Preventie en erfelijke ziekten bij een kinderwens: verschil tussen versies

Leerlijn preventie
Auteur	Annemarie Schalkwijk; Louise Nooteboom; Erik Fokke;
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
KBA	9. Kinderwens;
Competentie	Communicatie; Organiseren; Maatschappelijk handelen; Aandachtsgebied diversiteit;
Toepassing	Leergesprek; Praktijkleren;

Huidige versie van 9 jun 2022 om 13:55

Inhoud

1 Relevantie
2 Doelen
3 Onderwijsactiviteiten
4 Achtergrondinformatie bij patiëntbegeleiding

Relevantie

Er zijn verschillende momenten dat je als huisarts te maken krijgt met (pre)conceptiezorg. Denk maar aan bijvoorbeeld het verwijderen van een spiraaltje of ouders met een kinderwens waarbij het zwanger raken nog niet gelukt is. De (pre)conceptiezorg is continu in ontwikkeling. Goede voorlichting is een pre voor een gezonde zwangerschap, bevalling en ontwikkeling van de baby.

Doelen

Je vergaart kennis over preventie in de zwangerschap met betrekking tot
- algemene preventieve maatregelen;
- counseling bij erfelijke risico's.

Onderwijsactiviteiten

Ga na hoe de (pre)conceptiezorg in jouw praktijk geregeld is. Wat gebeurt er bij een zwangerschapsmelding? En na een bevalling? Bespreek dit in een leergesprek.
Zijn er patiënten/families met erfelijke ziekten in je praktijk? Denk aan familiaire borst- of eierstokkanker of neurofibromatose. Zie ook de bouwsteen Erfelijke ziekte in kaart brengen en bespreken. Vraag het jouw opleider of check in het HIS.
- Kun je iets terugvinden over een kinderwens bij deze patiënten?
- Idealiter bespreek je met deze patiënten welke afwegingen zij hebben gemaakt in hun gezinskeuze, maar in afwezigheid van een hulpvraag kun je er ook in je groep over discussiëren met behulp van de risicocommunicatietools (zie Risico's bespreken met de patiënt).

Achtergrondinformatie bij patiëntbegeleiding

voor de zwangerschap

tijdens de zwangerschap

erfelijke risico's

Een prachtig overzicht van alle voor de huisarts relevantie informatie. Deze site is ook gemakkelijk tijdens je spreekuur te gebruiken.
Sommige (ernstige) erfelijke ziektes kun je in de volgende generatie voorkomen door middel van genetische diagnostiek op een embryo. Kijk voor meer informatie hierover op PGT Nederland. PGT staat voor Preïmplantatie Genetische Test.
Zie voor risicocommunicatie ook de bouwsteen Risico's bespreken met de patiënt

