Dehydratie bij ouderen: verschil tussen versies
Uit Wiki HOVUmc
(link aangepast) |
|||
| (5 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 7: | Regel 7: | ||
|'''Auteur''' | |'''Auteur''' | ||
| | | | ||
| − | + | {{Auteur - Anouk Meijer}} | |
| − | + | {{Auteur - Vivian Kenter}} | |
{{Auteur - Niek van Asperen}} | {{Auteur - Niek van Asperen}} | ||
|- | |- | ||
| Regel 28: | Regel 28: | ||
|'''Leerplek''' | |'''Leerplek''' | ||
| | | | ||
| + | {{Toepassing - Huisartsenpost}} | ||
{{Toepassing - Leergesprek}} | {{Toepassing - Leergesprek}} | ||
| + | {{Toepassing - Praktijkleren}} | ||
{{Toepassing - Zelfstudie}} | {{Toepassing - Zelfstudie}} | ||
| + | |||
|} | |} | ||
=== Relevantie === | === Relevantie === | ||
| Regel 35: | Regel 38: | ||
Dehydratie, of uitdroging, leidt bij ouderen tot een verhoogd risico op morbiditeit en mortaliteit. Het is ook een belangrijke aanleiding voor extra ziekenhuisopnames. Dehydratie komt vaak voor bij ouderen met infecties, maar wordt ook gezien tijdens langdurige periodes van hete buitentemperaturen (hittegolven), waarvan verwacht wordt dat ze in de Westerse wereld steeds meer zullen voorkomen. Ouderen zijn meer kwetsbaar voor uitdroging dan jongeren. Dit hangt samen met de veranderingen, die als gevolg van het normale verouderingsproces, in de water- en zouthuishouding optreden. Bij kwetsbare ouderen thuis en in instellingen, die veelal gekenmerkt worden door diverse stoornissen (co-morbiditeit), beperkingen en handicaps én die bovendien vaak veel medicijnen gebruiken (polyfarmacie), versterken deze factoren niet zelden de genoemde normale fysiologische veranderingen, waardoor hun risico op dehydratie alleen maar groter wordt. | Dehydratie, of uitdroging, leidt bij ouderen tot een verhoogd risico op morbiditeit en mortaliteit. Het is ook een belangrijke aanleiding voor extra ziekenhuisopnames. Dehydratie komt vaak voor bij ouderen met infecties, maar wordt ook gezien tijdens langdurige periodes van hete buitentemperaturen (hittegolven), waarvan verwacht wordt dat ze in de Westerse wereld steeds meer zullen voorkomen. Ouderen zijn meer kwetsbaar voor uitdroging dan jongeren. Dit hangt samen met de veranderingen, die als gevolg van het normale verouderingsproces, in de water- en zouthuishouding optreden. Bij kwetsbare ouderen thuis en in instellingen, die veelal gekenmerkt worden door diverse stoornissen (co-morbiditeit), beperkingen en handicaps én die bovendien vaak veel medicijnen gebruiken (polyfarmacie), versterken deze factoren niet zelden de genoemde normale fysiologische veranderingen, waardoor hun risico op dehydratie alleen maar groter wordt. | ||
=== Doel === | === Doel === | ||
| − | * | + | * Je kent de achtergrond van verhoogd risico op dehydratie bij ouderen. |
| − | * | + | * Je herkent de (aspecifieke) symptomen van dehydratie ouderen. |
| − | * | + | * Je kan preventieve adviezen geven over en actie ondernemen bij (dreigende) dehydratie. |
| − | * | + | * Je bent je bewust van risicomedicatie bij dehydratie . |
=== Gebruiksaanwijzing === | === Gebruiksaanwijzing === | ||
| Regel 45: | Regel 48: | ||
=== Onderwijsactiviteiten === | === Onderwijsactiviteiten === | ||
| − | De preventieve maatregelen tegen uitdrogen: minimaal 1,7 liter drinken is bekend en wat te doen bij dreigende dehydratie (ORS nemen) is te lezen op [https://www.thuisarts.nl/uitdroging/ik-wil-uitdroging-bij-ouderen-voorkomen thuisarts.nl]. Maar op thuisarts staat ook: Gebruikt u medicijnen die uitdroging kunnen geven zoals plaspillen? Of heeft u vragen over uw ziekte (bijvoorbeeld hartfalen of een nierziekte) waarbij u maar een beperkte hoeveelheid vocht mag innemen? Neem dan ook contact op met de huisarts. En dan? Wat adviseert de assistente? | + | De preventieve maatregelen tegen uitdrogen: minimaal 1,7 liter drinken is bekend, en wat te doen bij dreigende dehydratie (ORS nemen) is te lezen op [https://www.thuisarts.nl/uitdroging/ik-wil-uitdroging-bij-ouderen-voorkomen thuisarts.nl]. Maar op thuisarts staat ook: Gebruikt u medicijnen die uitdroging kunnen geven zoals plaspillen? Of heeft u vragen over uw ziekte (bijvoorbeeld hartfalen of een nierziekte) waarbij u maar een beperkte hoeveelheid vocht mag innemen? Neem dan ook contact op met de huisarts. En dan? Wat adviseert de assistente? |
