Communicatie bij lichamelijk onderzoek: verschil tussen versies

Versie van 8 jun 2022 om 15:25

Relevantie

Er is veel te zeggen over communicatie tussen arts en patiënt rondom en over het lichamelijk onderzoek.

Patiënten kunnen specifieke verwachtingen hebben van het lichamelijk onderzoek dat de huisarts tijdens het consult uitvoert. Als de achterliggende hulpvraag bij hoofdpijn is: 'heb ik een te hoge bloeddruk', zal de patiënt ander onderzoek verwachten dan wanneer hij zich zorgen maakt om een mogelijke hersentumor. In het beste geval is de hulpvraag al vóor het lichamelijk boven tafel, en zullen dit soort verwachtingen daarbij uitgesproken zijn. Er kan ook sprake zijn van aannames over lichamelijk onderzoek bij patiënten op basis van eerdere ervaringen op het spreekuur en op basis van de ideeën van de patiënt over zijn klachten. Iemand met vragen over diarree en buikpijn kan verbaasd zijn wanneer zijn buik niet wordt nagekeken door de huisarts, zonder dat dit wordt toegelicht.

Ook komt het voor dat de huisarts het vanzelfsprekend vindt om een lichaamsdeel te onderzoeken, terwijl de patiënt daar geen rekening mee had gehouden. Dat kan verwarring of ongemak veroorzaken of de patiënt zelfs in verlegenheid brengen. Waarom kijkt de huisarts naar de enkels van een benauwde patiënt? Waarom worden de oksels onderzocht bij een vrouw met onbegrepen pijn in de rechter borst? Het verband tussen de klacht van de patiënt, diens hulpvraag, de differentiaal diagnose van de huisarts en het lichamelijk onderzoek is voor een patiënt lang niet altijd duidelijk.

Het lichamelijk onderzoek kan een kwetsbaar of oncomfortabel moment zijn voor de patiënt. Op een te hoge onderzoeksbank moeten plaats nemen, ontkleed zijn -misschien in een koude onderzoekskamer-, een pijnlijk lichaamsdeel laten bevoelen, onverwacht de knopen van een blouse moeten losmaken met arthrotische handen; ongeruste blikken of uitspraken van de arts tijdens het onderzoek: allerlei redenen voor de patiënt om ongemak te ervaren.

Het is daarom van belang ook tijdens deze consulttaak goed te communiceren: voor, tijdens en na het lichamelijk onderzoek.

Doel

• De aios is zich bewust van het belang van goede communicatie voor, tijdens en na het lichamelijk onderzoek.
• De aios kent de aandachtspunten van communicatie rondom het lichamelijk onderzoek.
• De aios heeft handvatten om de communicatie in deze consulttaak optimaal te laten verlopen

Gebruiksaanwijzing

Onderwijsmateriaal over communicatie tijdens het lichamelijk onderzoek is nog niet beschikbaar.

Onderwijsactiviteiten

Onderwijsmateriaal over communicatie tijdens het lichamelijk onderzoek is nog niet beschikbaar.

Bronnen

Onderwijsmateriaal over communicatie tijdens het lichamelijk onderzoek is nog niet beschikbaar.

De bouwstenen in de leerlijn communicatie

De leerlijnen

Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's

Categorie: Competentiegebieden

Categorie: Overige aandachtsgebieden