |
-|<small>regelmatig fatale hepatonefritis en hemorragische koorts</small>
+|<small>regelmatig fatale '''hepatonefritis, hemorragische koorts'''</small>
 |<small>Sub-Sahara-Afrika, tropisch Zuid-Amerika</small>
 |<small>'''Virus:''' beet geïnfecteerde mug</small>
@@ Regel 157: / Regel 157: @@
 |<small>'''Virus:''' aerogeen, geïnfecteerd voedsel, indirect contact</small>
 |-
-|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/hepatitis-a#epidemiologie Hepatitis A]
+|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/hepatitis-a Hepatitis A]
-|<small>14 - 50</small>
+|<small>14 - 49</small>
 |<small>●</small> <small>< 5 jr nauwelijks</small>
 |<small>●</small>
@@ Regel 166: / Regel 166: @@
 |<small>'''Virus:''' direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel</small>
 |-
-|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/hepatitis-b#epidemiologie Hepatitis B]
+|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/hepatitis-b Hepatitis B]
 |<small>60 - 90 (28 - 180)</small>
 |<small>-</small>
@@ Regel 175: / Regel 175: @@
 |<small>'''Virus:''' via besmette lichaamsvloeistoffen, beschadigde huid, slijmvliezen</small>
 |-
-|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/hepatitis-c Hepatitis C]
+|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/hepatitis-e Hepatitis E]
-|<small>50 (14 - 180)</small>
+|<small>40 (14 - 70)</small>
-|
+|<nowiki>-</nowiki>
 |<small>-</small>
 |
-|<small>vaak milde klachten</small>
+|<small>icterus</small>
 |<small>Wereldwijd</small>
-|<small>'''Virus:''' direct bloed-bloedcontact</small>
+|<small>'''Virus:''' direct feco-oraal, en indirect: via verontreinigd water of voedsel</small>
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/hivinfectie HIV]
@@ Regel 189: / Regel 189: @@
 |<small>●</small>
 |
-|<small>lichtschuwheid, pijn achter de ogen, perifere neuropathie en maculopapulaire huiduitslag</small>
+|<small>lichtschuwheid, pijn achter de ogen, perifere neuropathie, [https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/htxt/HIVexantheem.htm exantheem]</small>
 |<small>Wereldwijd</small>
-|<small>via besmette lichaamsvloeistoffen, verticale transmissie</small>
+|<small>'''Virus:''' via besmette lichaamsvloeistoffen, verticale transmissie</small>
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/japanse-encefalitis Japanse encefalitis]
@@ Regel 198: / Regel 198: @@
 |
 |
-|<small>Encefalitis</small>
+|<small>'''encefalitis'''</small>
 |<small>Zuidoost-Azië</small>
-|<small>beet geïnfecteerde mug</small>
+|<small>'''Virus:''' beet geïnfecteerde mug</small>
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/legionellose Legionellose]
 |<small>5 – 6 (2 – 19)</small>
 |<small>●</small>
+|<small>-</small>
 |<small>●</small>
-|<small>●</small>
+|<small>lethargie, verwardheid</small>
-|<small>Verwardheid</small>
 |<small>Wereldwijd</small>
-|<small>aerogeen</small>
+|'''<small>Bacterie:</small>''' <small>aerogeen</small>
+|-
+|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/lepra Lepra]
+|
+|
+|
+|
+|
+|
+|
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/leptospirose Leptospirose]
@@ Regel 216: / Regel 225: @@
 |<small>●</small>
 |
-|<small>Plotseling hevige hoofdpijn, spier- en gewrichtspijnen, overgevoeligheid voor licht, verminderde urineproductie</small>
+|<small>plotseling hevige hoofdpijn, spier- en gewrichtspijnen, overgevoeligheid voor licht, '''verminderde urineproductie'''</small>
 |<small>Wereldwijd,</small>
 <small>Vooral vochtige (sub)tropische landen</small>
-|<small>Door wondjes of slijmvliezen van mond, neus of ogen, mogelijk door water verweekte huid, naar bloed en organen.</small>
+|<small>'''Bacterie:''' door wondjes of slijmvliezen van mond, neus of ogen, mogelijk door water verweekte huid, naar bloed en organen.</small>
+|-
+|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/malaria Malaria]
+|<small>12 - 17</small>
+|<small>● intermitterend</small>
+|
+|
+|<small>hoofdpijn, spierpijn</small>
