Ziekte en arbeid, zorgen voor herstel

Leerlijn maatschappelijk handelen
Auteur	Wesley van Hout;
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
Competentie	5.2 Volgens de regels;
Competenties	Maatschappelijk handelen;
Leerplek	Leergesprek; Onderwijsprogramma; Zelfstudie;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doel
3 Achtergrond
4 Onderwijsactiviteiten

Relevantie

“Dokter moet ik me hiervoor ziek melden?” “Mijn baas wil weten wanneer ik weer inzetbaar ben…” “Ik weet wel dat ik rustiger aan moet doen maar mijn baas heeft me nodig.” “De werkdruk is al zo lang zo hoog, ik houd dit niet vol!”

Als huisarts krijg je vaak te maken met patiënten die ofwel door hun werk gezondheidsklachten ontwikkeld hebben, of door gezondheidsklachten niet (optimaal) inzetbaar zijn voor hun werk. In deze bouwsteen gaan we daar verder op in.

Doel

In deze bouwsteen willen we je meer leren over de regels rondom ziek zijn (Arbo-wet) en de samenwerking met de bedrijfsarts.

Achtergrond

Het hebben van werk is belangrijk voor mensen. Je maakt onderdeel uit van de maatschappij, je voelt je nuttig en het is goed voor sociale contacten. Het hebben van werk is een gezondheidsbeschermende factor. Maar werk kan ook de oorzaak van gezondheidsklachten zijn.

De bedrijfsarts. De bedrijfsarts is deskundig in alle zaken die te maken hebben met gezondheid en werk. Werknemers kunnen daar terecht met vragen rondom (vrees voor) arbeid gerelateerde gezondheidsklachten. Meestal heeft de arbodienst een inloopspreekuur waar de werknemer zonder medeweten van de werkgever naartoe kan. Doel van dit spreekuur is om klachten en verzuim te voorkomen. De bedrijfsarts mag de werkgever niet vertellen welke klachten of ziekte de werknemer heeft, maar wel welke taken hij wel of niet kan uitvoeren en hhoelangdat gaat duren. Of welke aanpassingen aan het werk (tijdelijk) nodig zijn.

De opleiding tot bedrijfsarts duurt 4 jaar en bestaat uit 80% praktijk en 20% theorie verdeeld over verschillende modules. Hierin wordt de bedrijfsarts opgeleid om de gezondheid van werknemers te bevorderen en beschermen en om als adviseur te fungeren voor zowel werknemer als werkgever. Preventie is een belangrijke taak van de arbeidsarts, zowel op individueel niveau als op organisatieniveau. Meer informatie kun je vinden op de volgende websites:

Wet verbetering Poortwachter. Om langdurig ziekteverzuim tegen te gaan is de Wet verbetering Poortwachter in 2008 ingesteld. Doel van die wet is dat werkgever en werknemer zich samen met de bedrijfsarts inspannen om iemand zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. Dit ziet er als volgt uit:

Ziekzijn wordt direct aan de werkgever gemeld
De werkgever geeft dat binnen 1 week door aan de arbodienst
Na 6 weken ziek zijn maakt de arbodienst een probleemanalyse
Binnen 8 weken na ziekmelding wordt een Plan van Aanpak gemaakt
Bij dreigend langdurig verzuim wordt een re-integratiedossier bijgehouden
Iedere 6 weken evalueren werkgever en werknemer
In de 42ste ziekteweek wordt dit gemeld bij het UWV

Tijdens ziekte moet de werkgever 2 jaar lang 70% van het laatst betaalde loon uitkeren. Als de werknemer zijn oude werk (tijdelijk) niet meer kan doen, moet de werkgever passend werk bieden binnen het bedrijf, bijvoorbeeld door uren of taken aan te passen. Eventueel kan een andere functie binnen of buiten het bedrijf aangeboden worden. Bij weigering kan de werknemer ontslagen worden.

De werkgever mag niet aan de werknemer vragen wat hij mankeert, alleen wanneer hij weer inzetbaar denkt te zijn. De arbodienst biedt in dit proces ondersteuning, adviseert wanneer iemand weer inzetbaar is en op welke manier. Ook de bedrijfsarts mag niets tegen de werkgever zeggen over de diagnose.

