De eerste 1000 dagen

Leerlijn preventie
Auteur	Marieke Kerstens; Esther van Vlaanderen; Marleen Offereins;
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
KBA	5. Programmatische preventie;
Competenties	Samenwerken; Organiseren; Maatschappelijk handelen; Kennis en wetenschap; Professionaliteit; Aandachtsgebied diversiteit; Aandachtsgebied innovatie;
Leerplek	Leergesprek; Praktijkleren; Themaonderwijs; Zelfstudie;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doel
- 2.1 Subdoelen
3 Onderwijsactiviteiten
- 3.1 Voorbereiding door aios en zelfstudie
- 3.2 Het leergesprek
4 Meer informatie
- 4.1 Bronnen

Relevantie

De eerste 1000 dagen van het kind, van bevruchting tot 2 jaar, zijn cruciaal voor de ontwikkeling. Door ouders zo vroeg mogelijk van de juiste adviezen te voorzien en door snel in te grijpen bij beginnende problematiek, kunnen we voorkomen dat er later zwaardere zorg nodig is. Dr. Symone Detmar, hoofd van het TNO programma Gezond veilig en kansrijk opgroeien: "Wij willen kinderen de best mogelijke start geven, zodat ze zich optimaal kunnen ontwikkelen".

Voor het algemene publiek staat op de website De Gezonde Generatie een themapagina Eerste 1000 dagen, met onder meer het informatieve filmpje Het belang van de 1e 1000 dagen op een mensenleven.

Doel

Kennisnemen van bestaande preconceptie zorg en zorg in de eerste levensjaren.

Subdoelen

Advies kunnen geven bij een kinderwens.
Kennisnemen van de mogelijkheden die verloskundigen en gynaecologen hebben voor meer ondersteuning bij zwakke (steun)systemen.
Advies kunnen geven omtrent medicatie en zwangerschap/lactatie.

Onderwijsactiviteiten

Voorbereiding door aios en zelfstudie

In de bouwsteen Preventie en erfelijke ziekten bij een kinderwens vind je een scala aan handige websites.
Bestudeer globaal de NHG-standaard preconceptiezorg
- Hoe kunnen paren zich voorbereiden op het consult? Welke hulpmiddelen bestaan hiervoor?
- Welke algemene adviezen geef je paren die zwanger willen worden?
- Prevalentie van thalassemiedragerschap onder de bevolking van niet-Noord-Europese afkomst is 1 op 15. Wanneer beide ouders drager zijn van een hemoglobinopathie, wat is de kans op een ernstig aangedaan kind?
- Wat is de meest voorkomende en tevens autosomaal recessieve, erfelijke aandoening in Noord-Europa?
- wat adviseer je met betrekking tot prenatale screening? en de consequenties die dit kan hebben voor ouders? https://www.pns.nl/documenten/folder-zwanger
- wist je dat steeds meer zwangeren voor plantaardig onbewerkt eten kiezen? je kunt ze doorverwijzen naar https://gemmanewman.com/learn-more , een plantaardig georiënteerde diëtist in je wijk verwijzen, of een online cursus laten volgen
- algemene voedingsadviezen vind je hier
Extra informatie over farmacokinetiek en dynamiek tijdens zwangerschap.
- Welke fysiologische veranderingen tijdens de zwangerschap kunnen invloed hebben op de farmacokinetische eigenschappen van geneesmiddelen?
Bij TNO worden interventies ontwikkeld om ouders zo vroeg mogelijk te bereiken, bij voorkeur al voor de zwangerschap. Deze interventies worden vervolgens getoetst door het TNO op bruikbaarheid en effectiviteit.
- De-eerste-duizend-dagen-van-het-kind
- CenteringPregnancy en CenteringParenting: nieuwe manier van zorg. Door de zorg interactief en in groepsverband aan te bieden worden de medische controles tijdens de zwangerschap en op het consultatiebureau geïntegreerd met drie belangrijke componenten voor de gezondheid; zelfmanagement, ontwikkeling van kennis en ondersteuning.
- Zoek op hoe CenteringPregnancy en -Parenting in zijn werk gaat. Wat zijn voor- en nadelen? Waar verwijs je een patiënt naartoe?
- Ongunstige opgroei-omstandigheden en risicofactoren kunnen al voor de geboorte of conceptie aanwezig zijn. Onder de noemer Vroeg Erbij innoveert, adviseert en onderzoekt TNO op dit terrein. Dit gebeurt vaak in opdracht van gemeenten, verloskundigen(kringen), kraamzorg en Jeugdgezondheidszorg (JGZ). Noem 3 ongunstige omstandigheden of risico factoren voor kindermishandeling. Stel je vermoed als huisarts dat een jong (aanstaand) gezin hulp nodig heeft, met wie zou je allemaal kunnen samenwerken? Noem er minimaal 3. Bonus: voor wie is de ALPHA-NL opgesteld en waar dient het voor?
Ook bij de overheid staan de eerste 1000 dagen hoog op de agenda; in 2023 wordt 7 miljoen euro geïnvesteerd in het programma Kansrijke Start
De leerlijn zorg voor het kind heeft een bouwsteen gemaakt over kindermishandeling.

Het leergesprek

Bonus: Bekijk samen het filmpje A Healthier Future by Investing in the best Start in Life
- Bespreek wat jullie vinden van het filmpje. Is het relevant voor jullie als huisarts? Vind je dat er voor jullie een taak is weggelegd? Hoe zou je die omschrijven?
Uitdaging: Screen apart van elkaar gedurende 3 minuten deze pagina over voorbereiden op een gezonde zwangerschap.
- Noem nu om beurten een advies/aandachtspunt m.b.t. voorbereiding op een zwangerschap. Wie het eerste niets meer weet te noemen heeft de uitdaging verloren.
Bonus: Bekijk de eerste 10 minuten van deze (schrijnende) video.
- Hoe zouden jullie handelen indien dit echtpaar op het spreekuur verschijnt met een nieuwe kinderwens?

Meer informatie

1001 kritieke dagen
https://deverloskundige.nl/
Geneesmiddelgebruik rondom zwangerschap
Informatie voor zorgverleners van Moeders van Morgen
Artikel in Volkskrant over de gevolgen van de eerste 1000 dagen
Gelijk goed beginnen (Boek!)
https://www.rivm.nl/informatieblad-oplosmiddelen
https://www.lareb.nl/mvm-kennis over medicatie tijdens de zwangerschap

Bronnen

De bouwstenen in de leerlijn preventie

De leerlijnen

Leerlijn preventie
Auteur	Marieke Kerstens Esther van Vlaanderen Marleen Offereins
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
KBA	5. Programmatische preventie
Competenties	Samenwerken Organiseren Maatschappelijk handelen Kennis en wetenschap Professionaliteit Aandachtsgebied diversiteit Aandachtsgebied innovatie
Leerplek	Leergesprek Praktijkleren Themaonderwijs Zelfstudie