Mantelzorg: overbelasting herkennen en voorkomen

Leerlijn complexe ouderenzorg
Auteur	Anouk Meijer; Vivian Kenter; Niek van Asperen;
Stage	CZ stage; 2e Huisartsstage;
KBA	5. Afstemming
Competenties	Medisch handelen; Samenwerken; Organiseren; Maatschappelijk handelen;
Leerplek	Huisartsenpost; Leergesprek; Onderwijsprogramma; Praktijkleren; Themaonderwijs; Zelfstudie;

Inhoud

1 Relevantie
2 Doel
3 Gebruiksaanwijzing
4 Onderwijsactiviteiten
- 4.1 Praktijkopdracht:
- 4.2 Onderwerp leergesprek

Relevantie

Relevantie: Eén op de drie inwoners van Nederland is mantelzorger (Mezzo, 2017). Voor een deel van deze groep is overbelasting een reëel risico. Belangrijk is om de signalen van overbelasting te herkennen. Bij overbelasting van de mantelzorgers ligt verwaarlozing van de patiënt op de loer.

Doel

Je kent de verschillende soorten mantelzorgnetwerken.
Je herkent de signalen van overbelasting bij de mantelzorger.
Je bent je zich bewust van de gevolgen voor de mantelzorger.
Je gaat in proactief gesprek met de mantelzorger en de patiënt om escalatie te voorkomen.
Je kent de wet en regelgeving omtrent mantelzorg

Gebruiksaanwijzing

Informatie als voorbereiding op een leergesprek en een praktijkopracht.

Onderwijsactiviteiten

Praktijkopdracht:

Ga in gesprek met patiënt die met overbelastingklachten op het spreekuur komt én die mantelzorg verleent: hoe is het mantelzorgnetwerk opgebouwd? Gebruik om de overbelasting in kaart te brengen een meetinstrument, bijvoorbeeld de CSI. Had je de uitkomst verwacht? Heb je zelf langdurig de zorg voor een ander (gehad?) Welke gevolgen had het op jou? Of sta eens stil bij de gevolgen die mantelzorgen heeft, verhalen hierover zijn te zien/lezen op pratenovergezondheid.nl Bespreek dit in een leergesprek of TKD

Herkennen van het mantelzorgnetwerk: Zorgen voor een familielid, vriend, buur, kennis of dierbare doet iedereen op zijn of haar eigen manier. Toch helpt een indeling in vier typen mantelzorgnetwerken om goed op te letten of het mantelzorgen nog wel goed gaat. Ook kan het helpen om te kijken of de zorg voor de oudere nog wel passend is. Meer over de vier types lees je in de folder van Pharos.

Extra aandacht bij laaggeletterde ouderen is nodig. De ouderen en regelmatig ook de mantelzorgers hebben doorgaans een slechtere gezondheid. Iemand met een lage sociaaleconomische status kun je daarom vaak al een oudere noemen wanneer hij of zij 55 jaar of ouder is. Mantelzorgers van oudere migranten hebben een grotere kans op overbelasting dan autochtone mantelzorgers. Net als andere mantelzorgers met een lage sociaaleconomische positie zorgen zij relatief vaak alleen voor de hulpbehoevende, en verlenen meer uren mantelzorg.

Om overbelasting te herkennen bestaan naast de signalen die de mantelzorgers afgeven of de zorgen die men bespreekt als je ernaar vraagt, diverse meetinstrumenten. Ga een gesprek aan om te kijken waar en wie je kan helpen bij het ontlasten van de mantelzorger.

Soms is het alleen nodig om de zorg beter af te stemmen. Denk dan ook aan digitale oplossingen! Welke worden al in de wijk gebruikt?

Onderwerp leergesprek

Veel mantelzorgers doen veel voor hun naasten. Hoe is dit wettelijk geregeld? Bv. Wat mag je als huisarts wel of niet delen met de mantelzorger? Hoe werkt dit in de praktijk? Wetten en regels betreffende mantelzorg. Of als de mantelzorger zelf voorbehouden handelingen wil doen? veelgestelde vragen van mantelzorgers (zorgvoorbeter.nl)

De bouwstenen in de leerlijn complexe ouderenzorg

De leerlijnen

Leerlijn complexe ouderenzorg
Auteur	Anouk Meijer Vivian Kenter Niek van Asperen
Stage	CZ stage 2e Huisartsstage
KBA	5. Afstemming
Competenties	Medisch handelen Samenwerken Organiseren Maatschappelijk handelen
Leerplek	Huisartsenpost Leergesprek Onderwijsprogramma Praktijkleren Themaonderwijs Zelfstudie