Preventie en erfelijke ziekten bij een kinderwens: verschil tussen versies

Leerlijn preventie
Auteur	Annemarie Schalkwijk; Louise Nooteboom; Erik Fokke;
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
KBA	9. Kinderwens;
Competentie	Communicatie; Organiseren; Maatschappelijk handelen; Aandachtsgebied diversiteit;
Toepassing	Leergesprek; Praktijkleren;

Huidige versie van 9 jun 2022 om 13:55

Inhoud

1 Relevantie
2 Doelen
3 Onderwijsactiviteiten
4 Achtergrondinformatie bij patiëntbegeleiding

Relevantie

Er zijn verschillende momenten dat je als huisarts te maken krijgt met (pre)conceptiezorg. Denk maar aan bijvoorbeeld het verwijderen van een spiraaltje of ouders met een kinderwens waarbij het zwanger raken nog niet gelukt is. De (pre)conceptiezorg is continu in ontwikkeling. Goede voorlichting is een pre voor een gezonde zwangerschap, bevalling en ontwikkeling van de baby.

Doelen

Je vergaart kennis over preventie in de zwangerschap met betrekking tot
- algemene preventieve maatregelen;
- counseling bij erfelijke risico's.

Onderwijsactiviteiten

Ga na hoe de (pre)conceptiezorg in jouw praktijk geregeld is. Wat gebeurt er bij een zwangerschapsmelding? En na een bevalling? Bespreek dit in een leergesprek.
Zijn er patiënten/families met erfelijke ziekten in je praktijk? Denk aan familiaire borst- of eierstokkanker of neurofibromatose. Zie ook de bouwsteen Erfelijke ziekte in kaart brengen en bespreken. Vraag het jouw opleider of check in het HIS.
- Kun je iets terugvinden over een kinderwens bij deze patiënten?
- Idealiter bespreek je met deze patiënten welke afwegingen zij hebben gemaakt in hun gezinskeuze, maar in afwezigheid van een hulpvraag kun je er ook in je groep over discussiëren met behulp van de risicocommunicatietools (zie Risico's bespreken met de patiënt).

Achtergrondinformatie bij patiëntbegeleiding

voor de zwangerschap

tijdens de zwangerschap

erfelijke risico's

Een prachtig overzicht van alle voor de huisarts relevantie informatie. Deze site is ook gemakkelijk tijdens je spreekuur te gebruiken.
Sommige (ernstige) erfelijke ziektes kun je in de volgende generatie voorkomen door middel van genetische diagnostiek op een embryo. Kijk voor meer informatie hierover op PGT Nederland. PGT staat voor Preïmplantatie Genetische Test.
Zie voor risicocommunicatie ook de bouwsteen Risico's bespreken met de patiënt