| − | Opdracht: | + | ==== Opdracht: ==== |
* Lees: [https://www.henw.org/artikelen/risicomedicatie-bij-uitdroging Risicomedicatie bij uitdroging] uit Huisarts & Wetenschap. | * Lees: [https://www.henw.org/artikelen/risicomedicatie-bij-uitdroging Risicomedicatie bij uitdroging] uit Huisarts & Wetenschap. | ||
| − | * Interview: Ga in gesprek met opleider, POH, assistentes: hoe zijn de afspraken in de praktijk? Wie geeft voorlichting aan patiënt? Wat adviseren de assistentes? Wat staat in de triagewijzer? | + | * Interview: Ga in gesprek met je opleider, POH, assistentes: hoe zijn de afspraken in de praktijk? Wie geeft voorlichting aan patiënt? Wat adviseren de assistentes? Wat staat in de triagewijzer? |
* Leergesprek: bespreek je bevindingen in een leergesprek. | * Leergesprek: bespreek je bevindingen in een leergesprek. | ||
* Evt. TKD: Vergelijk dit met andere aios en doe ideeën ter verbetering op. | * Evt. TKD: Vergelijk dit met andere aios en doe ideeën ter verbetering op. | ||
| + | * [https://www.nhg.org/winkel/producten/chronische-nierschade E-learning chronische nierschade] NHG | ||
| − | + | === Bronnen === | |
* [https://www.zorgvoorbeter.nl/eten-en-drinken/uitdroging-ouderen Uitdroging en hitteplan]; extra aandacht bij ziekte en bij hitteperioden, zorgvoorbeter.nl | * [https://www.zorgvoorbeter.nl/eten-en-drinken/uitdroging-ouderen Uitdroging en hitteplan]; extra aandacht bij ziekte en bij hitteperioden, zorgvoorbeter.nl | ||
| − | * [ | + | * [https://www.ntvg.nl/artikelen/acute-nierinsufficientie-bij-combinatie-raas-remmer-en-dehydratie/volledig Acute nierinsufficiëntie bij combinatie RAAS-remmer en dehydratie] , Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde |
| − | * [ | + | * [https://www.ntvg.nl/artikelen/onderzoek-naar-dehydratie/volledig Onderzoek naar dehydratie], Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde |
| − | * [ | + | * [https://www.ntvg.nl/artikelen/dehydratie-bij-geriatrische-pati%c3%abnten-pathofysiologie-diagnostiek-therapie-en-preventie Dehydratie bij geriatrische patiënten; pathofysiologie, diagnostiek, therapie en preventie], Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde |
| − | * [https://www.nieren.nl/bibliotheek/83-oppassen-met-medicijnen/309-medicijngebruik-als- | + | * [https://www.nieren.nl/bibliotheek/14-medicijnen-bij-nierschade/83-oppassen-met-medicijnen/309-medicijngebruik-als-je-diarree-hebt-of-moet-overgeven Medicijngebruik als u diarree hebt of moet overgeven] ,nieren.nl |
| − | * | + | * [https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/chronische-nierschade Standaard chronische nierschade], NHG |
{{Footer - Leerlijn complexe ouderenzorg}} | {{Footer - Leerlijn complexe ouderenzorg}} | ||
Huidige versie van 19 sep 2023 om 12:50
| Leerlijn complexe ouderenzorg | |
|---|---|
| Auteur | |
| Stage | |
| KBA | |
| Competenties | |
| Leerplek | |
Inhoud
Relevantie
Dehydratie, of uitdroging, leidt bij ouderen tot een verhoogd risico op morbiditeit en mortaliteit. Het is ook een belangrijke aanleiding voor extra ziekenhuisopnames. Dehydratie komt vaak voor bij ouderen met infecties, maar wordt ook gezien tijdens langdurige periodes van hete buitentemperaturen (hittegolven), waarvan verwacht wordt dat ze in de Westerse wereld steeds meer zullen voorkomen. Ouderen zijn meer kwetsbaar voor uitdroging dan jongeren. Dit hangt samen met de veranderingen, die als gevolg van het normale verouderingsproces, in de water- en zouthuishouding optreden. Bij kwetsbare ouderen thuis en in instellingen, die veelal gekenmerkt worden door diverse stoornissen (co-morbiditeit), beperkingen en handicaps én die bovendien vaak veel medicijnen gebruiken (polyfarmacie), versterken deze factoren niet zelden de genoemde normale fysiologische veranderingen, waardoor hun risico op dehydratie alleen maar groter wordt.
