Aandachtsgebied diversiteit

Aandachtsgebied diversiteit
	Leerlijnhouder; Sylvia Mennink;
	Leerlijnmedewerkers; Mariël Jacobs; Elzelyne Balkema;

Zowel dokter als mens heeft regelmatig te maken met mensen met wie ze een cultuurverschil voelen. Denk aan de verschillen tussen man en vrouw, tussen stad en platteland en uiteraard de verschillen in religieuze of etnische achtergronden. Anderzijds hebben ze vaak meer gemeen met elkaar dan ze misschien denken. In deze leerlijn willen we aios, docenten en opleiders handvatten bieden om deze verschillen en overeenkomsten eens met elkaar te onderzoeken.

Visie: Wat, waar en wanneer in de opleiding m.b.t. diversiteit

Eerste huisartsstage De aios observeert zichzelf: “Wat zijn mijn ideeën/bewust maken van mijn eigen cultuur cq verschillen tussen mensen. Als arts heb je ook de neiging om mensen in hokjes te delen, dat dat helpt om het overzichtelijk te maken, te normaliseren. Wat je eigenlijk doet is je eigen ideeën projecteren. Je denkt voor de ander. Je vult in o.b.v. wat je zelf gewend bent en je zelf gewoon vindt. Het is een gegeven dat mensen dit doen. Dit is een hele menselijke manier, dit is jouw eigen logica.

Doel In de verhouding tot de patiënt je altijd realiseren: dit is een ander persoon met eigen gewoontes/gebruiken/cultuur/normen en mijn eigen achtergrond kleurt hoe ik naar deze persoon kijk. Wat we de aios mee willen geven dat je nieuwsgierig blijft naar de ander, en leert de aios voorbij het sociaal wenselijke te denken.

Hoe Concrete thema's waar we een discussie aan op kunnen hangen waarin aios ontdekken dat ze onderling ook anders denken, een ander mensbeeld hebben. Dat ze zich bewust worden van hun eigen normen en waarden, veroorzaakt door opvoeding/achtergrond/levensbeschouwing. Vb.

Religie
Donorschap
Abortus/abortuspil
Slecht nieuws gesprek

Buitenstages De aios observeert de buitenwereld: Wat valt je op aan diversiteit in de zorg in het ziekenhuis, psychiatrie en chronische zorg t.a.v.:

Andere culturele achtergrond
Verschillende levensbeschouwing
Man/vrouw
Genderdiversiteit
Zorg voor ongedocumenteerden/vluchtelingen

Doel Inzicht in verschillen in gezondheidsvaardigheden tussen patiënten in verschillende settings. Je bewust zijn van wat dat betekent in de verschillende vraagstukken tav het patiënt-zijn, bijv. in:

Spoedeisende hulp
Ouderenzorg, rond het levenseinde. Religie kan een steunende factor zijn, dat je als arts hier ook gebruik van kunt maken.
Verslavingszorg, normen en waarden veranderen als je in zo'n verslavingssituatie zit.

Tweede huisartsstage Hoe verhoud ik me als arts tot de diversiteit in patiënten? Wat zijn mijn vaardigheden? Hoe zie ik mijn rol hierin als huisarts? Wat vind ik tot mijn takenpakket behoren en wat niet?

Doel Aios voelt zich vaardig om in verschillende situaties zich te verhouden tot patiënten met verschillende achtergronden.

Covid19 & Diversiteit

Corona en migratie uit het interview met Prof. dr. Charles Agyemang, Hoogleraar Migration, Ethnicity and Health from a global perspective (Amsterdam UMC-UvA), Nieuwsbrief Werkgroep Huisartsgeneeskunde & Internationale Gezondheidszorg, dec. 2020:

Mensen krijgen vaak gemengde informatie: uit het thuisland en uit Nederland. Dat is verwarrend. Als ze dan de huisarts bellen krijgen ze vaak te horen dat ze thuis moeten blijven bij klachten en wordt er niet altijd doorgevraagd of meer informatie gegeven. Het advies over thuis blijven is gebaseerd op de veronderstelling dat dit niet moeilijk is. De woonsituatie van veel migranten is echter vaak niet te vergelijken met de woonsituatie van een "standaard" Nederlands gezin . De mensen vragen zich dan nog al eens af waarom ze dan de huisarts bellen. Het heeft te maken met vertrouwen. Mensen willen vaak niet dat andere mensen weten dat ze Corona hebben. In sommige migrantenpopulaties heerst een stigma op het hebben van een Covid-19 infectie. Nederlandse hulpverleners weten doorgaans niet dat een migrantenhuishouden vaak niet het "nucleaire gezin" is met alleen ouders en kinderen zoals we het vaak in Nederland zien. Vaak wonen mensen uit meerdere families bij elkaar, of huurt er iemand een kamer. Deze mensen gebruiken allemaal dezelfde keuken en badkamer. Er is vaak weinig privacy. De problemen die Corona kunnen veroorzaken o.a. in de huisvesting m.b.t. zelf-isolatie en zelfzorg, zijn een drempel om zich te laten testen. De huisarts kan een veilige gesprekspartner zijn zodat mensen goed advies kunnen krijgen. Mensen moeten dus weten dat het goed is dat ze bellen, en ook de assistenten in de praktijk zijn belangrijk in de bevestiging dat de patiënten erop kunnen vertrouwen dat er zorgvuldig met hun vragen omgegaan wordt.