Bronnen

De bouwstenen in de leerlijn preventie

De leerlijnen

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-<br />
+{{Header - Leerlijn preventie}}
-{| class="infobox-leerlijn-preventie"
+{| class="infobox leerlijn-preventie"
 ! {{Titelbalk - Leerlijn preventie}}
 |-
 |'''Auteur'''
 |
-{{auteur - Annemarie Schalkwijk|Annemarie Schalkwijk}}
+{{auteur - Annemarie Schalkwijk}}
-{{auteur - Louise Nooteboom|Louise Nooteboom}}
+{{auteur - Louise Nooteboom}}
-{{auteur - Erik Fokke|Erik Fokke}}
+{{auteur - Erik Fokke}}
 |-
 |'''Stage'''
@@ Regel 20: / Regel 21: @@
 |'''Competentie'''
 |
-{{Competentiegebied 1 - Medisch handelen}}
 {{Competentiegebied 2 - Communicatie}}
 {{Competentiegebied 4 - Organiseren}}
 {{Competentiegebied 5 - Maatschappelijk handelen}}
-{{Competentiegebied 7 - Professionaliteit}}
+{{Aandachtsgebied - Diversiteit}}
 |-
 |'''Toepassing'''
@@ Regel 30: / Regel 30: @@
 {{Toepassing - Leergesprek}}
 {{Toepassing - Praktijkleren}}
-|-
-|'''Trefwoord'''
-|
-Volgt
 |}
 === Relevantie ===
-In deze leeropdracht leer je waar je aan moet denken bij patiënten op het spreekuur met een kinderwens of vroege zwangerschap
+Er zijn verschillende momenten dat je als huisarts te maken krijgt met (pre)conceptiezorg. Denk maar aan bijvoorbeeld het verwijderen van een spiraaltje of ouders met een kinderwens waarbij het zwanger raken nog niet gelukt is. De (pre)conceptiezorg is continu in ontwikkeling. Goede voorlichting is een pre voor een gezonde zwangerschap, bevalling en ontwikkeling van de baby.
 === Doelen ===
-* Kennis vergaren over preventie in de zwangerschap met betrekking tot
+* Je vergaart kennis over preventie in de zwangerschap met betrekking tot
-** Algemene preventieve maatregelen
+** algemene preventieve maatregelen;
-** Counseling bij erfelijke risico's
+** counseling bij erfelijke risico's.
-=== Voorbereiding ===
-==== Voor de zwangerschap ====
+=== Onderwijsactiviteiten ===
-* [https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-preconceptiezorg NHG-Standaard Preconceptiezorg], NHG, 2011
+* Ga na hoe de (pre)conceptiezorg in jouw praktijk geregeld is. Wat gebeurt er bij een zwangerschapsmelding? En na een bevalling? Bespreek dit in een leergesprek.
-* [https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/zwangerschap-en-kraamperiode NHG-Standaard zwangerschap en kraamperiode], NHG, 2015
+* Zijn er patiënten/families met erfelijke ziekten in je praktijk? Denk aan familiaire borst- of eierstokkanker of neurofibromatose. Zie ook de bouwsteen [[Erfelijke ziekte in kaart brengen en bespreken]]. Vraag het jouw opleider of check in het HIS.
-* [http://geneesmiddelenbulletin.com/artikel/foliumzuur-en-preventie-van-aangeboren-afwijkingen/ Foliumzuur en preventie van aangeboren afwijkingen], Geneesmiddelenbulletin, 2005
+** Kun je iets terugvinden over een kinderwens bij deze patiënten?
-* Voeding voor en tijdens de zwangerschap http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger.aspx
+** Idealiter bespreek je met deze patiënten welke afwegingen zij hebben gemaakt in hun gezinskeuze, maar in afwezigheid van een hulpvraag kun je er ook in je groep over discussiëren met behulp van de risicocommunicatietools (zie [[Risico's bespreken met de patiënt]]).
-* Zwanger (worden) en overgewicht http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger/gezond-gewicht-en-zwangerschap.aspx. Kijk hiervoor ook eens in het [http://wiki.hovumc.nl/display/preventie/Ondersteuning+en+achtergrondinformatie+over+voeding+en+gewicht+in+de+spreekkamer overzicht over overgewicht] elders in deze wiki.
-==== Tijdens de zwangerschap ====
+=== Achtergrondinformatie bij patiëntbegeleiding ===
-* [https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/zwangerschap-en-kraamperiode NHG-Standaard zwangerschap en kraamperiode], NHG, 2015