Samenwerking tussen huisarts en bedrijfsarts. Als huisarts wil je soms overleg hebben met een bedrijfsarts. Bijvoorbeeld omdat je vindt dat de arbeidsomstandigheden herstel in de weg staan, of omdat je vreest voor langdurig ziekteverzuim. In verschillende NHG-standaarden staan adviezen over contact met de bedrijfsarts. Maar hoe pak je dat aan? Vaak is niet bekend wie de bedrijfsarts precies is. Tegenwoordig is het mogelijk de juiste bedrijfsarts te vinden via Zorgdomein, waar je kunt zoeken op naam van arts of van het bedrijf waar de patiënt werkt. Vervolgens kun je via Patiëntoverleg een bericht sturen met het verzoek tot (telefonisch) contact. Daarvoor is uiteraard (mondelinge) toestemming van de patiënt nodig. Ook kan de bedrijfsarts de huisarts via Patiëntoverleg in Zorgdomein benaderen voor overleg, ook daarvoor is mondelinge toestemming van de patiënt voldoende. Een reden voor contact kan bijvoorbeeld zijn dat de bedrijfsarts constateert dat curatieve zorg nodig is, of een curatief probleem inzetbaarheid voor arbeid in de weg staat. Samenwerking tussen curatieve zorg en bedrijfsarts wordt ook wel arbocuratieve samenwerking genoemd. Hier vind je een aantal voorbeelden van zulke samenwerkingen.

Als de bedrijfsarts gaat vragen naar feitelijke informatie t.b.v. arbeidsverzuim en re-integratie is schriftelijke toestemming nodig en verloopt de communicatie ook schriftelijk. Gebruikelijk is een schriftelijk informatieverzoek met specifieke vragen, met daarbij een toestemmingsverklaring van de patiënt om die specifieke vragen te beantwoorden. Wees je er wel van bewust dat huisartsen en bedrijfsartsen vaak een verschillend doel hebben. Huisartsen willen streven naar een patiënt die klachtenvrij is, dus een curatieve insteek. Daarentegen wil de bedrijfsarts vooral streven naar een werknemer die weer (langdurig) inzetbaar is voor arbeid.

Onderwijsactiviteiten

Zelfstudie

Probeer eens om te regelen dat je een dag mee mag lopen met een bedrijfsarts. Vaak werken zij voor meerdere bedrijven en kun je dus verschillende aspecten van hun werk observeren. Op die manier krijg je meer inzicht in hun werkzaamheden en kun je eens bespreken hoe zij het overleg met de huisarts ervaren.

Neem bijvoorbeeld eens contact op met een van de Ambassadeurs van de bedrijfsgeneeskunde:

Leergesprek

Houd een leergesprek over arbeid gerelateerde gezondheidsklachten, (langdurige) uitval op werk en de rol van de bedrijfsarts.

Heeft je opleider wel eens overleg met een bedrijfsarts? Wie neemt dan het initiatief? Hoe komt dat overleg tot stand? Wat deel je wel en niet in zo’n gesprek? Vraag je vooraf toestemming aan je patiënt?

Onderwijsprogramma

Vraag je mede-aios om ter voorbereiding eens 1 dag bij te houden hoe veel consulten op het spreekuur te maken hebben met klachten die voortkomen uit werk, of invloed hebben op het uitoefenen van werk.

Maak tijdens de terugkomdag een inventarisatie.
Heb je steeds een duidelijk beeld van wat de patiënt precies voor werk doet? En hoe arbeid en klachten elkaar beïnvloeden?
In welke gevallen zou je het nuttig vinden om overleg te hebben met de bedrijfsarts? Hoe zouden jullie dat dan aanpakken? Wat zijn de voor- en nadelen?

De bouwstenen in de leerlijn maatschappelijk handelen

De leerlijnen

Leerlijn maatschappelijk handelen
Auteur	Wesley van Hout
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
Competentie	5.2 Volgens de regels
Competenties	Maatschappelijk handelen
Leerplek	Leergesprek Onderwijsprogramma Zelfstudie