Psychotherapeutische interventies - G-schema

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers; Young-Kon Lambeck;
Stage	GGZ stage; 2e Huisartsstage;
KBA	2. Angst- en stemmingsklachten; 3. Acute psychiatrie; 5. Verslaving; 7. Persoonlijkheidsstoornissen;
Competenties	Medisch handelen; Communicatie;
Leerplek	Zelfstudie; Praktijkleren; Onderwijsprogramma;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doelen
3 Gebruiksaanwijzing
4 Onderwijsactiviteit 1 - Voorbereiding voor de TKD
5 Onderwijsactiviteit 2 - Onderwijs door docent op TKD
- 5.1 Bronnen

Relevantie

Huisartsen krijgen op het spreekuur veel te maken met psychische problemen en vinden dat vaak lastig omdat ze niet goed weten hoe te handelen. Een aantal gespreksvaardigheden en psychotherapeutische interventies zijn, in aangepaste vorm, ook door de huisarts gemakkelijk in te zetten tijdens een consult.

De POHGGZ gebruikt verschillende gespreksvaardigheden en psychotherapeutische interventies tijdens gesprekken met patiënten. Omdat de huisarts zijn POHGGZ moet (kunnen) superviseren is het nuttig weet te hebben van de methodieken die de POHGGZ gebruikt. Het zijn interventies die in aangepaste vorm een hele nuttige aanvulling op het arsenaal zijn bij de behandeling van tal van somatische cq. chronische aandoeningen.

Doelen

De aios kennis laten maken met de principes van de ‘RET’-manier van werken.
De aios weet dat RET een breder toepassingsgebied heeft dan psychische problemen in engere zin. Het kan ook bij de begeleiding van chronische aandoeningen ingezet worden.
De aios kan (elementen van) RET toepassen in de spreekuur-context.

Gebruiksaanwijzing

Onderwijsactiviteit 1 en 2 vormen samen één geheel. Zoals aangegeven vormt onderwijsactiviteit 1 een voorbereiding op het onderwijs uit onderwijsactiviteit 2 dat door een docent gegeven kan worden op de TKD. Het onderwijs van de presentatie richt zich op psychotherapeutische interventies, maar met name op de RET. Hiermee zal dus ook geoefend gaan worden.

Onderwijsactiviteit 1 - Voorbereiding voor de TKD

Aios inventariseren, in de twee weken voorafgaand aan het onderwijs, alle vragen die ze hebben over dit onderwerp (psychotherapeutische interventies, gespreksvaardigheden).
Vragen worden meegenomen bij de voorbereiding van het onderwijs.
Aios lezen het artikel ‘Recente ontwikkelingen in de psychotherapie’ uit H&W, mei 2014, Marcus Huijbers en Harm van Marwijk.
Aios bekijken het volgende filmpje op Youtube:

Aios neemt casus mee, hetzij iets uit eigen leven waar ze tegen aanlopen of een patiënt.

Onderwijsactiviteit 2 - Onderwijs door docent op TKD

Maak gebruik van de volgende presentatie, Psychotherapeutische interventies voor de huisarts, door Anouk Bogers.
Kijk hoe je de informatie uit de presentatie eigen maakt en waarop je nadruk wil leggen. Hieronder staat uitgelegd hoe het onderwijs er zou kunnen uitzien aan de hand van de presentatie.

Presentatie Rationeel Emotieve Therapie

50 minuten met 1 ronde gespreksvoering

Doel van onderwijs: CGT toelichten (3 min)
- Je kan hier de aios vragen om in tweetallen te bedenken welke cognitieve therapeutische interventies ze kennen voor de meest voorkomende psychische klachten die ze tegen komen. In tweetallen laten brainstormen per soort en aard klachten. De verschillende categorieën hangen aan de muur. Aios plakken met geeltjes de soorten therapieën bij de soort klacht. Doel: Opwarming en kijken welke kennis reeds aanwezig is.
Overzichtsschema: beleid op flap of bord toelichten (4 min)
Toespitsen op RET schema (20 minuten)
- RET sheet (A, B,C schema)
- Filmpje gedachten uitpluizen (kan ook aan patiënt getoond worden)
- G-schema en G-filmpje 3 minuten van Vcgt (3 minuten, 27 sec)
- Gedachtencheck
Nu kan de presentatie los worden gelaten. 20 minuten: G-schema oefening met eigen casuïstiek in drietallen. 1 huisarts, 1 patiënt, 1 observator (observeert met behulp van observatieformulier (toelichten = stappen in het gesprek)). Gesprek 10 minuten. Nabespreken ook 10 minuten. Terugblik huisarts eerst, dan patiënt en dan observator geeft feedback.
Plenair opbrengst bespreken (5 minuten). Eventueel nog een ronde verder gaan.
Volgende benodigdheden zijn fijn om in de buurt hebben bij het oefenen van de gespreksvaardigheden:
- Presentatie Psychotherapeutische interventies door de huisarts (zie bronnen)
- Flap schema (zie bijlage)
- Kopieën G oefening
- Kopieën Toets piekergedachten
- Casuïstiek aios ter voorbereiding vragen
- Boekje 'Beren op de weg, spinsels in je hoofd'

Bronnen

Websites

Artikelen

Els Wiegant, RET helpt huisarts en patiënt om ware probleem te herkennen, november 2014
Marcus Huibers, Harm van Marwijk, Recente ontwikkelingen in de psychotherapie, mei 2014

Boeken

Beren op de weg, spinsels in je hoofd, Theo IJzermans e.a. (RET), 2013
Oplossingsgericht coachen , Insoo Kim Berg en Peter Szabo, 2009

Powerpoint presentatie

Psychotherapeutische interventies voor de huisarts, Anouk Bogers

De bouwstenen in de leerlijn psychische klachten

De leerlijnen

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers Young-Kon Lambeck
Stage	GGZ stage 2e Huisartsstage
KBA	2. Angst- en stemmingsklachten 3. Acute psychiatrie 5. Verslaving 7. Persoonlijkheidsstoornissen
Competenties	Medisch handelen Communicatie
Leerplek	Zelfstudie Praktijkleren Onderwijsprogramma