Bronnen

De bouwstenen in de leerlijn preventie

De leerlijnen

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{| class="infobox-leerlijn-9"
+{{Header - Leerlijn preventie}}
-! colspan="2" | <span class="infobox-titel">[[Leerlijn preventie]]</span>
+{| class="infobox leerlijn-preventie"
+! {{Titelbalk - Leerlijn preventie}}
 |-
 |'''Auteur'''
-|Annemarie Schalkwijk<br />
+|
-Louise Nooteboom
+{{auteur - Annemarie Schalkwijk}}
+{{auteur - Louise Nooteboom}}
+{{auteur - Erik Fokke}}
 |-
 |'''Stage'''
 |
-[[1e Huisartsstage]]<br />
+{{stage - 1e Huisartsstage}}
-[[Klinische stage]]<br />
+{{stage - 2e Huisartsstage}}
-[[CZ stage]]<br />
-[[GGZ stage]]<br />
-[[2e Huisartsstage]]
 |-
 |'''KBA'''
 |
-[[:Category:KBA 7.1 - Individueel zorgplan|1. Individueel zorgplan]]<br />
+{{KBA 9.9 - Kinderwens}}
-[[:Category:KBA 7.2 - Leefstijl|2. Leefstijl]] <br />
-[[:Category:KBA 7.3 - Preventieve activiteiten|3. Preventieve activiteiten]]<br />
-[[:Category:KBA 7.4 - Opsporen en selecteren|4. Opsporen en selecteren]]<br />
-[[:Category:KBA 7.5 - Programmatische preventie|5. Programmatische preventie]]<br />
-[[:Category:KBA 7.6 - Preventieproject|6. Preventieproject]]<br />
-[[:Category:KBA 7.7 - Bevolkingsonderzoek |7. Bevolkingsonderzoek]]<br />
-[[:Category:KBA 7.8 - Screening |8. Screening]] <br />
-[[:Category:KBA 7.9 - Kinderwens|9. Kinderwens]]
 |-
-|'''Competenties'''
+|'''Competentie'''
-|[[Competentiegebied 1 - Medisch handelen|1. Medisch handelen]]<br />
+|
-[[Competentiegebied 2 - Communicatie|2. Communicatie]]<br />
+{{Competentiegebied 2 - Communicatie}}
-[[Competentiegebied 3 - Samenwerken|3. Samenwerken]]<br />
+{{Competentiegebied 4 - Organiseren}}
-[[Competentiegebied 4 - Organiseren|4. Organiseren]]<br />
+{{Competentiegebied 5 - Maatschappelijk handelen}}
-[[Competentiegebied 5 - Maatschappelijk handelen|handelen]]<br />
+{{Aandachtsgebied - Diversiteit}}
-[[Competentiegebied 6 - Kennis en wetenschap|6. Kennis en wetenschap]]<br />
-[[Competentiegebied 7 - Professionaliteit|7. Professionaliteit]]
 |-
-|'''Leervorm'''
+|'''Toepassing'''
-|Praktijk
+|
-|-
+{{Toepassing - Leergesprek}}
-|'''Datum'''
+{{Toepassing - Praktijkleren}}
-|26-03-2018
 |}
+=== Relevantie ===
+Er zijn verschillende momenten dat je als huisarts te maken krijgt met (pre)conceptiezorg. Denk maar aan bijvoorbeeld het verwijderen van een spiraaltje of ouders met een kinderwens waarbij het zwanger raken nog niet gelukt is. De (pre)conceptiezorg is continu in ontwikkeling. Goede voorlichting is een pre voor een gezonde zwangerschap, bevalling en ontwikkeling van de baby.
+=== Doelen ===
+* Je vergaart kennis over preventie in de zwangerschap met betrekking tot
+** algemene preventieve maatregelen;
+** counseling bij erfelijke risico's.
+=== Onderwijsactiviteiten ===
+* Ga na hoe de (pre)conceptiezorg in jouw praktijk geregeld is. Wat gebeurt er bij een zwangerschapsmelding? En na een bevalling? Bespreek dit in een leergesprek.
+* Zijn er patiënten/families met erfelijke ziekten in je praktijk? Denk aan familiaire borst- of eierstokkanker of neurofibromatose. Zie ook de bouwsteen [[Erfelijke ziekte in kaart brengen en bespreken]]. Vraag het jouw opleider of check in het HIS.
+** Kun je iets terugvinden over een kinderwens bij deze patiënten?
+** Idealiter bespreek je met deze patiënten welke afwegingen zij hebben gemaakt in hun gezinskeuze, maar in afwezigheid van een hulpvraag kun je er ook in je groep over discussiëren met behulp van de risicocommunicatietools (zie [[Risico's bespreken met de patiënt]]).
+=== Achtergrondinformatie bij patiëntbegeleiding ===
+==== voor de zwangerschap ====
+* [https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-preconceptiezorg NHG-Standaard Preconceptiezorg]
+* [https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/zwangerschap-en-kraamperiode NHG-Standaard zwangerschap en kraamperiode]
+* [http://geneesmiddelenbulletin.com/artikel/foliumzuur-en-preventie-van-aangeboren-afwijkingen/ Foliumzuur en preventie van aangeboren afwijkingen]
+* [http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger.aspx Zwanger en gezonde voeding]
+* [https://www.voedingscentrum.nl/nl/zwanger-en-kind/zwanger/gezond-gewicht-en-zwangerschap.aspx Zwanger (worden) en overgewicht]
+* Bouwsteen [[Onvervulde kinderwens]] van [[Leerlijn seksualiteit]].
+==== tijdens de zwangerschap ====
+* [https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/zwangerschap-en-kraamperiode NHG-Standaard zwangerschap en kraamperiode]
+* [http://www.meerovernipt.nl NIPT prenatale test voor trisomie 21, 18, 13]
+* [https://assets.knov.nl/p/557056/none/PDF%20Vakkennis/Samenwerkingsafspraken%20huisarts%20en%20verloskundige.pdf Over de samenwerking tussen huisarts en verloskundige]
+==== erfelijke risico's ====
+* [https://www.huisartsengenetica.nl Een prachtig overzicht van alle voor de huisarts relevantie informatie]. Deze site is ook gemakkelijk tijdens je spreekuur te gebruiken.
+* Sommige (ernstige) erfelijke ziektes kun je in de volgende generatie voorkomen door middel van genetische diagnostiek op een embryo. Kijk voor meer informatie hierover op [https://www.pgtnederland.nl/ PGT Nederland]. PGT staat voor Preïmplantatie Genetische Test.
+* Zie voor risicocommunicatie ook de bouwsteen [[Risico's bespreken met de patiënt]]
+==== Bronnen ====
+* [https://www.nhg.org/ NHG]
+* [http://geneesmiddelenbulletin.com/ Geneesmiddelenbulletin]
+* [http://www.voedingscentrum.nl Voedingscentrum]
+* [https://www.meerovernipt.nl/ NIPT consortium]
+* [https://www.huisartsengenetica.nl/ Huisarts en genetica]
+* [https://www.pgtnederland.nl/ PGT Nederland]
+* [https://www.knov.nl/ KNOV]
+{{Footer - Leerlijn preventie}}

Leerlijn preventie
Auteur	Annemarie Schalkwijk Louise Nooteboom Erik Fokke
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
KBA	9. Kinderwens
Competentie	Communicatie Organiseren Maatschappelijk handelen Aandachtsgebied diversiteit
Toepassing	Leergesprek Praktijkleren