Geneesmiddelenmisbruik - Opiaten

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers; Jolien Heimensem;
Stage	1e Huisartsstage; Klinische stage; CZ stage; GGZ stage; 2e Huisartsstage;
KBA	5. Verslaving;
Competenties	Medisch handelen; Communicatie; Samenwerken; Organiseren; Maatschappelijk handelen;
Leerplek	Leergesprek; Onderwijsprogramma; Zelfstudie;

Relevantie

Tussen 2010 en 2017 is het gebruik van opioïden zoals oxycodon en fentanyl met 55 procent gestegen.² Het gebruik van oxycodon is in die periode verviervoudigd. Met zorgvuldige begeleiding en monitoring zijn opioïden goede en veilige middelen. Het onverantwoord gebruiken van opioïden brengt echter risico’s met zich mee, zoals gewenning, overdosering en verslaving. Jaarlijks belanden er zo’n 700 mensen op de spoedeisende hulp met problemen die gerelateerd zijn aan het gebruik van oxycodon.⁵ In de Verenigde Staten en Canada heeft ongepast gebruik van opioïden tot grote maatschappelijke problemen geleid.

In Nederland worden de meeste opioïden extramuraal voorgeschreven; huisartsen schreven in 2017 82% van het aantal opioïden voor⁵

NB: In deze bouwsteen worden opiaten als voorbeeld genomen. Je zou ook benzodiazepines als voorbeeld middel kunnen gebruiken.

Doel

De AIOS is zich bewust van het voorkomen van onzorgvuldig gebruik en geneesmiddelen verslaving.
De AIOS kan geneesmiddelen verslaving herkennen.
De AIOS kent methoden van aanpak en preventie van geneesmiddelen verslaving.

Gebruiksaanwijzing

Onderwijsactiviteiten

Onderwijsactiviteit 1 – voorafgaand aan TKDVoorbereiding:

- Valt chronisch gebruik van opiaten je op in jouw praktijk?

- Hoeveel patiënten gebruiken er opiaten in jouw praktijk? (neem indien mogelijk een uitdraai mee uit jouw HIS)

- Wanneer start je met opiaten?

- Waar let je op bij het starten van opiaten? (patiënt kenmerken, co-morbiditeiten)

- Wat spreek je met de patiënt af als je start met opiaten?

- Wat zijn de afspraken rondom herhaalrecepten in jouw praktijk?

Powerpoint bij onderwijs geneesmiddelenmisbruik opiaten Presentatie Jellinek

Bronnen

Hulplijn: Loes Terra-Hanck, verslavingsarts Jellinek
Bregje Huisman, anesthesioloog pijnpoli Vumc
NHG standaard pijn
Taakgroep gepast gebruik opioden opgericht door ministerie van VWS : www.opiaten.nl
Nivel : https://www.nivel.nl/nl/publicatie/infographic-morfine-vs-oxycodon
https://www.nivel.nl/nl/search?search=opioiden&search_api_datasource=All
NTVG: https://www.ntvg.nl/artikelen/toename-extramuraal-opioidgebruik-nederland
Huisarts en Wetenschap. J. van Bemmel. De opiodenepidemie. 8 maart 2018. https://www.henw.org/artikelen/de-opioidenepidemie
https://thuisarts.nl
https://toxicologie.org
CDC Guideline for Prescribing Opioids for Chronic Pain - US 2016

De bouwstenen in de leerlijn psychische klachten

De leerlijnen

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers Jolien Heimensem
Stage	1e Huisartsstage Klinische stage CZ stage GGZ stage 2e Huisartsstage
KBA	5. Verslaving
Competenties	Medisch handelen Communicatie Samenwerken Organiseren Maatschappelijk handelen
Leerplek	Leergesprek Onderwijsprogramma Zelfstudie