Even afwachten - een kijkje in het hoofd van de huisarts

Leerlijn korte episode zorg
Auteur	Dick Walstock;
Stage	1e Huisartsstage; 2e Huisartsstage;
KBA	4. Behandeling en beleid;
Competentie	Medisch handelen; Communicatie;
Leerplek	Onderwijsprogramma; Paralleldag; Praktijkleren; Zelfstudie;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doel
3 Gebruiksaanwijzing
4 Onderwijsactiviteiten
- 4.1 Bronnen

Relevantie

Wie zegt het niet tegen zijn patiënten? ‘Ik stel voor dat we even afwachten’. Het lijkt zo’n gemakkelijk advies, het komt er achteloos uit en kost niks. Maar, herken je ook de wat ontevreden geluiden soms, op een verjaardag bijvoorbeeld: . . . ja, de huisarts deed niks, ik moest maar afwachten zei de huisarts.

Wat dóe je als huisarts eigenlijk als je voorstelt om af te wachten?

Deze documentaire 'Even afwachten, een kijkje in het hoofd van de huisarts ' is - hoewel gemaakt voor ‘leken’ - ook voor de professional de moeite waard. Een vijftal huisartsen vertelt hoe ze risico’s afwegen en twijfelen, maar toch beslissingen nemen, en het aandurven om het even aan te zien. Waarom vraagt een huisarts ‘wat denkt u er zelf van?’ Welke rol speelt ‘vertrouwen’ in de spreekkamer? Ook wetenschappelijk onderzoek dat gedaan is naar het denkproces van de huisarts komt aan de orde.

Al met al een uniek kijkje in het hoofd van de huisarts.

Doel

Reflectie op de term ‘even afwachten’, dekt deze term de lading eigenlijk wel?
Hoe kun je (ook als AIOS, tijdelijk in een praktijk) vertrouwen winnen van een patiënt?
Reflectie op en discussie over een aantal belangrijke huisartsgeneeskundige thema’s, zoals de hulpvraag, benutten van de tijd, het belang van L.O. naast de anamnese, onzekerheid en twijfel.
AIOS inspireren door ervaren huisartsen over hun manier van denken te laten vertellen.

Gebruiksaanwijzing

De documentaire kan op verschillende manieren ingezet worden. Thuis, individueel kijken, of juist gezamenlijk op de onderwijsdag. Ook is de documentaire heel goed te gebruiken in combinatie met onderwijs over ‘klinisch redeneren’. De documentaire levert voldoende stof op om erna te discussiëren en uit te wisselen over een aantal thema’s (zie hieronder).

De ervaring heeft geleerd dat inleiding, bekijken documentaire en nabespreking ongeveer 1 uur duurt, met uitloop naar 1¼ uur.

Onderwijsactiviteiten

Inleiding eventueel en bekijk daarna gezamenlijk de documentaire (duurt 25 minuten).
Begin met in groepjes van 2-3 te laten reflecteren:
- Wat heeft je geraakt? Wat was nieuw voor u? Welke vragen riep het op?
- Wat zouden patiënten hieruit (kunnen) halen?
De documentaire gaat o.a. over (deelaspecten van) het ‘klinisch redeneren’. Welke elementen daarvan komen langs?
Hieronder nog een aantal vragen volgen die als kapstok kunnen dienen voor discussie:
- De documentaire laat ervaren huisartsen aan het woord: wat is het verschil met jullie, nog onervaren (huis)artsen?
- Als AIOS heb je (meestal) nog geen vertrouwen opgebouwd bij de patiënt. Wat zijn de gevolgen daarvan?
  - Geeft dat meer onzekerheid/twijfel? => Meer diagnosticeren vanuit systematiek en minder obv patronen.
  - Patiënten geven aan dat vertrouwen tijd nodig heeft om te groeien. Hoe kun je, ook als je ergens maar kort werkt, vertrouwen winnen van de patiënt?

- Hoe ga je nu voortaan de vraag ‘wat denkt u er zelf van’ stellen?
- Indrukwekkende aantallen worden er genoemd, 220 symptomen, 400 veel voorkomende en 8000 zeldzame aandoeningen. Hoe ga je als (beginnende) huisarts daar mee om?
- Waarom zouden er zoveel beelden van L.O. in de documentaire te zien zijn?
  - => Naast de anamnese is het lichamelijk onderzoek erg belangrijk voor een gedegen medische besluitvorming en om het vertrouwen van de patiënt te winnen.

- Wat is het verschil tussen onzekerheid en twijfel? Wat heb je als (beginnende) AIOS hieraan?
  - Onzekerheid is niet weten wat te doen… (Hélp!). Twijfel (het woord stamt af van twéé) betekent ‘zal ik dít doen of dát?’, en dat is heel wat anders.

- Het belang van semantiek: ‘Even afwachten’ versus ‘nauwgezet volgen’ Welke woorden ga je zelf voortaan gebruiken? Hoe kun je als AIOS, als waarnemer, als dienstdoend arts (dwz zónder langdurige relatie met de patiënt) vertrouwen wekken?
  - Luister goed, neem serieus, doe goed L.O., goede uitleg, gebruik positieve termen bij uitleg, zeg wat het níet is, etc.

- Hoe kun je goed gebruik maken van de tijd?

Bronnen

Documentaire 'Even afwachten, een kijkje in het hoofd van de huisarts '

De bouwstenen in de leerlijn korte episode zorg

De leerlijnen

Leerlijn korte episode zorg
Auteur	Dick Walstock
Stage	1e Huisartsstage 2e Huisartsstage
KBA	4. Behandeling en beleid
Competentie	Medisch handelen Communicatie
Leerplek	Onderwijsprogramma Paralleldag Praktijkleren Zelfstudie