Psychotherapeutische interventies - Oplossingsgericht werken

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers; Young-Kon Lambeck;
Stage	1e Huisartsstage; GGZ stage; 2e Huisartsstage;
KBA	1. Spanningsklachten; 2. Angst- en stemmingsklachten; 3. Acute psychiatrie; 5. Verslaving; 6. Psychotrauma; 7. Persoonlijkheidsstoornissen;
Competenties	Medisch handelen; Communicatie;
Leerplek	Praktijkleren; Onderwijsprogramma; Zelfstudie;

Relevantie

Op het spreekuur krijg je veel te maken met psychische problemen; huisartsen vinden dat vaak lastig omdat ze niet goed weten hoe te handelen. Een aantal gespreksvaardigheden en psychotherapeutische interventies zijn, in aangepaste vorm, gemakkelijk in te zetten tijdens een consult.

De POH-GGZ gebruikt verschillende gespreksvaardigheden en psychotherapeutische interventies tijdens gesprekken met patiënten. Omdat de huisarts de POH-GGZ moet (kunnen) superviseren is het nuttig weet te hebben van die methodieken.

Doelen

Je maakt kennis met de principes van oplossingsgericht werken.
Je weet dat oplossingsgericht werken een breder toepassingsgebied heeft, bijvoorbeeld bij de begeleiding van chronische aandoeningen.
Je kunt (elementen van) oplossingsgericht werken toepassen in de context van het spreekuur.
Je oefent in een rollenspel.

Gebruiksaanwijzing

Deze bouwsteen bevat twee losstaande onderwijsactiviteiten. Onderwijsactiviteit 1 moedigt a.d.h.v. de gegeven informatie en het te kijken filmpje aan tot een discussie tijdens bijvoorbeeld een terugkomdag. Onderwijsactiviteit 2 bevat een presentatie die idealiter door een docent eigen wordt gemaakt, waarna deze tijdens de terugkomdag besproken kan worden en geoefend kan worden met interventies. Aios kunnen een meegebrachte casus inbrengen (eventueel die uit onderwijsactiviteit 1) over iets waar ze tegenaanlopen bij patiënten.

Onderwijsactiviteit 1: Voorbereiding/Huiswerk AIOS vóór de TKD

Inventariseer, in de twee weken voorafgaand aan het onderwijs, welke vragen je hebt over dit onderwerp.
Vragen vooraf aan docent(en) doorgeven.
Lees het artikel: Oplossingsgericht werken in de huisartspraktijk.
Neem casus mee; iets waar je tegenaan loopt in jouw eigen leven of bij een patiënt.
Bekijk onderstaand filmpje:

Onderwijsactiviteit 2: Onderwijs door docent op TKD

Presentatie met theorie/uitwerking
Gespreksvaardigheden oefenen
- Rollenspel oplossingsgericht werken (20 minuten)
  - Gewenste situatie uitvragen
  - Schaalvragen stellen
  - Vragen naar succesfactoren
  - Vragen naar wat werkt
  - Maken van plan voor een eerstvolgende kleine stap
- Observator observeert m.b.v. observatieformulier (toelichten = stappen in het gesprek. Gesprek 10 minuten. Terugblik HA eerst, dan patiënt en dan feedback observator).

Benodigdheden

Presentatie oplossingsgericht werken
Flap schema (volgt, red)
A4-tje met informatie over: De Wondervraag
A4-tje met informatie over: Oplossingsgerichte vragen

De Wondervraag
De Wondervraag is een techniek uit de oplossingsgerichte therapie. Het kan zo worden samengevat:
“Ik heb een beetje een vreemde vraag. Stel nu, dat je straks naar huis gaat en je maakt je dag af zoals je dat al van plan was. Je gaat naar huis, doet nog wat ter ontspanning en gaat dan naar bed. Je woelt misschien nog even voordat je in slaap valt, maar na verloop van tijd lukt het toch. En terwijl je slaapt, voltrekt zich een wonder. Een wonder waardoor al de problemen waarvoor je hier bent, in één klap zijn verdwenen.

Waar zou je ’s ochtends aan merken dat dit wonder zich voltrokken heeft?
Wat zouden de mensen om je heen merken?
Wat zou er allemaal anders zijn?

Extra literatuur/informatie

Oplossingsgerichte vragen door Fredrike Bannink
Positieve gezondheidszorg door Fredrike Bannink en Pieter Jansen
Oplossingsgericht coachen door Insoo Kim Berg en Peter Szabó

Extra video's/podcast's

Podcast een lichter spreekuur: oplossingsgericht werken in de HA-praktijk

Bronnen

De bouwstenen in de leerlijn psychische klachten

De leerlijnen

Leerlijn psychische klachten
Auteur	Anouk Bogers Young-Kon Lambeck
Stage	1e Huisartsstage GGZ stage 2e Huisartsstage
KBA	1. Spanningsklachten 2. Angst- en stemmingsklachten 3. Acute psychiatrie 5. Verslaving 6. Psychotrauma 7. Persoonlijkheidsstoornissen
Competenties	Medisch handelen Communicatie
Leerplek	Praktijkleren Onderwijsprogramma Zelfstudie