+==== voor de zwangerschap ====
-* NIPT prenatale test voor trisomie 21, 18, 13: http://www.meerovernipt.nl
+* [https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-preconceptiezorg NHG-Standaard Preconceptiezorg]
-* Over de samenwerking tussen huisarts en verloskundige
+* [https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/zwangerschap-en-kraamperiode NHG-Standaard zwangerschap en kraamperiode]
+* [http://geneesmiddelenbulletin.com/artikel/foliumzuur-en-preventie-van-aangeboren-afwijkingen/ Foliumzuur en preventie van aangeboren afwijkingen]
+* [http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger.aspx Zwanger en gezonde voeding]
+* [https://www.voedingscentrum.nl/nl/zwanger-en-kind/zwanger/gezond-gewicht-en-zwangerschap.aspx Zwanger (worden) en overgewicht]
+* Bouwsteen [[Onvervulde kinderwens]] van [[Leerlijn seksualiteit]].
-==== Erfelijke risico's ====
+==== tijdens de zwangerschap ====
-* Op deze site vind je een prachtig overzicht van alle voor de huisarts relevantie informatie. Deze site is ook gemakkelijk tijdens je spreekuur te gebruiken: [http://www.huisartsengenetica.nl www.huisartsengenetica.nl]
+* [https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/zwangerschap-en-kraamperiode NHG-Standaard zwangerschap en kraamperiode]
-* Sommige (ernstige) erfelijke ziektes kun je in de volgende generatie voorkomen door middel van genetische diagnostiek op een embryo. Kijk voor meer informatie hierover op https://www.pgdnederland.nl/
+* [http://www.meerovernipt.nl NIPT prenatale test voor trisomie 21, 18, 13]
-* Zie voor risico-communicatie ook het onderdeel "[http://wiki.hovumc.nl/display/preventie/Risico+Communicatie Hoe maak ik risico's begrijpelijk voor mijn patient?]"
+* [https://assets.knov.nl/p/557056/none/PDF%20Vakkennis/Samenwerkingsafspraken%20huisarts%20en%20verloskundige.pdf Over de samenwerking tussen huisarts en verloskundige]
-=== Bouwsteen 1 ===
+==== erfelijke risico's ====
-* Ga na hoe de (pre) conceptiezorg in jouw praktijk geregeld is. Wat gebeurt er bij een zwangerschapsmelding? En na een bevalling? Bespreek dit in een leergesprek.
+* [https://www.huisartsengenetica.nl Een prachtig overzicht van alle voor de huisarts relevantie informatie]. Deze site is ook gemakkelijk tijdens je spreekuur te gebruiken.
+* Sommige (ernstige) erfelijke ziektes kun je in de volgende generatie voorkomen door middel van genetische diagnostiek op een embryo. Kijk voor meer informatie hierover op [https://www.pgtnederland.nl/ PGT Nederland]. PGT staat voor Preïmplantatie Genetische Test.
+* Zie voor risicocommunicatie ook de bouwsteen [[Risico's bespreken met de patiënt]]
-=== Bouwsteen 2 ===
+==== Bronnen ====
-* Zijn er patienten/families met erfelijke ziekten in je praktijk? Vraag het je HAO of check in je HIS. Denk aan familiaire borst of eierstokkanker of neurofibromatose.
+* [https://www.nhg.org/ NHG]
-* Ga na of je iets terug kunt vinden over een kinderwens bij deze patienten
+* [http://geneesmiddelenbulletin.com/ Geneesmiddelenbulletin]
-* Idealiter bespreek je met deze patienten welke afwegingen zij hebben gemaakt in hun gezinskeuze, maar in afwezigheid van een hulpvraag kun je er ook in je groep over discussieren met behulp van de risico-communicatie tools.
+* [http://www.voedingscentrum.nl Voedingscentrum]
+* [https://www.meerovernipt.nl/ NIPT consortium]
+* [https://www.huisartsengenetica.nl/ Huisarts en genetica]
+* [https://www.pgtnederland.nl/ PGT Nederland]
+* [https://www.knov.nl/ KNOV]
 {{Footer - Leerlijn preventie}}

Leerlijn preventie
Auteur	Annemarie Schalkwijk Louise Nooteboom Erik Fokke
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
KBA	9. Kinderwens
Competentie	Communicatie Organiseren Maatschappelijk handelen Aandachtsgebied diversiteit
Toepassing	Leergesprek Praktijkleren