Dehydratie bij ouderen

Leerlijn complexe ouderenzorg
Auteur	Monique Petra Niek van Asperen;
Stage	CZ stage; 2e Huisartsstage;
KBA	3. Intercurrente ziekten
Competenties	Medisch handelen; Samenwerken; Organiseren;
Leerplek	Leergesprek; Zelfstudie;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doel
3 Gebruiksaanwijzing
4 Onderwijsactiviteiten
- 4.1 Bronnen

Relevantie

Dehydratie, of uitdroging, leidt bij ouderen tot een verhoogd risico op morbiditeit en mortaliteit. Het is ook een belangrijke aanleiding voor extra ziekenhuisopnames. Dehydratie komt vaak voor bij ouderen met infecties, maar wordt ook gezien tijdens langdurige periodes van hete buitentemperaturen (hittegolven), waarvan verwacht wordt dat ze in de Westerse wereld steeds meer zullen voorkomen. Ouderen zijn meer kwetsbaar voor uitdroging dan jongeren. Dit hangt samen met de veranderingen, die als gevolg van het normale verouderingsproces, in de water- en zouthuishouding optreden. Bij kwetsbare ouderen thuis en in instellingen, die veelal gekenmerkt worden door diverse stoornissen (co-morbiditeit), beperkingen en handicaps én die bovendien vaak veel medicijnen gebruiken (polyfarmacie), versterken deze factoren niet zelden de genoemde normale fysiologische veranderingen, waardoor hun risico op dehydratie alleen maar groter wordt.

Doel

De aios kent de achtergrond van verhoogd risico op dehydratie bij ouderen.
De aios herkent de (aspecifieke) symptomen van dehydratie ouderen.
De aios kan preventieve adviezen geven over en actie ondernemen bij (dreigende) dehydratie.
De aios is bewust van risicomedicatie bij dehydratie .

Gebruiksaanwijzing

Informatie voor zelfstudie en een opdracht voor de huisartsenpraktijk/het leergesprek

Onderwijsactiviteiten

De preventieve maatregelen tegen uitdrogen: minimaal 1,7 liter drinken is bekend en wat te doen bij dreigende dehydratie (ORS nemen) is te lezen op thuisarts.nl. Maar op thuisarts staat ook: Gebruikt u medicijnen die uitdroging kunnen geven zoals plaspillen? Of heeft u vragen over uw ziekte (bijvoorbeeld hartfalen of een nierziekte) waarbij u maar een beperkte hoeveelheid vocht mag innemen? Neem dan ook contact op met de huisarts. En dan? Wat adviseert de assistente?

Opdracht:

Lees: Risicomedicatie bij uitdroging uit Huisarts & Wetenschap.
Interview: Ga in gesprek met opleider, POH, assistentes: hoe zijn de afspraken in de praktijk? Wie geeft voorlichting aan patiënt? Wat adviseren de assistentes? Wat staat in de triagewijzer?
Leergesprek: bespreek je bevindingen in een leergesprek.
Evt. TKD: Vergelijk dit met andere aios en doe ideeën ter verbetering op.

Bronnen

Uitdroging en hitteplan; extra aandacht bij ziekte en bij hitteperioden, zorgvoorbeter.nl
Acute nierinsufficiëntie bij combinatie RAAS-remmer en dehydratie , Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (oclc.org)
Onderzoek naar dehydratie, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (oclc.org)
Dehydratie bij geriatrische patiënten; pathofysiologie, diagnostiek, therapie en preventie, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (oclc.org)
Medicijngebruik als u diarree hebt of moet overgeven ,nieren.nl
PIN chronische nierschade en standaard chronische nierschade, NHG

De bouwstenen in de leerlijn complexe ouderenzorg

De leerlijnen

Leerlijn complexe ouderenzorg
Auteur	Monique Petra Niek van Asperen
Stage	CZ stage 2e Huisartsstage
KBA	3. Intercurrente ziekten
Competenties	Medisch handelen Samenwerken Organiseren
Leerplek	Leergesprek Zelfstudie