Ontwikkelplan: verschil tussen versies

a. Ontwikkelplan gericht op innovatie van de praktijk
Wat is er aan het veranderen en wat betekent dat mogelijk voor het beroep van huisarts? Doel is te komen tot een kritisch onderzoekende houding waarmee je breder kijkt naar de eigen praktijk en mogelijke verbeteringen/ontwikkelingen ziet die daar doorgevoerd kunnen worden. Het ontwikkelplan is één van de manieren om met het vak van de toekomst bezig te zijn. Het ontwikkelplan wordt gezien als een tool je te verdiepen in zaken die overstijgend zijn aan medisch inhoudelijke zaken.

Aanpak
Keuze van onderwerp. De huisartspraktijk van de toekomst zal er flink anders uit gaan zien dan we gewend zijn. In onderstaande figuur is een globaal overzicht gegeven van de meest actuele en relevante ontwikkelingen in deze tijd. Je kiest een ontwikkeling die jou aanspreekt en/of waaraan in de opleidingspraktijk duidelijke behoefte is.

Figuur 1. Schets van innovatieve ontwikkelingen.

Innoveren is een creatieve en visionaire activiteit. Beperk de grootte van je onderwerp of sluit aan bij reeds ingang gezette innovaties. Realiseer je dat slechts 10 – 20% van de innovatieve ideeën de eindstreep haalt. Dit heeft niets met slagen/falen te maken, maar is inherent aan het proces van innoveren. Ook niet geslaagde innovaties leveren een belangrijke bijdrage aan de toekomst van het vak. In deze vorm van ontwikkelplan gaat het met name om visievorming.

b. Ontwikkelplan gericht op schil buiten de praktijk
De praktijk opereert niet op zichzelf maar werkt samen met een apotheek, fysiotherapeuten, wijkverpleging, etc. De praktijk zit in een netwerk van organisaties waartoe zij zich moet verhouden:

• dicht bij de praktijk zoals hagro, wijkteam of zorggroep.
• verder weg van de praktijk zoals academische netwerken, welzijnsorganisaties, regio-organisaties, behandelcentra (anderhalve lijn), LHV etc.

Deze opdracht biedt ook de kans om eens een kijkje te nemen buiten de praktijk of om te kijken hoe de samenwerking met andere zorgaanbieders en/of organisaties kan verbeteren. Dit kan in de vorm van een stage of je kiest een onderwerp dat buiten de praktijk uitgewerkt moet worden (denk aan betere samenwerking met thuiszorg, apotheek of gemeente, werken in de anderhalve lijn, vormgeven van scholing etc.).

c. Ontwikkelplan gericht op besturen
Met de toename van de complexiteit van de zorg, de wens om meer wijk en regionaal te ontwikkelen, wordt er meer gevraagd van de regievaardigheden van (een deel) van de huisartsen. De belangrijkste innovaties zullen vorm worden gegeven door landelijke en regionale huisartsorganisaties. Dit brengt ook bestuurlijk werk met zich mee. Het is van belang dat huisartsen zich bezighouden met de condities die het mogelijk maken het vak verder vorm te geven. Als je je wilt ontwikkelen op dit vlak dan kun je denken aan:

• Een jaar meedraaien met een HAGRO- of regionaal bestuur.
  

Hoe wordt in deze gremia omgegaan met het thema innovatie? Mogelijke inhoud: voorbereiden van de vergadering. Deelnemen aan de vergadering. Optie: eigen notitieschrijven over een innovatief onderwerp en dit presenteren.

• Het organiseren en/of voorzitten van een multidisciplinair overleg.
  

Het wijkgericht werken is sterk in ontwikkeling. Wat is de inbreng van de huisartsgeneeskunde? Mogelijke inhoud: Al na gelang de mogelijkheden kun je een jaar lang de multidisciplinaire overleggen op de praktijk voorbereiden en eventueel voorzitten.

• Bestuurlijk werk in commissies, werkgroepen, overleg huisarts-gemeente etc.
  

Uiteraard zijn genoemde voorbeelden afhankelijk van locale mogelijkheden en medewerking.

Fase 1 - Brainstorm
Naar aanleiding van eigen visie op de toekomst, eigen observaties, gesprekken in de praktijk met opleider en medewerkers of ideeën die jou aangereikt zijn op de terugkomdag, kom je tot op een mogelijk onderwerp voor het ontwikkelplan. Waar krijg je zelf energie van?
Fase 2 - Quickscan
De quickscan is bedoeld om de wenselijkheid, haalbaarheid en uitvoerbaarheid van een plan in korte tijd te onderzoeken. Gekeken kan worden naar de volgende aspecten:

• Waarom is het leuk hier energie in te steken?
• Op welk probleem moet het plan een oplossing geven?
• Wat is de relevantie van het onderwerp in het kader van praktijk van de toekomst?
• Inschatting aan motivatie medewerkers en mogelijke weerstanden (indien van toepassing).
• Haalbaarheid in omvang en tijd.
• Aansluiting bij reeds bestaand verbetertraject of betreft het een nieuwe innovatie?
  

Fase 3 - Op basis van de quickscan kies je voor het plan of verwerp je je plan
Kies je voor dit plan, ga dan verder met fase 4. Bij afwijzing van het verbeterplan begin je weer bij fase 1 en neem je een nieuw idee onder de loep.
Fase 4 - Het plan uitwerken en beschrijven

• Formuleren van de doelstelling
• Formuleren van concrete resultaten.
• Verdiepen van de analyse, reeds in gang gezet in de Quick scan.
• Bepalen van de reikwijdte van het plan. Beperken van de omvang tot behaalbare porties. Je kunt ook kiezen voor een deelproject uit een groter geheel.
• Communicatie, participatie en delegatie. Hoe licht ik de praktijkmedewerkers in? Op welke manier wil ik dat ze participeren en hoe bereik ik dat? Welke onderdelen van het project delegeer ik? Hoe ga ik om met weerstanden en tegenstrijdige belangen?
• Beschrijving van het implementatietraject.
• Beschrijving tijdspad en tijdsinvestering (ook van medewerkers). Is die tijd er?
• Bereken de kosten van het plan en beschrijf mogelijke financiële gevolgen (indien aanwezig) voor de praktijk.
• Deze fase eindigt met het bespreken en een akkoord van je docent en opleider. Gebruik ook de feedback van je andere collega’s op de terugkomdag.

Fase 5 - Voer het plan uit en meet/beschrijf de resultaten
Fase 6 - Vergelijk de resultaten met de doelstelling en pas zo nodig het plan aan
Beschrijf de resultaten. Komen ze overeen met de initieel geformuleerde te verwachten resultaten? Zo nee, waarom niet?
Let wel: bij innovatie is de uitkomst per definitie onzekerder en zijn de resultaten meestal anders dan verwacht. Het niet behalen van resultaten is dus ook een belangrijk resultaat! Verslaglegging van het verbeterplan, proces en resultaten en presentatie op de terugkomdag.
Fase 7 - Vraag je af of de resultaten goed geborgd zijn

Figuur 2. Visualisatie proces ontwikkelplan, inclusief de Deming-Cirkel (Plan-Do-Check-Act).