Praktijkopdracht - Polyfarmacie

Leerlijn complexe ouderenzorg
Auteur	Anouk Meijer; Vivian Kenter;
Stage	2e Huisartsstage;
KBA	7. Veiligheid
Competenties	Medisch handelen; Communicatie; Samenwerken; Kennis en wetenschap;
Leerplek	Leergesprek; Onderwijsprogramma; Paralleldag; Praktijkleren; Themaonderwijs; Zelfstudie;

Relevantie

Je brengt een huisbezoek bij een hoogbejaarde patiënt met klachten van irritatie aan de anus. Bij het openen van het medicijnkastje valt er een grote hoeveelheid doosjes en zakjes medicatie naar beneden; je herkent Loperamide capsules en Lactulosepoeders naast veel verschillende al lang verlopen hartmedicijnen.

Polyfarmaciebeleid bij ouderen wordt toenemend in huisartspraktijken ingevoerd en ook het bieden van gestructureerde zorg bij veel voorkomende chronische ziektes (DM, Astma/COPD en H&V) is zeer actueel (zorgprogramma’s). Samenwerking, vooral met de POH ouderenzorg en de apotheker is hierbij van groot belang. LESA Organisatie van zorg bij chronische medicatie.

Deze opdracht is bedoeld om hier in de opleidingspraktijk gericht ervaring mee op te doen.

Doel

Het kunnen opstellen en implementeren van een goed medicamenteus beleid bij ouderen met meerdere chronische ziektes.
Effectief kunnen samenwerken met andere hulpverleners (apotheker, praktijkondersteuner, specialisten).

Gebruiksaanwijzing

Je bedenkt zelf een stapsgewijze aanpak om aan bovenstaande doelen te werken.

Een voorbeeld van een activiteit

Deze opdracht kan ook gedaan worden bij patiënten met een Baxter waarin 6 of meer medicijnen.

Selecteer uit het patiëntenbestand van de opleidingspraktijk 10 patiënten tussen de 70 en 85 jaar, die minimaal 6 verschillende medicijnen gebruiken. Je kunt dit doen met de zoekfunctie van het HIS uit de opleidingspraktijk (als jij of je opleider hier ervaring mee hebben) of je vraagt de preferente apotheek van de opleidingspraktijk om een uitdraai te maken van deze patiënten en de aan hen verstrekte medicatie ( is vaak gemakkelijker; bovendien heb je dan al contact gelegd met de apotheker; veel apothekers rekenen het intussen al tot hun taak om met huisartsen regelmatig over polyfarmacie-patiënten te overleggen; de apotheker weet m.n. veel van mogelijke interacties en bijwerkingen!).
Selecteer uit deze lijst 2 patiënten, die aan 2 – 3 van de veel voorkomende chronische aandoeningen (H&V, DM, Astma/COPD) lijden; dit is doorgaans goed te zien aan de aard van de medicatie; neem bij voorkeur patiënten, die (goeddeels) in de huisartspraktijk behandeld worden en niet door de specialist.
Bekijk in het HIS de gegevens van deze 5 patiënten en noteer opvallende bevindingen en mogelijke verbeterpunten. Kijk naar:
- Journaalgegevens, Probleemlijst, Comorbiditeit.
- Over de ziektes, waar ze mee bekend zijn: Hoe lang al? Hoe is de diagnose destijds gesteld? Is de begeleiding en behandeling conform de NHG-Standaarden? (Controles? Frequentie?).
- Over de medicatie: Sinds wanneer? Constant gebruik of episodisch? Aanwijzingen voor bijwerkingen of (gevaar voor) interacties?
Bespreek de resultaten met je hao én met de apotheker. En als van toepassing ook met de praktijkondersteuner. Leg in het gesprek met de hao de nadruk op wat je evt. nog nodig vindt aan diagnostiek en wat je denkt, dat er wat betreft behandeling zou kunnen worden aangepast (aanvullingen hao?). Vraag de apotheker wat hij/zij denkt over mogelijke bijwerkingen en interacties van de medicatie nu en na sanering ervan. Noteer na deze gesprekken, wat je met de patiënten wilt gaan bespreken/doen.
Zie je dilemma’s? (Bijvoorbeeld wat goed is voor de ene aandoening is nadelig voor de andere; wat handig is voor de patiënt is minder veilig; specialist stelt ander beleid voor dan huisarts etc.).
Voer met elke patiënt, of met de mantelzorger, een gesprek van ongeveer een half uur om je ideeën over wat erop diagnostisch of therapeutisch gebied zou kunnen/moeten gebeuren toe te lichten. Bespreek met de patiënt, wat deze eraan zou kunnen hebben en oriënteer je op diens ‘persoonlijke streefdoelen’ (wat zou de patiënt graag willen bereiken, bv. minder vaak ’s nachts eruit om te plassen, minder vaak innamemomenten medicatie etc.). Maak vervolgens in afstemming met de patiënt een beleid voor de komende tijd. Maak een eerste vervolgafspraak (dubbele afspraak).
Stem waar nodig af met andere zorgverleners, die bij de patiënt betrokken zijn: POH, thuiszorg, specialist etc.
Begeleid in een aantal vervolgcontacten de patiënten, tot je een voor jou en de patiënt optimaal begeleidingsresultaat geboekt hebt; draag de patiënt dan over aan je hao en/of de POH i.v.m. de gewenste follow-up.
Maak eventueel een opname van één van de begeleidingsgesprekken met deze patiënten; laat die zien aan je opleider en/of op de terugkomdag; breng indien gewenst je ervaring met wat moeizamere begeleidingen in bij de reflectieronde. Dit kan bij het bespreken opdracht, op de terugkomdag of in de supervisie.

Onderwijsactiviteiten

Op de praktijk

Bespreek de 2 casus die je begeleidt met de hao en, indien van toepassing, de praktijkondersteuner:
- na je eerste inventarisatie van de problematiek;
- bij ervaren knelpunten in de begeleiding of in de samenwerking met derden;
- bij het afronden en overdragen van de begeleiding.

Op de terugkomdag

Casusbespreking voorbereiden en uitvoeren.
Knelpunten in reflectieronde of supervisie inbrengen.
Presentatie 'best practice'.
Video met begeleidingsgesprek.

Resultaten

Een beschrijving van het huidige polyfarmaciebeleid in de opleidingspraktijk: wat gebeurt hier nu mee en wie zijn daarbij betrokken? Wat gaat goed en wat is voor verbetering vatbaar?
Een verslag van de begeleiding van 2 patiënten met polyfarmacie en meerdere chronische ziektes: welke knelpunten ben je tegen gekomen en hoe heb je die opgelost? Inclusief reflectie op samenwerking hierbij. Resultaten: wat is gelukt en wat niet (en waarom niet)?
Wat pas je van het geleerde straks in je eigen praktijk wel en niet toe?

Handige Links

Introductie video polyfarmacie CoMaster

Ephor App - geneesmiddelen bij ouderen (Android ,IOS)

Bronnen

NHG

De bouwstenen in de leerlijn complexe ouderenzorg

De leerlijnen

Leerlijn complexe ouderenzorg
Auteur	Anouk Meijer Vivian Kenter
Stage	2e Huisartsstage
KBA	7. Veiligheid
Competenties	Medisch handelen Communicatie Samenwerken Kennis en wetenschap
Leerplek	Leergesprek Onderwijsprogramma Paralleldag Praktijkleren Themaonderwijs Zelfstudie