Crisisopname ouderen

Leerlijn complexe ouderenzorg
Auteur	Anouk Meijer; Vivian Kenter;
Stage	2e Huisartsstage;
KBA	3. Intercurrente ziekten 7. Organisatie;
Competenties	Medisch handelen; Organiseren;
Leerplek	Huisartsenpost; Leergesprek; Onderwijsprogramma; Praktijkleren; Themaonderwijs; Zelfstudie;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doel
3 Gebruiksaanwijzing
- 3.1 Praktijkopdracht in de huisartsenpraktijk:
4 Onderwijsactiviteiten
5 Bronnen

Relevantie

“Het kan zo echt niet langer.” Een uitroep van patiënt, familie, thuiszorg of de huisarts zelf als een thuissituatie uit de hand loopt. Het welbevinden van de patiënt is zo in gevaar dat er snel wat moet gebeuren en iedereen kijkt naar de huisarts.

Doel

Je bent je bewust van de rol van de huisarts bij een acute decompensatie van een oudere patiënt.
Je kent de verschillende partijen die hulp bieden in de acute ouderenzorg en bij welke indicatie deze partijen in te schakelen zijn.
Je kan in een crisissituatie de juiste partij inschakelen om hulp te bieden.

Gebruiksaanwijzing

Praktijkopdracht in de huisartsenpraktijk:

Bespreek met de POH, eventueel aan de hand van een casus, welke zorg er in de regio beschikbaar is. Denk aan (gespecialiseerde)thuiszorg, verpleeghuizen, dementiezorg, dagopvang, ziekenhuiszorg. Ga na wat de regionale afspraken zijn en wie het aanspreekpunt voor de huisarts is. Zijn er protocollen in de praktijk om hiermee om te gaan? Neem voor het gesprek de bouwsteen Eerstelijnsverblijf ELV door.
Neem in een crisissituatie de taak op je, eventueel gesteund door de POH om een passende oplossing voor de patiënt te vinden.
Bespreek de casus na met je opleider. Hoe was de situatie die je tegenkwam, welke keuzes heb je gemaakt en waarom. Tegen welke problemen liep je aan en wat ging juist erg makkelijk? Zijn er dingen die je in het vervolg anders zou doen?

Onderwijsactiviteiten

Bij een crisis in de ouderenzorg is het net als bij alle geneeskunde belangrijk om een brede blik te houden. Het statement “Zij moet opgenomen worden” zegt vooral iets over de beleving van de betrokkenen en niet per se iets over de problematiek. Als hierin te veel mee gegaan wordt bestaat het risico dat er minder ingrijpende oplossingen dan opname over het hoofd worden gezien. Net zo belangrijk als dat er wat gebeurt, is dat er gepaste zorg geleverd wordt op de juiste plek. Door de situatie stapsgewijs tegemoet te treden kan je dit ondervangen.

De taak van de huisarts begint dus met probleemverheldering, wat is het probleem waardoor het niet meer gaat en is hier een aanwijsbare oorzaak voor te vinden. Vaak is de situatie redelijk duidelijk: Patiënte is gevallen, heeft pijn en kan niet meer zelfstandig uit de stoel opstaan. Soms is de situatie ingewikkelder: Patiënt blijft onrustig uit zijn bed komen en naar de wc strompelen waarbij hij steeds omvalt, dochter is er klaar mee om hem 24 uur per dag in de gaten te houden.
Soms zal er verder onderzoek naar de problematiek ingezet moeten worden om een volledig beeld te krijgen. Een foto van de heup ter uitsluiting fractuur of onderzoek naar de oorzaak van de onrust.
Behandelen van de onderliggende medische problematiek. Als de enige oorzaak van immobiliteit pijn is, kan pijnstilling soms voldoende zijn om patiënte weer zelfredzaam te maken. Bij onrust door een blaasretentie kan de situatie na blaaskatheterisatie ineens weer houdbaar zijn. Soms is het voor onderzoek of behandeling nodig dat patiënt naar het ziekenhuis verwezen wordt.
Als medisch ingrijpen niet mogelijk is of niet snel genoeg verbetering oplevert kan het zijn dat er (extra) zorg nodig is of hulpmiddelen nodig zijn. ‘s Nachts niet naar de wc kunnen kan ondervangen worden door een postoel naast het bed. Bij ‘s nachts onrustig dwalen is er soms waakzorg aan huis beschikbaar.
Als ook met extra zorg en hulpmiddelen de situatie niet veilig is, kan het zijn dat er crisisopname nodig is. Uitleg over welke zorg er nodig is, op welke plek deze zorg gegeven moet worden en hoe de vergoeding geregeld is wordt gegeven in het afwegingsinstrument ELV. In het schema wat hierbij te downloaden is worden de verschillende vormen van passende zorg toegelicht.

Crisisopname in regio Amsterdam

De verantwoordelijkheid voor crisisopnames en de beschikbaarheid van bedden ligt bij de instanties die deze bedden hebben. Dit kan frustraties oproepen als de indicatie niet glashelder is en de bedden schaars. WMO verwijst naar ELV, ELV naar WLZ crisisopname en weer terug. Om het aantal beschikbare bedden overzichtelijker te maken en ervoor te zorgen dat de huisarts niet alle verpleeghuizen in de regio hoeft te bellen is er in veel regio’s een overkoepelend aanspreekpunt in het leven geroepen. In Amsterdam is dit het “aanmeldportaal tijdelijke zorg Amsterdam”. In Amsterdam zijn hierbij de Somatische en psychogeriatrische zorg gebundeld, dit is in sommige regio’s verdeeld over 2 instanties.

In Amsterdam zijn alle vormen van zorg via het aanmeldportaal te regelen. De beschikbaarheid verschilt per indicatie en de ingeschatte ernst van de crisis. Als er niet meteen een plek beschikbaar is komt patiënt op een wachtlijst te staan.

Ter voorbereiding op overleg met het aanmeldportaal is er een afwegingsinstrument die je door kan nemen. Deze is vergelijkbaar met het afwegingsinstrument ELV.

Bronnen

Afwegingsinstrument ELV van de LHV met schema

Aanmeldportaal tijdelijke zorg Amsterdam

Afwegingsinstrument ELV voor Amsterdam

De bouwstenen in de leerlijn complexe ouderenzorg

De leerlijnen

Leerlijn complexe ouderenzorg
Auteur	Anouk Meijer Vivian Kenter
Stage	2e Huisartsstage
KBA	3. Intercurrente ziekten 7. Organisatie
Competenties	Medisch handelen Organiseren
Leerplek	Huisartsenpost Leergesprek Onderwijsprogramma Praktijkleren Themaonderwijs Zelfstudie