Begrijpelijke communicatie met patiënten rond beslissingen in Coronazorg Pharos april 2020
Corona uitleg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden & laaggeletterdheid: Steffie
Casuistiek over moeite met lezen en schrijven in tijden van Corona Huisarts & Wetenschap juli 2020

Keek op de Week - Actuele suggesties

Opinie: "Ik ben geen excuus op de werkvloer" Werkgevers en collega’s die meer naar identiteit kijken dan naar talent: als zoon van koptisch-Egyptische migranten heeft Bo Hanna het al te vaak meegemaakt. Hij wijst inclusiviteit als gimmick af en pleit voor beleid dat om de inhoud draait. De Volkskrant, Jan. 2021
Global Health & Migration voor de eerste lijn in Nederland Interview met Prof. dr. Charles Agyemang, Hoogleraar Migration, Ethnicity and Health from a global perspective (Amsterdam UMC-UvA), Nieuwsbrief Werkgroep Huisartsgeneeskunde & Internationale Gezondheidszorg Dec. 2020
"Praat minder, zorg meer voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden in de palliatieve fase van hun ziekte" Nivel nieuws Nov. 2020
Podcast over gender/sekse in de spreekkamer "Er komt een mens bij de dokter" Nov. 2020

Interessante Keek op de Week "Discriminatie in de medische wereld" door een van onze aios

Keek op de Week - Archief

Winnaar prijsvraag Terugvraagdag bekend: ‘Wat ga je straks aan je dochter vertellen?’ Pharos juli 2020
Onbesproken eenzaamheid van Marokkaanse ouderen, Kennisplatform Integratie & Samenleving, 20 april 2020
Corona perikel 'Freezing', Medisch Contact, 25 maart 2020
Medische wereld heeft een witte blik, Hasna el Maroudi, de Volkskrant, 20 september 2019
Ali B's mensentuin (juni 2019): we hebben meer gemeen dan we denken
Dementie bij ouderen migranten, - S. Vissenberg et al, Huisarts & Wetenschap, 2019;
Our culturally complex world, Val Was, Education for Primary Care, 2019;
‘Ras’ speelt ten onrechte rol in klinische besluitvorming, Alana Helberg-Proctor, Medisch Contact, 2019

Bouwstenen in de leerlijn diversiteit

Bouwstenen in andere leerlijnen

Veelgebruikte bronnen

Pharos

Het landelijk expertisecentrum Pharos draagt bij aan het terugdringen van grote gezondheidsverschillen. Dat doen ze door nationale en internationale kennis te verzamelen, te verrijken en te delen. Het gaat om wetenschappelijke kennis, praktijkkennis van zorgverleners, beleidsmakers en andere professionals. En ervaringskennis van mensen om wie het uiteindelijk gaat.

www.pharos.nl

Huisarts-Migrant

Dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid voor migranten, vluchtelingen en patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

www.huisarts-migrant.nl

Boek: Zorg voor Laaggeletterden, sociaal kwetsbaren en migranten in de huisartsenpraktijk

Migranten, vluchtelingen, mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven, sociaal kwetsbare jongeren of slachtoffers van geweld hebben vaak extra of een andere huisartsenzorg nodig. Dit boek biedt praktische voorlichting, tips, achtergrondinformatie en inspirerende voorbeelden tijdens uw spreekuur, dienst of onderwijs.

Boekbespreking - Zorg voor laaggeletterden

Kennisbundel: Intercultureel vakmanschap in de zorg

Zorgprofessionals moeten alle mensen passende zorg kunnen bieden. In deze kennisbundelvindt u actuele informatie hierover. Het is bedoeld voor docenten in Zorg en Welzijn.

www.zorgvoorbeter.nl

Download de pdf

Kennisbundel pdf

Leerlijnoverzicht

Aandachtsgebied diversiteit
Leerlijnhouder Sylvia Mennink
Leerlijnmedewerkers Mariël Jacobs Elzelyne Balkema