Doel
- Je kent de achtergrond van verhoogd risico op dehydratie bij ouderen.
- Je herkent de (aspecifieke) symptomen van dehydratie ouderen.
- Je kan preventieve adviezen geven over en actie ondernemen bij (dreigende) dehydratie.
- Je bent je bewust van risicomedicatie bij dehydratie .
Gebruiksaanwijzing
Informatie voor zelfstudie en een opdracht voor de huisartsenpraktijk/het leergesprek
Onderwijsactiviteiten
De preventieve maatregelen tegen uitdrogen: minimaal 1,7 liter drinken is bekend, en wat te doen bij dreigende dehydratie (ORS nemen) is te lezen op thuisarts.nl. Maar op thuisarts staat ook: Gebruikt u medicijnen die uitdroging kunnen geven zoals plaspillen? Of heeft u vragen over uw ziekte (bijvoorbeeld hartfalen of een nierziekte) waarbij u maar een beperkte hoeveelheid vocht mag innemen? Neem dan ook contact op met de huisarts. En dan? Wat adviseert de assistente?
Opdracht:
- Lees: Risicomedicatie bij uitdroging uit Huisarts & Wetenschap.
- Interview: Ga in gesprek met je opleider, POH, assistentes: hoe zijn de afspraken in de praktijk? Wie geeft voorlichting aan patiënt? Wat adviseren de assistentes? Wat staat in de triagewijzer?
- Leergesprek: bespreek je bevindingen in een leergesprek.
- Evt. TKD: Vergelijk dit met andere aios en doe ideeën ter verbetering op.
- E-learning chronische nierschade NHG
Bronnen
- Uitdroging en hitteplan; extra aandacht bij ziekte en bij hitteperioden, zorgvoorbeter.nl
- Acute nierinsufficiëntie bij combinatie RAAS-remmer en dehydratie , Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
- Onderzoek naar dehydratie, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
- Dehydratie bij geriatrische patiënten; pathofysiologie, diagnostiek, therapie en preventie, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
- Medicijngebruik als u diarree hebt of moet overgeven ,nieren.nl
- Standaard chronische nierschade, NHG
De bouwstenen in de leerlijn complexe ouderenzorg
De leerlijnen
Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
| Kort | Spoed | Chron | Ouderen | Kind | Psych | ALK | Pall | Preventie | Praktijk |
| Korte episode zorg |
| Spoedeisende zorg |
| Chronische zorg |
| Complexe ouderenzorg |
| Zorg voor het kind |
| Psychische klachten |
| ALK |
| Palliatieve zorg |
| Preventie |
| Praktijkmanagement |
Categorie: Competentiegebieden
| Medisch handelen | Comm |
Maatsch. handelen | Weten |
Profess |
| Medisch handelen |
| Communicatie |
| Maatschappelijk handelen |
| Wetenschap |
| Professionaliteit |
Categorie: Overige aandachtsgebieden
| Diversiteit | Seksuali |
Innovatie |
| Diversiteit |
| Seksualiteit |
| Innovatie |
Categorieën:
- Leerlijn complexe ouderenzorg
- Bouwsteen
- Auteur - Anouk Meijer
- Auteur - Vivian Kenter
- Auteur - Niek van Asperen
- CZ stage
- 2e Huisartsstage
- KBA 4.3 - Intercurrente ziekten
- Competentiegebied 1 - Medisch handelen
- Competentiegebied 3 - Samenwerken
- Competentiegebied 4 - Organiseren
- Toepassing - Huisartsenpost
- Toepassing - Leergesprek
- Toepassing - Praktijkleren
- Toepassing - Zelfstudie