+|<small>(Sub)tropen</small>
+|<small>'''Parasiet:''' beet geïnfecteerde Anopheles-mug</small>
+|-
+|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/mazelen Mazelen]
+|<small>14 (7 - 18)</small>
+|<small>●</small>
+|
+|<small>●</small>
+|<small>conjunctivitis, [https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/mtxt/mazelen.htm exantheem], '''koplikse vlekjes'''</small>
+|<small>Wereldwijd</small>
+|<small>'''Virus:''' aerogeen</small>
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/meningokokken-meningitis-en-sepsis Meningokokken-ziekte]
@@ Regel 227: / Regel 254: @@
 |
 |
-|<small>meningitis / sepsis</small>
+|<small>[https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/mtxt/Meningitis.htm petechiën], meningitis / sepsis</small>
 |<small>Wereldwijd</small>
-|<small>aerogeen</small>
+|'''<small>Bacterie:</small>''' <small>aerogeen</small>
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/pest Pest] (builenpest 96%)
@@ Regel 236: / Regel 263: @@
 |
 |
-|<small>zeer pijnlijke lymfadenitis (builen)</small>
+|<small>zeer '''pijnlijke lymfadenitis''' (builen)</small>
 |<small>Afrika, Noord en Zuid Amerika, en Azië</small>
-|<small>beet geïnfecteerde vlo (voornamelijk onder wilde knaagdieren)</small>
+|'''<small>Bacterie:</small>''' <small>beet geïnfecteerde vlo (voornamelijk onder wilde knaagdieren)</small>
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/pest Pest] (long)
@@ Regel 247: / Regel 274: @@
 |
 |<small>Afrika, Noord en Zuid Amerika, en Azië</small>
-|<small>beet geïnfecteerde vlo (voornamelijk onder wilde knaagdieren)</small>
+|'''<small>Bacterie:</small>''' <small>beet geïnfecteerde vlo (voornamelijk onder wilde knaagdieren)</small>
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/q-koorts Q-koorts]
 |<small>7 - 32</small>
 |<small>●</small>
+|<nowiki>-</nowiki>
+|<small>-</small>
 |
+|<small>Wereldwijd (uitzondering Nieuw-Zeeland)</small>
+|<small>Aerogeen via aerosolen afkomstig uit placenta en vruchtwater van besmette dieren</small>
+|-
+|[https://www.huisarts-migrant.nl/rickettsia/ Ricketsiose]
+|<small>3 - 20</small>
 |<small>●</small>
+|<small>-</small>
+|
+|[https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/rtxt/Rickettsia.htm <small>exantheem</small>]
+|<small>Wereldwijd (verschilt per soort rickettsia)</small>
+|<small>'''Bacterie:''' beet geïnfecteerde luis, mijt, teek, vlo</small>
+|-
+|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/rift-valley-fever Rift Valley Fever]
+|<small>2 - 6</small>
+|<small>●</small>
+|<small>-</small>
 |
-|<small>Wereldwijd (uitzondering Nieuw-Zeeland)</small>
+|<small>zelden retinitis, meningo-encefalitis, hemorragische koorts met hepatitis</small>
-|<small>Aerogeen via aerosolen afkomstig uit placenta en vruchtwater van besmette dieren</small>
+|<small>Afrika</small>
+|<small>'''Virus:''' via besmette lichaamsvloeistoffen van dieren</small>
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/schistosomiasis Schistosomiasis]  (bilharzia)
@@ Regel 266: / Regel 311: @@
 |<small>(Sub)tropen; Afrika, Azië, Amerika</small>
 |<small>geïnfecteerde zoet-waterslakken voorkomen, de larven penetreren de intacte huid</small>
+|-
+|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/tekenencefalitis Tekenencefalitis]
+|<small>7 -14 (2 - 28)</small>
+|<small>●</small>
+|
+|
+|<small>vermoeidheid, gegeneraliseerde pijn</small>
+|<small>Azië, Europa</small>
+|<small>'''Virus:''' beet geïnfecteerde teek, ongepasteuriseerde melk</small>
+|-
+|[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/trichinellose Trichinellose]
+|<small>10 -14 (1 - 45)</small>
+|<small>-</small>
+|<small>●</small>
+|
+|<small>spierpijn, peri-orbitaal en faciaal oedemen, subconjunctivale hemorragie,  puntbloedinkjes onder de nagels</small>
+|<small>Wereldwijd</small>
+|<small>Parasiet: geïnfecteerd vlees</small>
 |-
 |[https://lci.rivm.nl/richtlijnen/virale-hemorragische-koorts-krim-congokoorts Virale hemorragische koorts (Krim-Congo)]