Medicatieveiligheid
| Leerlijn complexe ouderenzorg | |
|---|---|
| Auteur | |
| Stage | |
| KBA | |
| Competenties |
Medisch handelen |
| Leerplek | |
| Trefwoord |
Volgt |
Relevantie
Rond 5% van de acute opnames in Nederlandse ziekenhuizen is het gevolg van complicaties van medicijngebruik (Harm 2006). Ongeveer de helft van deze gevallen is mogelijk te voorkomen. Zeker in een tijd waarin patiënten zoveel medicijnen gebruiken dat ze zelf niet meer weten wat waarvoor is en het voor de huisarts soms onduidelijk is welke specialist iets voorgeschreven heeft is het een hele uitdaging om dit probleem aan te pakken.
Doel
Verbeterd en bewaakt de medicatieveiligheid in de praktijk.
Subdoelen
- Kan een gestructureerde medicatiebeoordeling uitvoeren
- Weet wie binnen de eigen praktijk verantwoordelijk is voor het includeren van patiënten en het uitvoeren en evalueren van de medicatie reviews
- Weet hoe medicatieoverdracht tussen de huisartsenpraktijk, het ziekenhuis en de apotheek geregeld is.
Voorbereiding
medicatiereview
Complexe oudere patiënten hebben vaak meerdere aandoeningen waarvoor ze behandeld worden, hierdoor is het gevaar groot dat er zaken over het hoofd gezien worden en er onder- of overbehandeling plaatsvindt. Om dit tegen te gaan is er in 2012 de Richtlijn polyfarmacie gepubliceerd die richting geeft in het gestructureerd in kaart brengen en optimaliseren van medicatie door middel van een medicatiereview.
Een aantal hulpmiddelen bij het opstellen van een medicatiereview zijn:
- START en STOPP criteria, criteria per medicatie groep waarom deze minder geschikt kan zijn bij ouderen.
- STRIP Systematic Tool to Reduce Inappropriate Prescribing.
- Stappenplan medicatie beoordeling
- Voorbeeldformulier in te vullen bij afname van een gestructureerde medicatie anamnese.
- Patiënteninformatie polyfarmacie van thuisarts.
Actueel medicatie overzicht
Een ander cruciaal item binnen de medicijnveiligheid is de overdracht van medicatiegebruik. Bijvoorbeeld vanuit de huisarts naar het ziekenhuis en andersom, maar ook bij bezoek aan de huisartsenpost of bij het ophalen van medicatie bij verschillende apotheken. Als de huisarts over onvoldoende of foutieve informatie over het medicijngebruik beschikt geeft dit een grotere kans op complicaties door bijvoorbeeld het herstarten van medicatie met ernstige bijwerkingen of interacties. In 2006 is er een landelijke eerstelijns samenwerkingsafspraak gemaakt met aanbevelingen om hier lokaal afspraken over te maken.
Voorbeeld taakverdeling in de medicatieketen (blz 15-22 huisarts)
Bouwstenen
Medicatiereview:
Chronische zorg stage
Tijdens de themadagen chronische zorg wordt er aandacht besteed aan Polyfarmacie
Huisartsenpraktijk
Het opstellen van een medicatiereview vereist een zekere investering van tijd. De juiste patiënten moeten gevonden worden, er moet een farmacotherapeutische anamnese afgenomen worden, een analyse en een behandelplan opgesteld worden. Dit behandelplan moet met de patiënt overlegd worden en de effecten hiervan moeten gemonitord worden.
- Zoek voor jouw huisartsenpraktijk uit wie voor welke stap verantwoordelijk is en wie het proces als geheel monitort.
- Probeer met minstens 3 patiënten alle stappen van de medicatiereview te doorlopen. Wat valt je hierbij het meeste op? Waar loop je tegenaan?
- Is er een vergoeding voor de huisartsenpraktijk of de betrokken apotheek en aan welke criteria moet voldaan worden om hier voor in aanmerking te komen?
Actueel medicatie overzicht
Huisartsenpraktijk
Ga na hoe de medicatieoverdracht in jou huisartsenpraktijk geregeld is.
- Praktijk naar HAP: Is er op de huisartsenpost een actueel medicatieoverzicht van de patienten die je daar ziet? Van wie wel en wie niet, waar ligt dit aan.
- HAP naar praktijk: Als de huisartsenpost aan een van jouw patiënten medicatie voorschrijft hoe komt dit dan terug in jou His? Is dit terug te vinden in zijn actuele medicatieoverzicht in het HIS? Komt deze informatie in het HIS via de huisartsenpost of via de apotheek die deze medicatie geleverd heeft?
- Praktijk naar ziekenhuis: Als jij iemand met spoed instuurt welke medicijnen komen dan in zijn verwijsbrief te staan? Bijvoorbeeld de actuele medicatie of de chronische medicatie of wat afgelopen 3 maanden afgeleverd is of nog iets anders? Wat kan hierbij missen? Staan er dingen in die hij niet meer gebruikt?
- Ziekenhuis naar praktijk:Hoe krijg je de medicatieveranderingen na ziekenhuis opname binnen? Staat in de ontslagbrief duidelijk welke medicatie gestopt en gestart is en de reden hiervoor? Komt er ook een bericht via de apotheek binnen waarbij de actuele medicatie aangepast wordt in het his? Klopt deze aanpassing ook met de ontslagbrief?
De bouwstenen in de leerlijn complexe ouderenzorg
De leerlijnen
Categorie: De 10 huisartsgeneeskundige thema's
| Kort | Spoed | Chron | Ouderen | Kind | Psych | ALK | Pall | Preventie | Praktijk |
| Korte episode zorg |
| Spoedeisende zorg |
| Chronische zorg |
| Complexe ouderenzorg |
| Zorg voor het kind |
| Psychische klachten |
| ALK |
| Palliatieve zorg |
| Preventie |
| Praktijkmanagement |
Categorie: Competentiegebieden
| Medisch handelen | Comm |
Maatsch. handelen | Weten |
Profess |
| Medisch handelen |
| Communicatie |
| Maatschappelijk handelen |
| Wetenschap |
| Professionaliteit |
Categorie: Overige aandachtsgebieden
| Diversiteit | Seksuali |
Innovatie |
| Diversiteit |
| Seksualiteit |
| Innovatie |
- Leerlijn complexe ouderenzorg
- Bouwsteen
- Auteur - Els Licht
- Auteur - Niek van Asperen
- CZ stage
- 2e Huisartsstage
- KBA 4.7 - Veiligheid
- Competentiegebied 1 - Medisch handelen
- Competentiegebied 2 - Communicatie
- Competentiegebied 3 - Samenwerken
- Competentiegebied 4 - Organiseren
- Competentiegebied 5 - Maatschappelijk handelen
- Competentiegebied 6 - Kennis en wetenschap
- Competentiegebied 7 - Professionaliteit
- Toepassing - Leergesprek
- Toepassing - Praktijkleren
- Toepassing - Onderwijsprogramma
- Toepassing - Zelfstudie