Wat verstaan we onder preventie
| Leerlijn preventie | |
|---|---|
| Auteur | |
| Stage | |
| KBA |
Overall |
| Competentie |
Overall |
| Toepassing | |
Inhoud
Relevantie
De rol van de huisarts in preventie neemt toe. We richten ons hierbij voornamelijk op de patiëntgerichte preventie. Patiëntgerichtheid betekent communiceren met de patiënt (zie ook leerlijn communicatie). Daarnaast vereist patiëntgerichte preventie een andere attitude dan ziekte- en vraaggericht werken volgens het consultmodel. Patiëntgerichte preventie vraagt specifieke medisch-inhoudelijke en communicatieve expertise.
Steeds vaker komen huisartsen in beeld bij het voorkomen van ziekte en/of gezondheidsproblemen bij personen met één of meerdere determinanten van ongezondheid. Een dergelijke taak op het gebied van de selectieve preventie kunnen huisartsen alleen succesvol gezamenlijk en wijkgericht oppakken bij een goed gedefinieerde samenwerking met andere betrokken partijen, zoals lokale overheden, zorgverzekeraars, publieke gezondheidszorg, scholen, etc.
Vormen van preventie, ingedeeld naar doelgroep
| Universele preventie | Preventie gericht op de gehele bevolking. |
| Selectieve preventie | Preventie voor bevolkingsgroepen die een verhoogd risico lopen op de ontwikkeling van een ziekte, maar nog niet geïndiceerd zijn voor preventieve interventies. |
| Geïndiceerde preventie | Preventie gericht op een specifieke groep mensen met verhoogd risico op een ziekte, die nog geen last hebben van een gezondheidsprobleem. |
| Zorggerelateerde preventie | Het voorkomen van verslechtering, complicaties en beperkingen bij mensen die al gezondheidsproblemen hebben. |
bron: NHG / LHV Toekomstvisie Huisartsenzorg - Moderniseren naar menselijke maat Huisartsenzorg in 2022, Hoofdstuk 3. Preventie
Onderwijsactiviteit
- Wat vind jij eigenlijk van preventietaken als huisarts?
- Ga in gesprek met je opleider over zijn of haar visie.
- Bespreek op de terugkomdag preventie in het algemeen en jouw rol als huisarts.
Je kunt bij het ontwikkelen van een eigen visie ook gebruik maken van andere bouwstenen binnen deze leerlijn.
- H&W-artikel Preventie: een taak van de huisarts? (met bijbehorende podcast).
- Als je je verdiept in de preventieparadox, denk je er dan anders over?
De preventieparadox
Preventieprogramma’s voor de hele bevolking zijn op macro niveau gezien effectiever dan acties die gericht zijn op mensen met een verhoogd risico. Het rendement van effectieve preventie is echter voor het individu gering.
De preventieparadox is dan deze schijnbare tegenstelling dat preventieve maatregelen op bevolkingsniveau een grotere gezondheidswinst opleveren, maar relatief weinig - en zelfs zonder zekerheid - voor het afzonderlijke individu.
Na het doornemen van onderstaande bronnen
- heb je inzicht in het verschijnsel preventieparadox;
- ben je je bewust van jouw invloed als huisarts op de individuele preventie;
- begrijp je de werking tussen preventie op bevolkingsniveau en in de spreekkamer;
- denk je na over je eigen visie hoe je deze kennis inzet in je werk als huisarts.
Bekijk onderstaande bronnen, en bedenk vragen die je in de groep zou kunnen bespreken. Denk ook aan relevante thema's uit het huidige debat, bijvoorbeeld de rol van preventieve maatregelen bij de corona pandemie.
- https://www.theguardian.com/world/2020/apr/26/virologist-christian-drosten-germany-coronavirus-expert-interview
- https://theconversation.com/a-strange-paradox-the-better-we-manage-to-contain-the-coronavirus-pandemic-the-less-we-will-learn-from-it-135268
- Eerste omschrijving verschijnsel preventieparadox; Sir Geoffrey Rose. 1981. ‘Strategy of prevention: lessons from cardiovascular disease’. British Medical Journal, 282, 1847-1851.
- Rose revisited; 2001. https://web.archive.org/web/20060621190144/http://ije.oxfordjournals.org/cgi/content/full/30/3/442
- Epidemiologische benadering en schattingen van effect preventieparadox. Louise Gunning-Schepers. 1998 Dwalingen in de methodologie. De preventieparadox: weinigen met hoog risico versus velen met matig risico
- Lees mee met de discussie op H&W; link naar oorspronkelijke artikel te vinden in https://www.henw.org/artikelen/preventieparadox-ingezonden
- Prevention Paradox: Why We are Failing to Prevent Disease, Uitgelegd in een paar minuten (3.26min)